W wyniku kolizji drogowej, która nie była spowodowana z mojej winy, samochód, który stanowi środek trwały mojej, firmy został uszkodzony. Wykorzystuję samochód codziennie w pracy, jak i prywatnie, więc naprawiłem go samodzielnie, a na czas naprawy i wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania wynająłem inny samochód. Czy wypłata rekompensaty z OC sprawcy za zniszczenie samochodu i pokrycie kosztów najmu pojazdu zastępczego stanowi mój przychód, który muszę opodatkować podatkiem dochodowym?
Kamil, Kraków
Rozliczenie wypłaty rekompensaty z OC sprawcy na gruncie podatku dochodowego
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, kosztem uzyskania przychodów jest wydatek poniesiony w związku z uzyskaniem przychodu, zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła pod warunkiem, że nie został on wymieniony w art. 23 ustawy o PIT, czyli w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów podatkowych.
W sytuacji, gdy koszt powypadkowej naprawy samochodu został pokryty przez ubezpieczyciela z OC sprawcy kolizji, należy zweryfikować czy pojazd, który uległ szkodzie, posiadał wyłącznie ubezpieczenie OC, czy zarówno ubezpieczenie OC i AC.
„Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:
[...]
48) strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym”.
Posiadany rodzaj ubezpieczenia ma znaczenie również w przypadku rozpoznania przychodu, który podlega opodatkowaniu. Co do zasady otrzymane odszkodowanie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
„Przychodem z działalności gospodarczej są również:
[...]
12) otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej”.
W związku z tym, jeżeli pojazd posiada wyłącznie ubezpieczenie OC:
- wydatek poniesiony na powypadkową naprawę samochodu w części, w której został pokryty z odszkodowania, nie stanowi kosztów przychodu,
- kwota przyznanego odszkodowania, która nie przekracza kwoty poniesionych wydatków związanych ze szkodą, nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowania,
- kwota przyznanego odszkodowania w części, w jakiej przekracza kwotę poniesionych wydatków związanych ze szkodą, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu.
Jeżeli natomiast pojazd, który uległ szkodzie, ma zarówno ubezpieczenie OC, jak i AC to:
- wydatek poniesiony na powypadkową naprawę samochodu stanowi koszt podatkowy bez względu na wysokość przyznanego odszkodowania,
- kwota przyznanego odszkodowania w całości stanowi przychód z prowadzonej działalności podlegający opodatkowaniu.
Potwierdzeniem powyższego postępowania jest interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 września 2019 roku o sygn. 0114-KDIP3-2.4011.432.2019.2.AC w której czytamy, że:
„[...] [w]nioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystuje samochód, będący środkiem trwałym w prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej. W czerwcu 2019 r. Wnioskodawca brał udział w kolizji drogowej nie z jego winy. W wyniku tego zdarzenia samochód uległ uszkodzeniu. Wnioskodawca nie posiada ubezpieczenia AC. Z ubezpieczenia OC sprawcy wypłacono Wnioskodawcy odszkodowanie. Samochód Wnioskodawca naprawił własnymi siłami, nie w warsztacie.
Mając na względzie powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że wskazane we wniosku odszkodowanie stanowić będzie dla Wnioskodawcy przychód z działalności gospodarczej, objęty dyspozycją art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to przy tym odszkodowanie za szkody dotyczące składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, które nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych”.
Wypłata rekompensaty z OC sprawcy a rozliczenie na gruncie podatku VAT
Z kolei sposób odliczenia podatku VAT uzależniony jest od tego, czy wypożyczony pojazd będzie wykorzystywany wyłącznie do prowadzonej działalności, czy również na cele prywatne. Obowiązuje w tym przypadku taka sama zasada jak przy pojazdach firmowych. Można skorzystać z 100% lub 50% odliczenia podatku VAT od wynajmu pojazdu czy zakupu paliwa do niego. Aby od faktury dokumentującej najem pojazdu osobowego lub zakupu do niego paliwa można było odliczyć 100% podatku VAT, trzeba dopełnić następujących formalności:
- dokonać zgłoszenia pojazdu do właściwego urzędu skarbowego na druku VAT-26,
- prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu – kilometrówkę VAT,
- stworzyć regulamin użytkowania pojazdu w firmie.
Jak wykazać w przychodach przyznane odszkodowanie w systemie wFirma.pl?
Jeżeli przyznane odszkodowanie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, to w dniu wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania należy sporządzić w systemie wFirma.pl dowód wewnętrzny. W tym celu należy przejść do zakładki: PRZYCHODY » INNE PRZYCHODY » DODAJ INNY PRZYCHÓD » POZOSTAŁE PRZYCHODY (DW) gdzie w polu „Razem” należy wprowadzić wartość przyznanego odszkodowania (nawet jeżeli wypłata miała miejsce w formie bezgotówkowej). Dodatkowo, jako Schemat księgowy należy wybrac opcję Pozostałe przychody.
Tak zaksięgowany przychód zostanie ujęty w kolumnie 8. KPiR – „Pozostałe przychody”.
Podsumowując, wypłata rekompensaty z OC sprawcy i sposób rozliczenia z otrzymanych środków wydatków na powypadkową naprawę pojazdu czy najem samochodu zastępczego uzależniony jest od tego, czy pojazd, który uległ szkodzie, posiada wyłącznie obowiązkowe ubezpieczenie OC, czy również dobrowolne ubezpieczenie AC. Bez znaczenia pozostaje w tym przypadku kwestia tego, czy pojazd, który spowodował kolizję posiadał ubezpieczenie OC, czy zarówno ubezpieczenie OC, jak i AC.
