Reklamówki i opakowania jednorazowe mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, jednak w zależności od ich wykorzystania w przedsiębiorstwie będą one różnie ujmowane w KPiR. Mogą stanowić zarówno materiał podstawowy, jak i pozostałe wydatki związane z działalnością. Dodatkowo w związku z nowelizacją ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi od 1 stycznia 2018 roku na podatników został nałożony obowiązek pobierania nowej opłaty – jest to tzw. opłata recyklingowa.
Reklamówki jednorazowe w KPiR
Podatnik prowadzący sklep nabywa reklamówki jednorazowe, by klienci mogli zapakować w nie swoje towary. Jeśli torby te są wydawane klientom bezpłatnie w celu zapakowania zakupów, nie spełniają wymogów, by zaliczyć je do grupy towarów handlowych oraz materiałów podstawowych. Powoduje to, że wydatków poniesionych na ich zakup nie można ująć w kolumnie 10. KPiR – Zakup towarów handlowych i materiałów. Przedsiębiorca powinien je zakwalifikować do kolumny 13. KPiR – Pozostałe wydatki. Jeżeli jednak torebki są wydawane klientom odpłatnie, stanowią towar handlowy i powinny zostać zakwalifikowane do kolumny 10. KPiR.
Przykład 1.
Pan Jan prowadzi sklep spożywczy. Zakupił 100 reklamówek jednorazowych, w które klienci mogą zapakować zakupione towary. Klient, decydując się na wykorzystanie reklamówki, ponosi dodatkowy koszt w wysokości 20 groszy netto/za reklamówkę. W której kolumnie KPiR pan Jan powinien zaksięgować zakup reklamówek?
W związku z tym, że pan Jan pobiera opłatę za wykorzystanie reklamówki przez klienta, powinna ona zostać potraktowana jako towar handlowy, a wydatek poniesiony na jej zakup ujęty w kolumnie 10 KPiR.
Innym przypadkiem wykorzystania foliówek w działalności jest ich bezpośredni związek ze sprzedawanym towarem. W przypadku prowadzenia np. piekarni torebki foliowe nabywane w celu pakowania krojonego chleba dla klientów należy zaksięgować do 10. kolumny KPiR, ponieważ są one materiałem podstawowym, ściśle związanym z wyrobem. Krojony chleb wymaga odpowiedniego opakowania, ponieważ nie można sprzedawać go „luzem”.
Reklamówki i opakowania jednorazowe w KPiR – działalność gastronomiczna
Jeżeli prowadząc działalność gastronomiczną, podatnik dokonuje zakupu opakowań jednorazowych, wydatek związany z ich nabyciem powinien zostać ujęty w kolumnie 10. KPiR. Wydatki takie są ściśle związane ze świadczoną usługą gastronomiczną, ponieważ bez nich klient nie mógłby odebrać posiłku bądź nie mogłyby być dostarczone do niego zamówione potrawy na wynos.
W takiej sytuacji zakup reklamówek stanowi materiał pomocniczy, który umożliwia klientom nabycie towarów. W związku z tym zakup reklamówek jednorazowych również powinien być księgowany w kolumnie 10. KPiR.
Opakowania jednorazowe – uboczne koszty zakupu
Koszty związane z przesyłką zakupionych opakowań jednorazowych należy zaksięgować do kolumny 11. KPiR, gdzie kwalifikuje się uboczne koszty zakupu. Jeśli jedyną pozycją na fakturze jest zakup towarów, oznacza to, że koszty przesyłki zostały wliczone w cenę towaru. W takim wypadku nie dokonuje się osobnego księgowania kosztów transportu. Jeśli odrębna pozycja zawiera koszty transportu, należy je zakwalifikować do kolumny 11. KPiR.
Odpowiednie zaksięgowanie kosztów związanych z zakupem reklamówek oraz opakowań jednorazowych związane jest z profilem prowadzonej działalności gospodarczej oraz zależy od okoliczności towarzyszących temu zakupowi. W inny sposób dokonuje się księgowania reklamówek, które:
-
są wydawane klientom w celu zapakowania zakupionych przez nich towarów;
-
służą zapakowaniu wyrobu gotowego;
-
służą zapakowaniu „drobnego towaru” nabytego przez podatnika.
