Nie każdy wie, że wadliwie wykonana usługa może być reklamowana; dotyczy to także obcinania, malowania i modelowania włosów. Jak w tym wypadku wygląda odpowiedzialność fryzjera i czy ewentualne odszkodowanie dla klienta może być wypłacone z polisy OC lub AC takiego przedsiębiorcy?
Odpowiedzialność fryzjera
Zarówno fryzjer, jak i kosmetyczka odpowiadają za swoje działania. Źle wykonana usługa lub uszkodzenie ciała klienta rodzi po ich stronie powstanie odpowiedzialności cywilnej, która przybiera przede wszystkim charakter odszkodowawczy. Konsumenci oprócz naprawienia szkody mogą także żądać zapłaty zadośćuczynienia za doznane krzywdy, choć takie uprawnienie pojawi się przede wszystkim, gdy dojdzie do uszkodzenia ciała wskutek przeprowadzanych zabiegów.
Odpowiedzialność fryzjera kształtuje się na zasadzie winy, tj. na podstawie art. 415 i 471 Kodeksu cywilnego (kc). Zgodnie z treścią ww. przepisów, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności.
Jeśli fryzjer wykona złe strzyżenie, to niezadowolony klient ma prawo odmówić zapłaty. Co więcej, może żądać wykonania poprawek zgodnie ze swoją dyspozycją. Dotyczy to w zasadzie każdej usługi fryzjerskiej – malowania, modelowania czy nawet zwykłego cięcia. W przypadku, gdy usługodawca nie jest w stanie naprawić w taki sposób szkody, powinien nie tylko zwrócić klientowi zapłacone pieniądze, lecz także zaproponować mu dodatkową formę odszkodowania. Może to być np. voucher na kilka dodatkowych usług w przyszłości albo zapłata konkretnej kwoty pieniężnej. W przypadku uszkodzenia ciała klienta sprawa jest już znacznie bardziej poważna. Takie zdarzenie daje konsumentowi pełne prawo do odszkodowania pieniężnego. Zgodnie bowiem z treścią art. 444 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.
Przykład 1.
Iwona została zbyt krótko obcięta w zakładzie fryzjerskim, mimo że wyraźnie podkreślała, iż chciałaby podciąć tylko końcówki swoich włosów. Fryzjer nie jest w stanie przywrócić poprzedniej fryzury klientki, w jaki sposób powinien więc naprawić wyrządzoną szkodę?
Może zrezygnować z wynagrodzenia (w całości lub w części), zaproponować klientce darmowe strzyżenie w przyszłości lub inną usługę fryzjerską na swój koszt. Zapłata odszkodowania w formie pieniężnej wydaje się w tym przypadku niedopuszczalna, ponieważ nie doszło do uszkodzenia ciała klientki.
Przykład 2.
Wskutek nieszczęśliwego wypadku fryzjer poważnie skaleczył ucho swojemu klientowi. Rana była na tyle poważna, że musiał on udać się na SOR, aby zatamować krwawienie. Okazało się, że konsument nie był ubezpieczony w NFZ, więc SOR wystawił za swoją usługę bardzo wysoki rachunek. Czy w takim przypadku można żądać zwrotu poniesionych kosztów od fryzjera?
Tak, ponieważ uszkodzenie ciała klienta nastąpiło z winy fryzjera. Konsument oprócz zwrotu poniesionych przez siebie kosztów może dodatkowo żądać zapłaty zadośćuczynienia za doznane krzywdy.
Przykład 3.
Monika wybrała się do fryzjera, by uczesać się na ślub swojej koleżanki. Zabrała ze sobą zdjęcie wymarzonej fryzury i dokładnie poinformowała fryzjera, jakiego efektu oczekuje. Fachowiec stwierdził jednak, że takie ułożenie i obcięcie będzie bardzo trudne, głównie ze względu na zły stan włosów Moniki. Podczas obcinania i modelowania kobieta wielokrotnie ruszała głową, mimo że fryzjer prosił, aby tego nie robiła, bo przeszkadza mu to w pracy. Ostatecznie Monika wyszła z zakładu fryzjerskiego niezadowolona, ponieważ nie wyglądała dokładnie tak, jak modelka na jej zdjęciu. Czy w tym przypadku klientka może żądać zwrotu poniesionych kosztów lub odszkodowania?
Nie, ponieważ została uprzedzona przez fryzjera, że nie będzie on w stanie stworzyć takiej fryzury, jakiej żądała Monika. Ponadto klientka utrudniała pracę fryzjerowi, co również uniemożliwia pociągnięcie go do odpowiedzialności.
