Wystawianie faktur na żądanie nabywcy w 2013 roku
Obowiązek wystawienia faktury sprzedaży wynika wprost z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT. Jednak jak wynika z ust. 4, przedsiębiorcy nie mają obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia takiego dokumentu.
Ogólna zasada mówi więc o tym, że podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur dla osób fizycznych, które przed, w momencie lub bezpośrednio po sprzedaży:
- nie ujawnią się jako podmioty lub osoby, dla których faktura powinna zostać wystawiona, albo
- nie zgłoszą żądania wystawienia faktury jako osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.
Przepisy ustawy o VAT nie wskazują terminu, w jakim podatnik powinien wystawić fakturę na żądanie nabywcy. Źródłem wiedzy w tym zakresie jest nadrzędny akt prawny - Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art. 87 § 1 podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.
Kolejne paragrafy stanowią natomiast, że jeżeli zażądano wystawienia rachunku przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru, należy sporządzić go nie później niż w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. Jeżeli jednak żądanie takie zostało zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru, wystawienie rachunku następuje w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania.
Przedsiębiorca nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone między innymi w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 20 czerwca 2011 roku o sygn. ITPP1/443-445/11/KM: “(...)Odnosząc powołane przepisy do opisanego we wniosku stanu faktycznego, stwierdzić należy, że jeżeli nabywca będący osobą fizyczną żąda wystawienia faktury po dokonaniu transakcji sprzedaży towaru, lecz przed upływem 3 miesięcy od dnia wydania towaru, ma Pan obowiązek wystawienia faktury w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia żądania. Jeżeli natomiast żądanie wystawienia faktury nastąpiło po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru, ma Pan prawo odmówić jej wystawienia”.
Warto podkreślić, że w sytuacji, gdy dojdzie do ujawnienia podmiotu bądź osoby jako prowadzącej działalność gospodarczą, dla którego sprzedaż co do zasady należy udokumentować fakturą, przedsiębiorca (sprzedawca) nie ma obowiązku wystawienia faktury po upływie 7 dni od dnia dokonania sprzedaży (wydania towaru lub wykonania usługi).
Wystawienie faktury na żądanie nabywcy w 2014 roku
Począwszy od stycznia 2014 roku w ustawie o VAT znajdą się nowe regulacje dotyczące wystawiania faktur na żądanie nabywcy. Odpowiednie przepisy w tym zakresie podatnik znajdzie w art. 106b ust. 3 ustawy. Zgodnie z jego treścią, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik będzie zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej:
- czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1 (sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem), z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 (m.in. dostawa energii, usługi telekomunikacyjne), oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1 (art. 106b),
- sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2 (na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3), z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118 (zwolnienie rolnika ryczałtowego dostarczającego produkty rolne z obowiązku wystawiania faktur)
- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 106i ust. 6 ustawy o VAT, w sytuacjach, o których mowa powyżej, fakturę wystawia się w terminie:
- do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, otrzymano całość lub część zapłaty - jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty,
- nie później niż 15 dnia od dnia zgłoszenia żądania - jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, o którym mowa w pkt. 1
Reasumując, w 2014 roku podatnik będzie miał obowiązek wystawienia faktury w wyżej wymienionych terminach, zarówno na żądanie osoby fizycznej nieprowadzącej działalności, jak również w związku z ujawnieniem się nabywcy jako przedsiębiorcy lub osoby działającej w imieniu podmiotu, dla którego sprzedaż powinna być potwierdzona fakturą. Jednak po upływie wskazanego w przepisach okresu (3 miesiące) przedsiębiorca nie będzie miał już obowiązku wystawienia faktury ani dla osób prywatnych ani dla podmiotów ujawnionych.