Oprócz tego ważne jest również, czy reklamówki są sprzedawane odpłatnie i czy widnieją jako osobna pozycja na fakturze.
Opłata recyklingowa – czy dotyczy wszystkich reklamówek?
Od 1 stycznia 2018 roku wszyscy przedsiębiorcy mają obowiązek doliczać do wydanej klientowi lekkiej torby na zakupy z tworzywa sztucznego tzw. opłatę recyklingową. W myśl art. 8 pkt 15a pkt a i c ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi za opakowania, które podlegają opłacie recyklingowej, uznaje się wykonane z tworzywa sztucznego torby na zakupy (z uchwytami lub bez uchwytów) występujące w sprzedaży detalicznej bądź hurtowej, jeżeli grubość materiału, z którego są wykonane, wynosi:
-
mniej niż 50 mikrometrów, ale więcej niż 15 mikrometrów. Reklamówka taka określana jest jako „torba lekka”;
-
równo lub powyżej 50 mikrometrów.
W związku z tym nie wszystkie reklamówki podlegają obowiązkowej opłacie recyklingowej. Zgodnie z art. 40a ust. 2 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi opłata recyklingowa nie jest pobierana w przypadku bardzo lekkich toreb wykonanych z tworzywa sztucznego.
Sposób rozliczania opłaty recyklingowej
Zgodnie z § 1 art. 2 rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie stawki opłaty recyklingowej przedsiębiorca zobowiązany jest do pobierania od lekkiej torby na zakupy, jaką przekaże klientowi, 20 groszy opłaty recyklingowej. Co więcej, maksymalna stawka opłaty recyklingowej wynosi 1 zł za sztukę torby na zakupy z tworzywa sztucznego.
W komunikacie Ministerstwa Środowiska w sprawie pobierania opłaty recyklingowej na pytanie o to, czy prowadząc jednostkę handlową, przedsiębiorca może uiścić opłatę recyklingową we własnym zakresie, a klientowi wydać torbę za darmo, ustawodawca prezentuje jednoznaczne stanowisko: „Nie. Prowadzący jednostkę handlową ma obowiązek pobrania opłaty recyklingowej od klienta nabywającego torbę. Jeżeli przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlową oferuje lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego bez pobierania od klientów opłaty recyklingowej, podlega administracyjnej karze pieniężnej wynoszącej od 500 zł do 20 000 zł”.
Co więcej, zgodnie z art. 40ca ust. 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi jeżeli przedsiębiorca nie wpłaci należnej opłaty recyklingowej w obowiązującym terminie, marszałek województwa ustala w drodze decyzji wysokość zaległości z tytułu opłaty recyklingowej, stosując stawkę opłaty obowiązującą w roku kalendarzowym, w którym przedsiębiorca ten był obowiązany pobrać opłatę recyklingową. Jeżeli pomimo otrzymania decyzji przedsiębiorca nie ureguluje należnej opłaty recyklingowej, marszałek województwa nakłada na podatnika dodatkową sankcję w wysokości odpowiadającej 50% kwoty niewniesionej opłaty recyklingowej.
Na podstawie prowadzonej ewidencji przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia rocznego sprawozdania o liczbie nabytych i wydanych toreb za pomocą portalu BDO, czyli bazy danych o odpadach.
Opłata recyklingowa a przychód podatkowy
Opłata recyklingowa stanowi przychód podatkowy przedsiębiorcy z chwilą jej pobrania, co wynika wprost z art. 14 ust. 2 pkt 18 ustawy o PIT. Dodatkowo w momencie uregulowania zobowiązania z tytułu opłaty recyklingowej będzie ona mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 1aa ustawy o PIT. Oznacza to, że wprowadzona opłata recyklingowa jest dla przedsiębiorców zarówno przychodem, jak i kosztem podatkowym.
Wartość opłaty recyklingowej obliczana jest jako iloczyn liczby przekazanych klientom lekkich toreb i stawki opłaty recyklingowej, która obecnie wynosi 20 groszy za sztukę lekkiej torby.
Przykład 2.
Pani Anna prowadzi firmę XYZ. W styczniu 2021 roku przekazała klientom 100 sztuk lekkich toreb na zakupy, pobierając opłatę w wysokości 20 groszy za każdą reklamówkę. W jakiej wysokości będzie musiała uiścić opłatę recyklingową?
