Czy umowy, które zawierasz z innymi podmiotami, są zgodne z prawem o prawidłowym działaniu konkurencji? Poprawność zawierania umów między przedsiębiorcami sprawdza Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK), czyli polski organ antymonopolowy, który do przeprowadzenia kontroli uprawnia jedną ze swoich delegatur. Zobacz, jak przebiega kontrola organu antymonopolowego UOKIK.
Porozumienia zakazane w Polsce
Zgodnie z art. 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, porozumienia zakazane to te, które mają na celu wyeliminowanie, ograniczenie albo naruszenia konkurencji:
- „ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów;
- ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji;
- podziale rynków zbytu lub zakupu;
- stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji;
- uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
- ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem;
- uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny”.
Jeśli podczas kontroli zostanie wykazane, że przedsiębiorca zawarł zakazane porozumienie z innym przedsiębiorcą, to zostaje wydany nakaz zaniechania zakazanej praktyki oraz usunięcia jej skutków, poprzez:
- udzielenia praw własności intelektualnej i licencji na warunkach zgodnych z prawem,
- udostępnienie określonej infrastruktury na niedyskryminujących warunkach,
- zmianę umowy,
- zapewnienie dostawy albo świadczenia usług na warunkach zgodnych z prawem.
Zanim wyżej wymienione środki zostaną zastosowane, przedsiębiorca zostaje o tym powiadomiony pisemnie. Od momentu otrzymania tej informacji, ma 14 dni na przedstawienie swojego stanowiska względem planowanych działań.
Kontrola organu antymonopolowego – schemat procedury
Kontrola organu antymonopolowego przebiega w następujący sposób:
- Prezes Urzędu wydaje upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.
- Osoba kontrolowana otrzymuje od kontrolującego upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Osoba kontrolująca musi pokazać legitymację służbową i pouczyć o prawach, jakie przysługują kontrolowanemu.
- Kontroler przeprowadza czynności kontrolujące, które mają na celu uzyskanie informacji, mogących stanowić dowód w sprawie. W ramach czynności kontroler ma prawo do wejścia do budynków, lokali i wszystkich innych pomieszczeń kontrolowanego. Może również żądać udostępnienia akt, ksiąg i innych dokumentów związanych z przedmiotem kontroli.
- Kontroler sporządza protokół przeprowadzonej kontroli, który musi przedstawiać jej przebieg.
- Wręcza kontrolowanemu protokół kontroli do podpisu. Kontrolowany podmiot ma prawo do zgłoszenia zastrzeżeń do otrzymanego protokołu. Ma na to 7 dni od otrzymania owego dokumentu do podpisu albo odmowy jego podpisania.
Obowiązkiem osoby kontrolowanej, jest m.in.:
- udzielanie informacji, której żąda kontroler,
- umożliwianie wejścia do wszystkich lokali, budynków i pomieszczeń,
- udostępnienie żądanych przez kontrolera dokumentów.
Co jeszcze trzeba wiedzieć o kontroli?
Jeśli kontrola organu antymonopolowego przeprowadzana jest na podstawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, to nie stosuje się:
- obowiązku powiadomienia o zamiarze przeprowadzenia kontroli,
- obowiązku przeprowadzania kontroli w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej,
- ograniczenia do prowadzenia równocześnie więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy,
- graniczenia czasu trwania kontroli.
Przedsiębiorca ma prawo wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania kontroli, jeśli dojdzie do naruszenia przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
