Obowiązek składania zeznań podatkowych dotyczy nie tylko rezydentów, ale również osób mających miejsce zamieszkania poza granicami kraju. W naszym dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu i postaramy się wyjaśnić, na jakich zasadach odbywa się składanie zeznań podatkowych przez nierezydentów oraz do jakich urzędów skarbowych powinni je złożyć.
Właściwość miejscowa organów podatkowych
Nierezydenci, czyli osoby, które nie mają miejsca zamieszkania na terenie Polski, podlegają pod ograniczony obowiązek podatkowy, co oznacza, że w Polsce rozliczają podatek wyłącznie od przychodów osiągniętych na terenie Polski.
Przykładem jest osiągany przez nierezydenta przychód z działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium RP zagraniczny zakład.
Rozliczenie podatku nieodzownie łączy się z koniecznością składania deklaracji podatkowych. W art. 45 ust. 1c ustawy o PIT czytamy, że w przypadku podatników mających status nierezydentów właściwym organem w zakresie rozliczenia podatku PIT jest urząd skarbowy, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
W tym miejscu należy również wskazać na treść art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika.
Jednakże na podstawie art. 17 § 2 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach niektórych zobowiązań podatkowych lub poszczególnych kategorii podatników, płatników lub inkasentów w sposób odmienny niż określony w § 1, uwzględniając w szczególności posiadanie miejsca zamieszkania lub siedziby za granicą, miejsce uzyskiwania dochodów oraz miejsce położenia przedmiotu opodatkowania.
Właśnie na podstawie ww. upoważnienia Minister Finansów wydał 22 sierpnia 2005 roku rozporządzenie w sprawie właściwości organów podatkowych, które określa właściwość miejscową organów podatkowych dla nierezydentów.
Wyspecjalizowane organy podatkowe
Rozporządzenie określa katalog wyspecjalizowanych organów podatkowych dla przychodów uzyskiwanych przez nierezydentów. Zgodnie z § 5 rozporządzenia w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodów (przychodów) z działalności gospodarczej uzyskiwanych przez będących nierezydentami podatników tego podatku właściwi miejscowo są, ustaleni według miejsca prowadzenia tej działalności, następujący naczelnicy urzędów skarbowych:
- w województwie dolnośląskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław-Psie Pole,
- w województwie kujawsko-pomorskim – Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy,
- w województwie lubelskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie,
- w województwie lubuskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze,
- w województwie łódzkim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście,
- w województwie małopolskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście,
- w województwie mazowieckim – Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście,
- w województwie opolskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu,
- w województwie podkarpackim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie,
- w województwie podlaskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku,
- w województwie pomorskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku,
- w województwie śląskim – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Katowicach,
- w województwie świętokrzyskim – Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach,
- w województwie warmińsko-mazurskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie;
- w województwie wielkopolskim – Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto,
- w województwie zachodniopomorskim – Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie.
Jak widać, na każde województwo przewidziany jest 1 wyspecjalizowany urząd przewidziany dla nierezydentów.
Zgodnie z powyższym nierezydent prowadzący działalność gospodarczą w Polsce ustala właściwy urząd skarbowy ze względu na województwo, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza.
Jeżeli nierezydent prowadzi działalność gospodarczą na terenie więcej niż 1 województwa, właściwy miejscowo jest Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.
Trzeba jednak wskazać, że nierezydenci mogą uzyskiwać na terenie Polski również inne przychody niż z działalności gospodarczej. Mogą to być np. przychody z wynajmu lub sprzedaży nieruchomości położonych na terenie Polski.
W takim przypadku należy kierować się regulacją zawartą w § 5 ust. 2 pkt 2 lit. c rozporządzenia, który podaje, że w przypadku uzyskiwania przychodu przez nierezydentów niemających miejsca pobytu na terenie RP, właściwość wyspecjalizowanego urzędu skarbowego określa się na podstawie miejsca wykonywania tych czynności.
Przykład 1.
Osoba fizyczna mająca miejsce stałego zamieszkania w Wielkiej Brytanii wynajmuje nieruchomość położoną w Bochni. W takim przypadku właściwym organem podatkowym będzie urząd skarbowy właściwy dla wykonywania czynności najmu w województwie małopolskim, czyli Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście. Deklarację PIT-28 należy składać do tego urzędu skarbowego.
Przykład 2.
Osoba fizyczna mająca miejsce stałego zamieszkania w Kanadzie sprzedaje nieruchomość położoną w Kraśniku. Akt notarialny został podpisany u notariusza w tej samej miejscowości. W takim przypadku organem podatkowym właściwym dla rozliczenia podatku dochodowego z tytułu sprzedaży będzie urząd skarbowy właściwy dla województwa lubelskiego, czyli Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie. Deklarację PIT-39 należy złożyć do tego urzędu skarbowego.
Przykład 3.
Osoba fizyczna mieszkająca na stałe w Niemczech prowadzi wynajem nieruchomości w Gdańsku, Warszawie oraz w Katowicach. W takim przypadku nierezydent nie składa kilku osobnych deklaracji PIT-28. Organem podatkowym właściwym będzie Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.
Konkludując powyższe, składanie zeznań podatkowych przez nierezydentów rządzi się odrębnymi zasadami niż w przypadku rezydentów. Nie można tutaj określać właściwości na podstawie miejsca zamieszkania, dlatego należy kierować się regułami ustanowionymi w rozporządzeniu w sprawie właściwości organów podatkowych.
