Od 1 września 2019 roku zmieniły się zasady związane z dokonywaniem przez przedsiębiorców prowadzących jednostki handlu detalicznego i hurtowego opłaty recyklingowej za torby na zakupy z tworzywa sztucznego, tzw. torby foliowe. Nowelizacja przepisów wprowadza m.in. rozszerzony zakres toreb z tworzywa sztucznego objętych opłatą recyklingową, obowiązek prowadzenia ewidencji wydanych i nabytych toreb z tworzywa sztucznego oraz obowiązek wpisu do BDO. Czym skutkują powstałe zmiany, jak dokonać rejestracji do BDO oraz ile wynosi opłata recyklingowa za torby z tworzywa sztucznego po zmianach? Odpowiadamy!
Czym jest torba z tworzywa sztucznego? – zmiana definicji
Zgodnie z art. 8 pkt 15a ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, do 30 sierpnia 2019 roku za torby na zakupy z tworzywa sztucznego uważało się torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego, do których zalicza się:
- lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów oraz
- bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności.
Opłata recyklingowa za torby z tworzywa sztucznego – kto płaci i jaki rodzaj toreb obejmuje?
Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 40a ww. ustawy przedsiębiorcy prowadzący handel detaliczny lub hurtowy oferujący foliowe torby na zakupy przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce są zobowiązani pobrać opłatę recyklingową od nabywającego. Opłacie recyklingowej nie podlega sprzedaż bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, potocznie nazywanych zrywkami.
Oznacza to, że od 1 września 2019 roku opłata recyklingowa powinna zostać pobrana od wszystkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, których grubość jest większa lub równa 15 mikrometrów.
„[…] daje się zauważyć tendencję oferowania przez prowadzących jednostki handlowe, w miejsce toreb na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości do 50 mikrometrów, toreb z tworzywa sztucznego o nieco większej grubości, np. 51 mikrometrów. Tym samym torby te nie podlegają opłacie recyklingowej i mogą być oferowane przez prowadzących jednostki handlowe za dowolną opłatą lub nawet za darmo. Nie jest to działanie korzystne z punktu widzenia zapobiegania powstawaniu odpadów, bo mimo pewnej redukcji lekkich toreb z tworzywa sztucznego powoduje to wzrost liczby wprowadzanych do obrotu toreb grubszych”.
Jak rozliczyć opłatę recyklingową?
Opłata recyklingowa zgodnie z art. 40c ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi powinna zostać uiszczona na odrębny rachunek marszałka wojewódzkiego właściwego ze względu na miejsce pobrania opłaty recyklingowej do 15 marca roku następującego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana.
Przykład 1.
Pani Cecylia od początku 2019 roku prowadzi sprzedaż detaliczną produktów chemicznych i oferuje możliwość dokupienia do zakupów reklamówek foliowych, w związku z czym jest zobowiązana do uiszczenia opłaty recyklingowej za sprzedane torby. W jakim terminie powinna więc wypłacić zgromadzone opłaty recyklingowe do urzędu?
Pobrane w 2019 roku opłaty recyklingowe pani Cecylia powinna wpłacić na rachunek marszałka województwa do 15 marca 2020 roku.
Przykład 2.
Pan Piotr od kilku lat prowadzi hurtownię, w której oferuje także sprzedaż detaliczną. Klienci, dokonując zakupu, mają możliwość zakupienia torby foliowej. W 2020 roku planuje on kontynuację biznesu, jednak po wejściu zmian przepisów dotyczących poboru i uiszczenia opłat recyklingowych ma wątpliwość, do kiedy będzie musiał wpłacić do urzędu pobrane opłaty recyklingowe – do 15 marca 2021 roku za cały rok czy wcześniej?
Zmiany dotyczące uiszczenia opłat recyklingowych określają, że od 2020 roku pan Piotr opłatę recyklingową pobraną w:
- I kwartale 2020 roku będzie zobowiązany uiścić do 15 kwietnia 2020 roku,
- II kwartale 2020 roku będzie zobowiązany uiścić do 15 lipca 2020 roku,
- III kwartale 2020 roku będzie zobowiązany uiścić do 15 października 2020 roku,
- IV kwartale 2020 roku będzie zobowiązany uiścić do 15 stycznia 2021 roku.
Ewidencja liczby nabytych i wydanych toreb – czym jest i jak ją prowadzić?
Od 1 stycznia 2020 r. zgodnie z art. 40f ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, przedsiębiorca prowadzący handel detaliczny lub hurtowy, który zobowiązany jest do uiszczania opłaty recyklingowej, musi prowadzić dodatkową ewidencję liczby nabytych i wydanych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego w danym roku kalendarzowym. W przypadku gdy przedsiębiorca ma kilka jednostek sprzedaży detalicznej, to taka ewidencja powinna być prowadzona dla każdej jednostki oddzielnie.
Przepisy nie określają, co dokładnie powinna zawierać dana ewidencja, oprócz liczby wydanych i nabytych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Wiadomo także, że taka ewidencja może być prowadzona w wersji papierowej lub elektronicznej oraz że powinna być przechowywana w dokumentacji firmowej przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, którego informacje dotyczą.
Na podstawie prowadzonej ewidencji przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia sprawozdania o ilości nabytych i wydanych toreb.
Czym jest i kto powinien się zarejestrować w BDO?
Baza Danych o Odpadach (tzw. BDO) jest prowadzona w systemie teleinformatycznym. Rejestr BDO jest prowadzony przez marszałka województwa. Zasady prowadzenia zostały uregulowane w Dziale VI ustawy o odpadach. Zgodnie z art. 79 ust. 2 ww. ustawy rejestr BDO gromadzi m.in. informacje o:
- wprowadzanych na terytorium kraju opakowaniach, produktach w opakowaniach, w podziale na poszczególne rodzaje opakowań, oraz odpadach z nich powstających;
- rodzajach i ilości wytwarzanych odpadów oraz ich wytwórcach;
- rodzaju i ilości odpadów poddanych przetwarzaniu i zastosowanych procesach przetwarzania;
- wpływach z opłat produktowych wraz z odsetkami, z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań i produktów, a także podmiotach, które te opłaty uiściły;
- transgranicznym przemieszczaniu odpadów, w tym odpadów opakowaniowych, zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Od 1 września 2019 r. wpisowi do rejestru BDO podlegają także przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, którzy oferują w jednostce foliowe torby na zakupy, objęte opłatą recyklingową. Dana grupa przedsiębiorców zgodnie z ustawą zmieniającą jest zobowiązana dokonać wpisu do rejestru BDO do 31 grudnia 2019 r.
Jak dokonać rejestracji do BDO?
Wpisu do rejestru BDO należy dokonać do 31 grudnia 2019 r. poprzez złożenie wniosku do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub prowadzenia działalności przez przedsiębiorcę. Co ważne, taki wpis jest zwolniony z opłat rejestrowych i rocznych.
Podsumowując, od 1 września 2019 r. przedsiębiorcy oferujący torby foliowe na zakupy powinni dokładnie zapoznać się z nałożonymi na nich nowymi obowiązkami oraz dokonać rejestracji do rejestru BDO. Nowelizacja przepisów dotyczących opłat recyklingowych ma na celu pozytywny wpływ na zmianę nawyków konsumenckich, ograniczenie wprowadzania do obrotu toreb z tworzywa sztucznego oraz zastosowanie mniej szkodliwych materiałów alternatywnych, co w konsekwencji ma na celu ochronę środowiska.
