Czy odebranie towaru przez klienta z UE w Polsce uprawnia do stawki 0%

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (dalej: WDT) jest czynnością z zakresu podatku VAT, która przy założeniu spełnienia warunków ustawowych może korzystać ze stawki 0%. Klasyczny przypadek obejmuję sprzedaż towaru, którą sprzedawca wysyła do nabywcy z innego kraju UE. Zdarzają się jednak takie przypadki, w których klient samodzielnie odbiera towar z Polski i we własnym zakresie przewozi go do swojego kraju. W poniższym artykule zastanowimy się, czy odebranie towaru przez klienta z UE w Polsce uprawnia do stawki 0%.

Elementy konstrukcyjne WDT

Definicję WDT odnajdziemy w art. 13 ust. 1 ustawy VAT. W świetle tego przepisu przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu odpłatnej dostawy towarów na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

W kontekście powyższego, aby można było mówić o wystąpieniu WDT, muszą zostać spełnione dwa warunki. Po pierwsze musi dojść do odpłatnej dostawy towarów pomiędzy dwoma podatnikami podatku VAT, tj. do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, przy czym nabywca musi być podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Po drugie musi dojść do fizycznego wywozu towaru z Polski na teren innego kraju UE.

Odebranie towaru przez klienta z UE w Polsce uprawnia do stawki 0% - czy to możliwe?

Jak wskazaliśmy na wstępie, WDT może korzystać z zerowej stawki podatku VAT. Aby takie rozwiązanie było możliwe, konieczne jest jednak spełnienie określonych warunków przewidzianych w ustawie VAT.

Zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. ustawy wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, który nabywca podał podatnikowi;

2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;

3. podatnik, składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

W kontekście naszych rozważań należy skoncentrować się na warunku ustanowionym w punkcie 2. Chodzi o dowody potwierdzające, że faktycznie doszło do wywozu towaru z terytorium Polski i został on dostarczony do nabywcy na terytorium innego kraju UE.

Zasadniczo tego rodzaju dokumentem potwierdzającym będzie dokument wystawiony przez przewoźnika (spedytora). Przy czym zaznaczyć należy, że ustawa VAT przewiduje także sytuację, w której towar jest transportowany środkami własnymi.

W myśl art. 42 ust. 4 ustawy VAT w przypadku wywozu towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego takiej dostawy lub przez ich nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, podatnik oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku, powinien posiadać dokument zawierający co najmniej:

1. imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;

2. adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;

3. określenie towarów i ich ilości;

4. potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa w pkt 1 lub 2, znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

5. rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary, lub numer lotu – w przypadku gdy towary przewożone są środkami transportu lotniczego.

Zwróćmy uwagę, że powyższy przepis odnosi się zarówno do wywozu towarów organizowanego przez sprzedawcę, jak i przez nabywcę.

Powyższe oznacza zatem, że dopuszczalna jest sytuacja, w której nabywca z innego kraju UE odbiera towar i następnie we własnym zakresie organizuje transport, którego skutkiem jest wywóz towaru do innego kraju UE.

Z perspektywy sprzedawcy ważne jest jednak, aby w powyższym przypadku otrzymał od nabywcy dokument potwierdzający dokonanie dostawy i przyjęcia towaru do miejsca znajdującego się na terytorium innego kraju UE. Dopiero w przypadku posiadania tego rodzaju dokumentu możliwe będzie zastosowanie stawki VAT 0% dla WDT.

Przykład 1.

Podatnik z polski sprzedał towar klientowi z Niemiec. Doszło zatem do odpłatnej dostawy towarów. Zgodnie z treścią zawartej pomiędzy stronami umowy nabywca z Niemiec własnym środkiem transportu przyjechał po towar do Polski, odebrał go od podatnika i wywiózł do swojej siedziby w Niemczech. Niemiecki kontrahent przesłał do polskiego podatnika dokument potwierdzający dostawę towaru do swojej siedziby. Czy odebranie towaru przez klienta z UE w Polsce uprawnia do stawki 0%?

W tym przypadku polski podatnik może zastosować do WDT stawkę 0%, ponieważ nabywca przekazał dokument potwierdzający dostawę towaru do swojej siedziby.

Skutki otrzymania dokumentu potwierdzającego dostawę po terminie złożenia deklaracji

Odebranie towaru przez klienta z UE w Polsce uprawnia do stawki 0% tylko w przypadku gdy sprzedawca będzie posiadał omawiany dokumentu przed terminem na złożenie deklaracji podatkowej. Przypomnijmy, że w zależności od wybranego sposobu rozliczenia podatku będzie to 25. dzień miesiąca następującego po miesiącu lub 25. dzień miesiąca następującego po kwartale.

Warto jednak rozważyć, co w sytuacji, gdy podatnik we wskazanym terminie nie posiada dokumentu potwierdzającego wywóz.

Jak podaje art. 42 ust. 12 ustawy VAT, jeśli opisywany warunek nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za:

1. okres kwartalny – podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za ten okres; wykazuje tę dostawę w ewidencji za następny okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa;

2. okres miesięczny – podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za ten okres; wykazuje tę dostawę w ewidencji za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa.

W konsekwencji podatnik wykazuje WDT ze stawką właściwą dla danego towaru (23%, 8% lub 5%) dopiero w następnym okresie rozliczeniowym. Naturalnie możliwa jest sytuacja, w której podatnik ostatecznie otrzyma od kontrahenta zaległy dokument potwierdzający wywóz. W takiej sytuacji należy zastosować art. 42 ust. 12a ustawy VAT, który uprawnia do dokonania korekty deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana i wykazania jej ze stawką 0%.