Wartość opłaty recyklingowej, którą pani Anna będzie musiała opłacić, to kwota 20 zł (100 sztuk x 20 groszy/szt.). W momencie pobrania opłaty kwota ta będzie stanowiła przychód podatkowy. Opłata recyklingowa musi zostać uregulowana najpóźniej 15 kwietnia 2021 roku. W momencie jej zapłaty pani Anna będzie mogła ująć uiszczoną opłatę recyklingową jako koszt uzyskania przychodu.
Przykład 3.
Pan Jan, będący czynnym podatnikiem VAT, w styczniu 2021 roku przekazał nieodpłatnie 1000 sztuk reklamówek firmie ABC. Czy w związku z tym będzie zobowiązany do uiszczenia opłaty recyklingowej?
Dla obliczenia wysokości opłaty recyklingowej bez znaczenia pozostaje fakt, czy pan Jan przekazał reklamówki klientowi nieodpłatnie, czy pobierał w związku z tym dodatkową opłatę. Wartość opłaty recyklingowej, którą pan Jan będzie musiał wpłacić najpóźniej 15 kwietnia 2021 roku, wyniesie 200 zł (1000 sztuk x 20 groszy/szt).
Opłata recyklingowa a podatek VAT
Co do zasady przepisy nie nakładają na podatników obowiązku wykazywania na wystawianych fakturach osobnej pozycji w postaci opłaty recyklingowej. Analogicznie, w przypadku sprzedaży na kasie fiskalnej, przedsiębiorcy nie muszą umieszczać na paragonie fiskalnym informacji o opłacie recyklingowej.
Jeżeli natomiast opłatę recyklingową musi opłacać czynny podatnik VAT, na fakturze lub paragonie fiskalnym powinna znaleźć się pozycja dotycząca liczby przekazanych klientowi toreb z tworzywa sztucznego innych niż bardzo lekkie torby. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą przedsiębiorca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od klienta, włącznie z dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług przez podatnika. Oznacza to, że podatnik, który pobierze od klienta opłatę 20 groszy za przekazanie reklamówki, musi ją dodatkowo opodatkować podatkiem VAT (23%), przychód ten stanowi bowiem podstawę opodatkowania. W efekcie klient za 1 sztukę reklamówki foliowej zapłaci 25 groszy brutto (20 groszy netto + 5 groszy podatku VAT).
W myśl art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT do podstawy opodatkowania wlicza się kwotę podatków, cła, opłat i innych należności o podobnym charakterze z wyjątkiem podatku VAT. Oznacza to, że opłata recyklingowa powiększa podstawę opodatkowania, od której podatnik ma obowiązek naliczenia podatku VAT. Podatek VAT od opłaty recyklingowej musi być naliczany „na bieżąco”, ponieważ pomimo obowiązku uiszczenia opłaty recyklingowej po zakończonym roku kalendarzowym jest on płacony za okresy miesięczne lub kwartalne (w zależności od składanej deklaracji VAT).
Przykład 4.
Pan Jan będący czynnym podatnikiem VAT zakupił 1000 sztuk reklamówek foliowych po 10 groszy netto za sztukę. Od 1 stycznia 2021 roku pobiera opłatę 50 groszy netto za każdą reklamówkę (w tym 20 groszy opłaty recyklingowej). W styczniu 2021 roku pan Jan sprzedał wszystkie reklamówki. W jaki sposób powinien rozliczyć podatek VAT i opłatę recyklingową od sprzedanych reklamówek?
Kupując 1000 sztuk reklamówek po 10 groszy netto za sztukę, pan Jan zapłacił kwotę 123 zł brutto (100 zł netto, 23 zł VAT). Sprzedając 1000 sztuk reklamówek po 50 groszy netto za sztukę, otrzymał kwotę 615 zł brutto (500 zł netto, 115 zł VAT). W związku z tym, że opłata recyklingowa powiększa podstawę opodatkowania, pan Jan musi wykazać w pliku JPK_V7 za styczeń 2021 roku podatek VAT należny w kwocie 115 zł i naliczony w kwocie 23 zł. Opłata recyklingowa, która musi zostać uiszczona w terminie do 15 kwietnia 2021 roku, wynosi 200 zł (1000 sztuk x 20 groszy).
