Dochodzenie odszkodowania medycznego w Polsce było procesem bardzo długotrwałym. Wskutek nowelizacji wprowadzonej we wrześniu 2023 roku poszkodowani pacjenci będą mogli szybciej uzyskać należne im pieniądze. Wszystko za sprawą wprowadzenia Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Jak otrzymać odszkodowanie medyczne z FKZM? O tym poniżej.
Odszkodowanie medyczne z FKZM
Każda osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu wskutek działań medycznych, ma prawo ubiegać się o odszkodowanie lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Oczywiście w przypadku gdy pacjent był poinformowany o możliwych skutkach ubocznych stosowanej terapii lub zabiegu, możliwość uzyskania rekompensaty pieniężnej za błąd medyczny jest mniejsza. Odszkodowanie medyczne jest możliwe do uzyskania także przez członków najbliższej rodziny pacjenta, jeśli nie jest on w stanie samodzielnie dochodzić swoich praw albo zmarł.
Przez lata odszkodowania medyczne w Polsce związane były z koniecznością zainicjowania odpowiedniego postępowania przed właściwą wojewódzką komisją ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Tego typu organy będą powoli wygaszane, a wszystko przez nowelizację, która weszła w życie 6 września 2023 roku i wprowadziła do naszego systemu prawnego Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych.
Czym jest Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych?
FKZM jest organem działającym przy Rzeczniku Praw Pacjenta. Jego podstawowym zadaniem jest usprawnienie procesu rozpatrywania zgłoszeń o zdarzeniach medycznych oraz orzekania o prawie do ewentualnej rekompensaty pieniężnej dla poszkodowanego pacjenta lub jego najbliższej rodziny.
„Powstanie Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych to bardzo oczekiwany przez pacjentów krok, który znacząco ułatwi dochodzenie roszczeń związanych z leczeniem. Zapewni wsparcie finansowe znacznie szerszej grupie osób, niż było to możliwe wcześniej, a wszystko to będzie odbywać się w sposób prosty i przyjazny” – Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta (źródło: https://www.gov.pl/web/rpp/fundusz-kompensacyjny-zdarzen-medycznych-rozpoczyna-swoja-dzialalnosc).
Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych przejmuje tak naprawdę zadania wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Ma prawo zajmować się wszystkimi sprawami, które powstały nie wcześniej, niż dzień wprowadzenia nowelizacji – dla przypomnienia jest to 6 września 2023 roku Zdarzenia medyczne, które miały miejsce przed tą datą, mogą być przedmiotem postępowania wytoczonego przed właściwą wojewódzką komisją ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, ale nie później niż do końca 2023 roku. Jeśli zdarzenie medyczne powstało dokładnie 6 września b.r., to kwalifikuje się już do zgłoszenia w ramach nowej procedury, a więc bezpośrednio do FKZM. Istotne znaczenie może mieć tutaj również data wykrycia skutków zdarzenia medycznego przez pacjenta lub członków jego rodziny.
Przykład 1.
Pan Michał przeszedł operację w szpitalu 30 sierpnia 2023 roku. Wskutek nieprzewidzianych komplikacji jego stan zdrowia pogorszył się i 5 września 2023 roku doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Leczenie mężczyzny przedłuży się i chciałby on ubiegać się o odszkodowanie od szpitala, w którym przeprowadzano jego zabieg. Gdzie należy złożyć wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego i zapłatę odszkodowania?
W tym przypadku właściwa będzie komisja ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, ponieważ zabieg, który doprowadził do zdarzenia medycznego, miał miejsce przed wprowadzeniem Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych. Skutki zabiegu również ujawniły się przed wejściem w życie nowelizacji.
Przykład 2.
Pani Ewa przeszła zabieg medyczny, wskutek którego doznała poważnych powikłań. Zabieg miał miejsce 4 września 2023 roku, jednak kobieta zauważyła u siebie rozstrój zdrowia dopiero po 4 dniach, a więc dokładnie 8 września b.r. Gdzie powinien być złożony wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego i zapłatę odszkodowania?
W tym przypadku pani Ewa może złożyć stosowne pismo do Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, ponieważ skutki zdarzenia medycznego ujawniły się już po wejściu w życie nowych przepisów regulujących tę kwestię.
Przykład 3.
Pan Sebastian przeszedł zabieg w szpitalu pod koniec grudnia 2022 roku. Na początku października 2023 roku zaczął odczuwać problemy ze zdrowiem. Po konsultacji lekarskiej ustalono, że pogarszający się stan zdrowia mężczyzny jest efektem grudniowego zabiegu. Zdaniem lekarza skutki przeprowadzonej operacji mogły uwidocznić się u pana Sebastiana nawet w późniejszym okresie. Mężczyzna chciałby uzyskać odszkodowanie od szpitala, ponieważ nie poinformowano go o żadnych możliwych skutkach ubocznych zabiegu. Gdzie powinien zostać złożony wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego i zapłatę odszkodowania?