OC i AC fryzjera
Zwiększająca się świadomość prawna konsumentów powoduje, że zakłady fryzjerskie coraz chętniej decydują się na wykupienie odpowiednich polis ubezpieczeniowych. Tak naprawdę z ubezpieczenia OC może skorzystać każdy fryzjer, czy to w ramach indywidualnie prowadzonej praktyki, czy też jako duży salon, w którym pracuje kilka osób. W przypadku tego zawodu nie mówimy jednak o ubezpieczeniu AC, bo takie dotyczy wyłącznie pojazdów mechanicznych.
Zakres polisy OC w zakładzie fryzjerskim może być bardzo zróżnicowany i zależy od potrzeb ubezpieczonego. Tak naprawdę na rynku funkcjonuje kilka ubezpieczeń OC oferowanych dla fryzjerów:
- ogólne ubezpieczenie OC – chroniące cały zakład fryzjerski przed odpowiedzialnością cywilną i karną względem poszkodowanych klientów;
- pracownicze ubezpieczenie OC – chroniące fryzjerów zatrudnionych w danym zakładzie, np. z powodu wypadku podczas pracy lub choroby;
- ubezpieczenie mienia komercyjnego zakładu fryzjerskiego – chroniące sprzęt fryzjerski przed uszkodzeniem. Niekiedy także może być stosowane względem lokalu lub budynku, w którym mieści się dany zakład fryzjerski;
- ubezpieczenie przychodów z działalności fryzjerskiej – chroniące zakład fryzjerski przed spadkiem dochodów, np. wskutek obostrzeń prawnych, pandemii, sił przyrody;
- zawodowe ubezpieczenie OC – chroniące zakład fryzjerski przed odpowiedzialnością za błędy popełnione przez fryzjerów podczas ich pracy.
Zakres polisy OC w zakładzie fryzjerskim zależy tak naprawdę od możliwości zarobkowych fryzjera. Wyższa kwota ubezpieczenia to jednocześnie wyższa składka dla ubezpieczonego. W przypadku małych salonów polisy nie muszą być drogie, zwłaszcza że na rynku funkcjonuje wiele towarzystw ubezpieczeniowych.
Mimo że wiele zakładów fryzjerskich korzysta z polis OC, to tak naprawdę nie są one obowiązkowe. Warto jednak rozważyć takie ubezpieczenie, ponieważ w przypadku wyrządzenia szkody klientowi fryzjer bez polisy OC może zapłacić odszkodowanie z własnej kieszeni.
Jak dochodzić odszkodowania od fryzjera?
Jeśli konsument uważa, że należne jest mu odszkodowanie od fryzjera, powinien w pierwszej kolejności zgłosić swoje żądanie usługodawcy. Może to zrobić bezpośrednio u stylisty, który go obsługiwał lub do właściciela salonu. Jeśli fryzjer nie będzie sprawiał problemów, z pewnością dogada się ze swoim klientem i zaproponuje stosowne rozwiązanie. Nie zawsze będzie to oznaczało konieczność uruchamiania polisy OC i zapłaty jakiejkolwiek kwoty pieniężnej.
Dużo trudniej będzie, gdy fryzjer nie przyznaje się do winy i nie chce ponosić odpowiedzialności za swoje działania. W tym przypadku konsument musi udowodnić winę stylisty i poniesioną przez siebie szkodę. Pierwszym krokiem jest sporządzenie pisemnego wezwania do zapłaty określonej kwoty pieniężnej w odgórnie wyznaczonym terminie. Jeśli zakład fryzjerski odmówi lub zignoruje przesłane pismo, jedyną drogą jest wówczas skierowanie sprawy do sądu. Jeśli konsumentowi uda się uzyskać korzystny dla siebie wyrok, fryzjer będzie musiał zapłacić odszkodowanie, które najpewniej zostanie pokryte z jego polisy OC. Do tego dojdzie również zwrot kosztów procesu, które musiał ponieść niezadowolony klient. Sprawy kierowane przeciwko fryzjerom nie są już w Polsce rzadkością, choć trzeba dodać, że zajmują trochę czasu. Pozew o zapłatę jest z reguły rozpatrywany przez sąd w ok. 6 miesięcy. Oczywiście w przypadku skomplikowanych spraw okres ten może ulec wydłużeniu.
Podsumowując, fryzjer za wadliwie wykonaną usługę ponosi odpowiedzialność cywilną, która przyjmuje charakter odszkodowawczy. Jeśli konsument będzie w stanie udowodnić winę styliście, to ma prawo żądać zwrotu poniesionych kosztów, a niekiedy także i zapłaty odpowiedniego odszkodowania. Jeśli fryzjer posiada ważne ubezpieczenie OC, to szkoda zostanie pokryta z takiej właśnie polisy. W przypadku braku ubezpieczenia stylista będzie musiał naprawić szkodę z własnej kieszeni.
