Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi dość często prowadzą działalność gospodarczą także jako wspólnicy spółek osobowych. Poza tym niekiedy nabywają udziały w osobach prawnych, takich jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W tym wypadku powstaje wątpliwość, czy to także przychód z działalności gospodarczej, czy może z zupełnie innego źródła? W jaki sposób taki przychód powinien być opodatkowany? W artykule wyjaśniamy, jak prawidłowo wykazać rozliczenie sprzedaży udziałów w spółce z o.o.!
Rozliczenie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. a udziały w spółce
Osoba fizyczna albo osoba prawna może nabyć udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Uprawniają one do otrzymania części przypadającego na tę osobę zysku osiągniętego przez spółkę, w której właśnie posiada udziały. Mogą one także dawać wspólnikowi konkretne przywileje. Niemniej te kwestie będą przedmiotem odrębnej publikacji.
Rozliczenie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. - w jaki sposób sklasyfikować przychody ze zbycia udziałów?
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej ustawą o PIT) jednym ze źródeł przychodów, które w kwestii ich opodatkowania obejmuje podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż:
- nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości;
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;
- prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Nawiązując do art. 17 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami z kapitałów pieniężnych są m.in. odsetki od pożyczek, odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych, dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych czy kryptowalut, a także właśnie przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) czy udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.
Zatem prawidłowa klasyfikacja źródła przychody w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z o.o. to przychód z kapitałów pieniężnych.
Rozliczenie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. - kiedy powstanie przychód ze zbycia udziałów?
Odpowiednie przypisanie źródła do osiąganego przychodu to jest pierwsza i podstawowa sprawa. Druga to rozpoznanie momentu, w którym ten przychód zaistnieje.
Zatem w momencie zawarcia umowy sprzedaży udziałów, a konkretnie w dniu, w którym następuje przeniesienie na nabywcę własności udziałów, powstanie przychód ze zbycia tych udziałów.
Należy podkreślić, że nie można utożsamiać (mylić) przychodu ze sprzedaży udziałów w spółce z o.o. z uzyskaniem przychodu z zysków z tytułu posiadanych udziałów w spółce z o.o. Przychód z ich sprzedaży to nie to samo co przychód z realizacji praw wynikających z posiadanych udziałów w spółce z o.o.
Rozliczenie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. a moment opodatkowania przychodu
Mogłoby się wydawać, że w momencie uzyskania przychodu ze sprzedaży udziałów w spółce z o.o. osoba fizyczna będzie zobowiązana do opodatkowania tego przychodu i odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).
Okazuje się jednak, że gdy podatnik sięgnie do art. 45 ustawy o PIT, wówczas zauważy, że wykazanie i opodatkowanie przychodów z odpłatnego zbycia udziałów w spółce z o.o. nastąpi dopiero w zeznaniu rocznym.
Nawiązując do art. 45 ust. 1a ustawy o PIT, w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z:
- kapitałów pieniężnych opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%;
- pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych podatkiem liniowym w wysokości 19%;
- odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych stawką podatku dochodowego 19%.
Przychód ze sprzedaży udziałów w spółce z o.o. powstanie w ciągu roku, w którym zbyto te udziały, w dacie sprzedaży tych udziałów (przeniesienia prawa własności do tych udziałów) wyszczególnionej w umowie sprzedaży.
Rozliczenie sprzedaży udziałów w spółce z o.o. - przychód ze zbycia udziałów wykazuje się dopiero w zeznaniu rocznym PIT-38
Rozlicznie, a więc wykazanie przychodu i kosztu, obliczenie dochodu, zryczałtowanego podatku dochodowego, nastąpi już w zeznaniu rocznym PIT-38 składanym do końca kwietnia roku następnego po roku sprzedaży udziałów.
Co więcej, zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19% podatnik dokona także do końca kwietnia roku następnego po roku sprzedaży udziałów.
Przykład 1.
Udziałowiec spółki z o.o. zawarł w listopadzie 2023 roku umowę sprzedaży swoich udziałów w danej spółce za sumę 200 000 zł. Wartość ich nabycia wynosiła 150 000 zł. Różnica pomiędzy przychodem ze sprzedaży udziałów (przychód z kapitałów pieniężnych) a kosztami nabycia tych udziałów będzie stanowić dochód ze sprzedaży udziałów i podlegać opodatkowaniu. Dochód ze zbycia udziałów wyniesie 50 000 zł. Będzie podstawą opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym 19-procentowym. Zryczałtowany podatek dochodowy wyniesie więc w tym przypadku 9500 zł.
Powyższe dane, czyli rozlicznie sprzedaży udziałów spółki z o.o., podatnik wykaże jednak dopiero w zeznaniu rocznym PIT-38.
Udziałowiec wykaże w zeznaniu rocznym składanym za 2023 rok w terminie do końca kwietnia 2024 roku:
- przychód – 200 000 zł,
- koszt – 150 000 zł,
- dochód – 50 000 zł,
- należny zryczałtowany podatek dochodowy 19% – 9500 zł.
Podatek ten zapłaci w terminie złożenia zeznania rocznego PIT-38, a więc także do końca kwietnia roku 2024.
