Podmioty, które muszą sporządzać dokumentację cen transferowych, w wielu przypadkach nie wiedzą, czy są do tego zobowiązani. Trudno bowiem ustalić, czy dla danej transakcji jest to konieczne. W artykule odpowiemy na pytanie, czy istnieje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla nieodpłatnego poręczenia?
Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych
Zgodnie z art. 11k ust. 1 ustawy o CIT podmioty powiązane są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych za rok obrotowy w celu wykazania, że ceny transferowe zostały ustalone na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Lokalna dokumentacja cen transferowych jest sporządzana dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość, pomniejszona o podatek od towarów i usług, przekracza w roku obrotowym następujące progi dokumentacyjne:
- 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;
- 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;
- 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;
- 2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji niż określona w pkt 1–3.
Przy ocenie, czy transakcja kontrolowana ma charakter jednorodny, uwzględnia się:
- jednolitość transakcji kontrolowanej w ujęciu ekonomicznym oraz
- kryteria porównywalności określone w przepisach wydanych na podstawie ustawy o CIT, oraz
- metody weryfikacji cen transferowych, oraz
- inne istotne okoliczności transakcji kontrolowanej.
Wartość transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym jest ustalana bez względu na liczbę dokumentów księgowych, dokonanych lub otrzymanych płatności oraz podmiotów powiązanych, z którymi zawierana jest transakcja kontrolowana.
Przypomnijmy, że podmioty powiązane, które są obowiązane do sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych, składają urzędom skarbowym oświadczenie o jej sporządzeniu, w terminie do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego.
W oświadczeniu o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych podmiot powiązany oświadcza, że:
- sporządził lokalną dokumentację cen transferowych;
- ceny transferowe transakcji kontrolowanych objętych lokalną dokumentacją cen transferowych są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych a podmioty powiązane
Ustawodawca dość dokładnie określił, kiedy mamy do czynienia z podmiotami powiązanymi. Podmioty powiązane to:
- podmioty, z których jeden wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
- podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
- ten sam inny podmiot lub
- małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
- spółki niemającą osobowości prawnej i jej wspólnicy, lub
- podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółka kapitałowa wchodząca w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Ponadto w ustawie wyjaśniono, jak należy rozumieć wywieranie znaczącego wpływu. Przez wywieranie znaczącego wpływu rozumie się:
- posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
- udziałów w kapitale lub
- praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
- udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
- faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
- pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Podsumowując – podatnicy, dokonując analizy powyższych regulacji, mogą określić, czy są podmiotami powiązanymi. Ponadto bardzo dokładnie określono, kiedy podmiot wywiera znaczący wpływ na inny podmiot.
Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla nieodpłatnego poręczenia
Na wstępie należy zauważyć, że w przypadku podmiotów powiązanych poręczenia mają charakter nieodpłatny.
Przykład 1.
Spółka z o.o. mająca siedzibę w Polsce jest częścią dużej grupy podmiotów o zasięgu globalnym. Pomiędzy podmiotami z grupy istnieją powiązania zarówno kapitałowe, jak i osobowe. Wszystkie podmioty prowadzą działalność w sferze budowlanej. Spółka z Polski będzie realizowała dużą inwestycję deweloperską. W związku z tym musi zaciągnąć znaczący kredyt. Może on być udzielony pod warunkiem poręczenia przez spółkę powiązaną działającą w grupie. Spółka uzyskała to poręczenie nieodpłatnie. Wartość nieodpłatnych poręczeń przekraczał próg dokumentacyjny dla transakcji finansowych. Z uwagi na powyższe oraz ze względu na przynależność spółki do grupy, które udzieliły jej poręczeń, spółka nie uzyskała większych korzyści, np. w postaci obniżenia oprocentowania, nie było więc podstaw do żądania od niej opłat za otrzymane poręczenie. Czy w tym przypadku należy sporządzić dokumentację cen transferowych w związku z poręczeniem?
Na wstępie należy wskazać, że aby powstał wymóg sporządzania dokumentacji cen transferowych, konieczne jest ziszczenie się następujących ustawowych warunków: po pierwsze w warunkach określonej transakcji musi powstać rezultat finansowy określonych, skonkretyzowanych transakcji; po drugie taka transakcja lub inne zdarzenie musi mieć miejsce między podmiotami powiązanymi, przy czym dana transakcja lub inne zdarzenie jednego rodzaju musi przekraczać w roku obrotowym określone progi dokumentacyjne.
W naszym przypadku nieodpłatne poręczenia spłaty zobowiązań kredytowych stanowią transakcję kontrolowaną, ponieważ warunki otrzymania ww. poręczeń mogły zostać ustalone lub narzucone w wyniku powiązań występujących pomiędzy udzielającym ww. poręczeń a spółką. Ponadto, jak wynika z opisu, transakcja ta przekroczyła próg dokumentacyjny. Tym samym, mimo że spółka nie zapłaciła za poręczenie, będzie obowiązana do sporządzenia dokumentacji cen transferowych.
Podsumowując, w wielu przypadkach nawet transakcje nieodpłatne powodują konieczność sporządzenia dokumentacji cen transferowych.