W tym przypadku pismo powinno zostać skierowane do Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, ponieważ skutki zabiegu ujawniły się u pana Sebastiana już po wejściu w życie nowelizacji odnoszącej się do zdarzeń medycznych.
Jak uzyskać odszkodowanie medyczne z FKZM?
Pacjent, który doznał uszczerbku na zdrowiu wskutek zdarzenia medycznego, ma prawo ubiegać się maksymalnie o 200 000 zł. W przypadku gdy skutkiem zdarzenia będzie śmierć pacjenta, prawo do świadczenia z Funduszu przysługuje członkom najbliższej rodziny zmarłego – jego dzieciom, rodzicom, małżonkowi (niepozostającemu w separacji) lub partnerowi. W tym drugim przypadku świadczenie może jednak wynieść maksymalnie 100 000 zł dla każdej z ww. uprawnionych osób.
Uzyskanie odszkodowania z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych wymaga złożenia oficjalnego wniosku. Podlega on stałej opłacie w wysokości 300 zł, którą uiszcza się na konto bankowe Funduszu. Dowód zapłaty należy dołączyć do wniosku, w przeciwnym razie sprawa nie zostanie przyjęta do rozpoznania. Możliwość ubiegania się o odszkodowanie za zdarzenie medyczne została ograniczona w czasie. Zainteresowani mogą bowiem złożyć stosowny wniosek w ciągu roku od uzyskania informacji o zakażeniu, uszkodzeniu ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci pacjenta, nie później jednak niż w ciągu 3 lat od samego zdarzenia. Wniosek należy zaadresować do Rzecznika Praw Pacjenta.
Przykład 4.
Pan Krzysztof przeszedł operację w lutym 2022 roku. Po miesiącu jego stan zdrowia zaczął powoli się pogarszać, mężczyzna jednak starał się nie zwracać na to uwagi. W październiku 2023 roku podupadł na zdrowiu na tyle, że postanowił wystąpić z roszczeniem o zapłatę odszkodowania medycznego. Czy możliwe jest w tej sytuacji skierowanie wniosku do Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Nie, ponieważ od chwili, gdy pan Krzysztof dowiedział się o rozstroju zdrowia, minął ponad rok. Fundusz będzie miał prawo odrzucić taki wniosek.
Wniosek o wypłatę odszkodowania musi być należycie uzasadniony. Uprawniony powinien dokładnie opisać zdarzenie medyczne oraz to, w jakiej formie wpłynęło ono na jego zdrowie. Do wniosku trzeba dołączyć możliwie jak największą liczbę dokumentacji medycznej, rachunków za wykupione leki lub usługi medyczne (np. koszty rehabilitacji, dodatkowych wizyt lekarskich, dojazdów do placówek medycznych). Im większa liczba dowodów przedstawionych przez pacjenta, tym większa szansa, że otrzyma on żądanie odszkodowanie. Wysokość odszkodowania powinna być wskazana przez samego wnioskodawcę. Oczywiście podana kwota nie jest wiążąca i Rzecznik Praw Pacjenta, który wydaje decyzję w danej sprawie, może przyznać odszkodowanie o zupełnie innej wartości. Zwyczajowo wysokość odszkodowania powinna być nieco wyższa, ponieważ Rzecznik nie będzie orzekał ponad żądanie pacjenta.
https://www.gov.pl/web/rpp/najczesciej-zadawane-pytania-i-odpowiedzi3
Złożenie wniosku o odszkodowanie za zdarzenie medyczne nie oznacza, że rekompensata finansowa zostanie przyznana automatycznie. Po otrzymaniu kompletnego wniosku Rzecznik Praw Pacjenta ma 3 miesiące na wydanie decyzji. Może oczywiście odmówić przyznania jakiegokolwiek świadczenia pieniężnego. W takim przypadku wnioskodawca może złożyć odwołanie do Komisji Odwoławczej działającej przy Rzeczniku. Jeśli Komisja podtrzyma stanowisko Rzecznika, wnioskodawca może skierować skargę do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Odszkodowanie medyczne z FKZM jest formą rekompensaty za uszkodzenie ciała, zakażenie, rozstrój zdrowia lub śmierć pacjenta, które powstały wskutek zdarzenia medycznego w szpitalu (prywatnym lub publicznym). Od 6 września 2023 roku procedura ubiegania się o odszkodowanie medyczne została skrócona i uproszczona, a wszystkimi sprawami tego rodzaju zajmuje się Rzecznik Praw Pacjenta.
