Postępowanie uproszczone w Państwach Członkowskich UE są często bardzo zróżnicowane, a przez to dla wielu trudne do dochodzenia roszczeń. Powodowało to brak równości kontrahentów w ramach wspólnego rynku. W tym celu wprowadzono rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (Dz. Urz. UE 2007 L 199/1).
Europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń - kiedy można skorzystać przed polskim sądem?
W każdej sprawie o charakterze transgranicznym, w której wartość przedmiotu sporu nie przekracza kwoty 2000 Euro. Istnieje jednak zamknięty katalog roszczeń wyłączonych, do których należą:
stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa ustawowego osób fizycznych,
praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia oraz obowiązków alimentacyjnych,
postępowań upadłościowych, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych, postępowań układowych oraz innych podobnych postępowań,
ubezpieczeń społecznych,
sądownictwa polubownego,
prawa pracy,
najmu lub dzierżawy nieruchomości, z wyłączeniem powództw dotyczących roszczeń pieniężnych,
naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym zniesławienia.
Kiedy sprawa ma charakter transgraniczny?
Wtedy, gdy co najmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie, którego sąd (trybunał) rozpoznaje sprawę. Chwilą istotną dla oceny transgranicznego charakteru sprawy jest data wpłynięcia formularza pozwu do właściwego sądu. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że rozporządzenie nie ma zastosowania w Danii.
W jaki sposób rozpocząć europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń?
Powód inicjuje postępowanie w sprawie drobnych roszczeń, składając we właściwym sądzie formularz pozwu A, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia nr 861/2007. Stosowanie formularza jest obligatoryjne. Złożenie formularza może być dokonane bezpośrednio w sądzie, za pośrednictwem poczty lub innych środków komunikacji , które akceptowane są w danym państwie członkowskim.
Jaka jest opłata za europejskie postępowanie w sprawach drobnych roszczeń?
Opłata w sprawach drobnych roszczeń wynosi 100 zł i jest opłatą stałą.
Jak przebiega procedura sądowa w sprawach drobnych roszczeń?
Po złożeniu pozwu sąd wypełnia część I odpowiedzi na pozew (formularz C - formularz odpowiedzi stanowiący załącznik III do rozporządzenia nr 861/2007) i wraz z odpisem pozwu i załączników doręcza pozwanemu. Wysłanie powinno nastąpić w terminie 14 od wpłynięcia należycie wypełnionego formularza pozwu. Pozwany w terminie 30 dni od dnia doręczenia tych dokumentów na czas na przedłożenie odpowiedzi na pozew. Może to zrobić wypełniając część II formularza odpowiedzi C wraz z dołączeniem odpowiednich dokumentów uzupełniających. Aby złożyć odpowiedź na pozew, pozwany nie musi jednak korzystać z formularza odpowiedzi C; może ją złożyć w inny odpowiedni sposób, a więc np. w zwykłym piśmie procesowym. Odpis odpowiedzi na pozew w ciągu 14 dni od wpłynięcia do sądu jest wysyłana wraz z załączonymi do niej dokumentami do powoda. Pozwany może złożyć powództwo wzajemne; jest ono dopuszczalne, gdy opiera się na tej samej umowie lub na tym samym stanie faktycznym co powództwo główne. Co do zasady postępowanie jest niejawne.
Kiedy sąd wyda wyrok w sprawie drobnych roszczeń?
Jeżeli nie ma formalnych podstaw do zwrócenia pozwu, sąd może w terminie 30 dni od otrzymania odpowiedzi na pozew wydać wyrok na podstawie wyników postępowania pisemnego lub:
wezwać strony do przedstawienia w określonym dowolnie terminie, nie dłuższym jednak niż 30 dni, dalszych informacji dotyczących powództwa,
przeprowadzić postępowanie dowodowe stosownie do art. 9 rozporządzenia nr 861/2007,
wezwać strony na rozprawę, która powinna się odbyć w terminie 30 dni od dnia wezwania.
Wydanie wyroku następuje wtedy w terminie 30 dni od zamknięcia rozprawy lub otrzymania wszystkich informacji niezbędnych do wydania orzeczenia. Wyrok doręczany jest obu stronom. W razie nieotrzymania przez sąd odpowiedzi na pozew, sąd w terminie 30 dni wydaje wyrok na podstawie wyłącznie pozwu.
Czy istnieje możliwość zaskarżenia wyroku sądu w sprawach drobnych roszczeń?
To czy istnieje taka możliwość państwa członkowskie mogą dowolnie ukształtować. W polskiej procedurze cywilnej istnieje możliwość apelacji od wyroków w sprawach drobnych roszczeń (art. 5059 w zw. z art. 50527 kodeksu postępowania cywilnego).
Jak przebiega egzekucja wyroku w sprawach drobnych roszczeń?
Na tym etapie postępowania również są znaczne ułatwienia. Orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez potrzeby stwierdzania jego wykonalności i bez możliwości sprzeciwienia się jego uznaniu. Na wniosek strony sąd państwa członkowskiego pochodzenia wydaje zaświadczenie dotyczące takiego orzeczenia, stosując do tego formularz D będący załącznikiem nr 4 do rozporządzenia nr 861/2007 w sprawie drobnych roszczeń.
