Kwoty emerytur i rent wolnych od egzekucji - co warto wiedzieć

Każda coroczna waloryzacja emerytur i rent oznacza zmianę wysokości świadczeń przysługujących osobom ubezpieczonym, w tym najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych. Wzrost dotyczy także kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz tych świadczeń wolnych od egzekucji i potrąceń. Jakie są aktualnie obowiązujące wysokości wspomnianych należności i kwestii kwoty emerytur i rent wolnych od egzekucji – informacje w tym zakresie zawarliśmy w niniejszym artykule.

Świadczenia emerytalno-rentowe oraz kwoty wolne od egzekucji i potrąceń – podstawa prawna

Jak wynika z art. 94 ust. 2 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji: 

1. należne od terminu waloryzacji kwoty:

a) najniższej emerytury i renty, 

b) dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych; 

2. obowiązujące od terminu waloryzacji kwoty maksymalnych zmniejszeń;

3. obowiązujące od terminu waloryzacji kwoty emerytur i rent wolne od potrąceń i egzekucji.

Kwoty najniższej emerytury i renty oraz dodatki do tych świadczeń

Zgodnie z danymi ujętymi w komunikacie od 1 marca 2024 roku kwoty najniższej emerytury i renty wynoszą:

• 1780,96 zł miesięcznie – emerytura, renta rodzinna i renta dla osób całkowicie niezdolnych do pracy;
• 1335,72 zł miesięcznie – renta dla osób częściowo niezdolnych do pracy.

Z kolei kwoty dodatków do emerytury i renty przysługujące od marca 2024 roku wynoszą w odniesieniu do dodatku:

• pielęgnacyjnego – 330,07 zł miesięcznie;
• dla sierot zupełnych – 620,36 zł miesięcznie.

Kwoty maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent  

W komunikacie zawarto informację dotyczącą kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyższej jednak niż 130% tego wynagrodzenia. Wspomniane kwoty wynoszą zatem:

• 890,63 zł – dla emerytur lub rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
• 668,01 zł – dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
• 757,08 zł – dla rent rodzinnych, do których uprawniona jest jedna osoba.

Kwoty emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń

Według danych zawartych w komunikacie – kwoty emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń w odniesieniu do potrąceń alimentacyjnych oraz innych niż alimentacyjne wynoszą odpowiednio:

• 764,62 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie Ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałych z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie Ustawy z dnia 18 lipca 1974 roku o funduszu alimentacyjnym oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie Ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 roku o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi oraz należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego;
• 1261,64 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż wymienione powyżej należności alimentacyjne, należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego, należności likwidatora funduszu alimentacyjnego oraz należności z tytułu wypłaconej zaliczki alimentacyjnej wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi.

Powyżej wskazaną kwotę wolną stosuje się przy potrącaniu:

• świadczenia wypłacanego w kwocie zaliczkowej, a następnie kwoty świadczenia lub świadczeń podlegających rozliczeniu w trybie określonym w art. 98 ust. 3 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a następnie traktowanego jak świadczenie wypłacane w kwocie zaliczkowej kwoty zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia oraz świadczenia rehabilitacyjnego, o których mowa w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zaliczonego na poczet emerytury przyznanej za okres, za który zostały pobrane;
• kwot nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego za okres przed dniem wejścia w życie Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tytułu ubezpieczeń społecznych, o których mowa w Ustawie z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie oraz z tytułu zaopatrzenia określonego w odrębnych przepisach;
• kwot nienależnie pobranych świadczeń uzupełniających dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
• kwot nienależnie pobranych świadczeń postojowych otrzymanych na podstawie przepisów Ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych;
• nieopłaconych należności z tytułu składek, o których mowa w art. 24 ust. 2 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, do których poboru jest obowiązany ZUS;
• kwot nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych i świadczeń dobry start;
• kwot nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie, a także kwoty zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny;
• kwot nienależnie pobranego dodatku weterana poszkodowanego;
• kwot nienależnie pobranych świadczeń wyrównawczych otrzymanych na podstawie przepisów Ustawy z dnia 29 października 2021 roku o świadczeniu wyrównawczym dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki;
• kwot nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego;
• kwot nienależnie pobranego rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w Ustawie z dnia 17 listopada 2021 roku o rodzinnym kapitale opiekuńczym, i dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w art. 64c ust. 1 Ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3;
• kwot nienależnie pobranego świadczenia wspierającego, o którym mowa w Ustawie z dnia 7 lipca 2023 roku o świadczeniu wspierającym;
• zasiłków wypłaconych z tytułu pomocy społecznej, jeżeli przy wypłacie zastrzeżono ich potrącanie, oraz zasiłku stałego lub zasiłku okresowego wypłaconych na podstawie przepisów o pomocy społecznej za okres, za który przyznano emeryturę lub rentę;
• zasiłków i świadczeń wypłaconych na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu za okres, za który przyznano prawo do emerytury lub renty.

Świadczenia emerytalno-rentowe oraz kwoty wolne od egzekucji i potrąceń w 2024 roku. Podsumowanie

Prezes ZUS opublikował – w formie komunikatu – kwoty najniższej emerytury i renty oraz wysokość dodatków do tych świadczeń przysługujące od marca 2024 roku. W komunikacie zawarto ponadto informację dotyczącą kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent w razie osiągania przychodu w określonej wysokości. Kolejnym aspektem informacyjnym jest ogłoszenie kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń.