Wyrokiem z dnia 4 lipca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny przełamał utrzymującą się od lat linię orzeczniczą, w myśl której, takie budynki jak, m.in. hotele, domy studenckie czy lokale przeznaczone na najem w ramach PRS, tj. profesjonalnego rynku najmu mieszkań, zobligowane są do odprowadzania podatku od przychodów z budynków. Naczelny Sąd Administracyjny we wskazanym orzeczeniu uznał jednak, iż brak jest podstaw do postawienia znaku równości pomiędzy umową hotelową a umową najmu bądź umową dzierżawy, jednoznacznie formułując tezę o braku możliwości uznania umowy hotelowej za umowę podobną do ww. umów, a tym samym, o wyłączeniu usług hotelowych spod obowiązku rozliczania się w ramach podatku od przychodów z budynków. Tym samym, trwający od lat spór na tle podatkowym, rozstrzygany w ramach prowadzonych postępowań sądowych, jak i postępowań przed organami podatkowymi, wydaje się, że został zażegnany. Przeczytaj, kto powinien płacić podatek od przychodów z budynków, a kto jest od niego zwolniony.
Podatek od przychodów z budynków a uwarunkowania prawne budzące wątpliwości
W obowiązującym stanie prawnym uwarunkowania prawne urzeczywistniające konieczność objęcia obiektu podatkiem od przychodów z budynków odnaleźć można w art. 24b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”). Zgodnie bowiem ze wskazanym przepisem, podatkiem dochodowym od przychodu ze środka trwałego będącego budynkiem, tj. podatkiem od przychodów z budynków, jest budynek, który oddany został w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
Definicje legalne określonych ww. przepisem umów, ustawodawca bezpośrednio zamieścił w Kodeksie cywilnym (dalej: „k.c.”). W myśl art. 659 §1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei przez umowę dzierżawy, rozumie się umowę, w ramach której wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz, o czym stanowi art. 693 §1 k.c.
Budząca wątpliwości i stanowiąca zarzewie sporów sądowych, w kontekście istnienia ewentualnego obowiązku odprowadzenia podatku od przychodów z budynków i uznawana dotychczas za umowę podobną umowa o świadczenie usług hotelarskich, a właściwie sama usługa hotelarska, uregulowana została przez ustawodawcę w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (dalej: „ustawa o usługach hotelarskich”). Powołując się na art. 3 ust. 1 pkt 8 wskazanej ustawy, przez świadczenie usługi hotelarskiej rozumie się krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych.
Zestawiając ze sobą definicję poszczególnych umów wyprowadzić można wniosek, iż umowa o świadczenie usług hotelarskich nie może być uznawana za umowę podobną do określonej art. 24b ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT umowy dzierżawy, choćby z tego względu, iż nie zakłada ona – w przeciwieństwie do umowy dzierżawy - pobierania jakichkolwiek pożytków z udostępnianej nieruchomości.
Problem jednak pojawia się w wypadku zestawienia ze sobą umowy najmu i umowy o świadczenie usług hotelarskich, bowiem w tym przypadku każdą z ww. umów łączy jedna i ta sama okoliczność – oddanie rzeczy do używania.
Na tle istniejących wątpliwości interpretacyjnych w zakresie odprowadzania podatku od przychodów z budynków, dochodziło do inicjowania postępowań sądowych, w tym także przed organami podatkowymi, w ramach których zapadły rozstrzygnięcia w zasadniczej mierze niekorzystne dla podatników z branży hotelarskiej. Sądy bowiem niemal jednogłośnie przyznawały, iż umowa hotelowa stanowi w istocie umowę podobną do umowy najmu. Przełom w ugruntowanym dotychczas stanowisku miał dopiero przynieść wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2023 r., sygn. akt: II FSK 71/21.
Spór o odprowadzenie podatku od przychodów z budynku impulsem do zmian
Istotną zmianę, która przełamała dotychczasową linię orzeczniczą w podobnych sprawach, przynieść miał spór przedsiębiorcy z branży hotelarskiej z Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej, dotyczący złożonego przez przedsiębiorcę wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie przepisów prawa podatkowego, którego przedmiotem była ocena, czy budynki hotelowe stanowiące własność wnioskodawcy, w których oprócz usług noclegowych
i krótkotrwałego zakwaterowania dla osób fizycznych oraz podmiotów gospodarczych, świadczone są także kompleksowe usługi w zakresie obsługi szkoleń i konferencji (obejmujące noclegi, wyżywienie, udostępnienie sal, a więc tzw. usługi konferencyjne, będą podlegały podatkowi z tytułu przychodu z budynków, o których mowa w art. 30g ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „updof”).
Składanym wnioskiem zaznaczono, iż wnioskodawca (dalej także: „Skarżący” i podatnik”) prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do ewidencji gospodarczej, którego wiodącym przedmiotem działalności pozostają usługi związane z zakwaterowaniem oraz usługi gastronomiczne. Zgodnie bowiem z PKD, przeważającym przedmiotem działalności wnioskującego o wydanie interpretacji stanowią hotele i podobne obiekty zakwaterowania (kod 5510).
W zaprezentowanym stanowisku Skarżący argumentował, iż świadczenie usług hotelarskich nie jest tożsame z oddaniem w całości albo w części budynku do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze, tj. okolicznością, która nakłada obowiązek rozliczenia się przez podatnika z podatku z przychodów od budynków, regulowanym art. 24b ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.
Przedstawione przez podatnika stanowisko nie zostało podzielone przez organ podatkowy, który to uznał, iż jest ono nieprawidłowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że umowa hotelowa stanowi umowę nienazwaną, mieszaną, składającą się z elementów tożsamych dla umów najmu, zlecenia, przechowania czy nawet sprzedaży. Zdaniem organu podatkowego do umowy hotelowej odpowiednie zastosowanie znajdują art. 846-852 k.c. Jednocześnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyprowadził wniosek, iż na mieszany charakter usługi hotelarskiej pośrednio wskazuje sama definicja tych usług, przedstawiona przez ustawodawcę w ustawie o usługach hotelarskich. Tym samym, organ podatkowy stanął na stanowisku, że udostępnienie budynku hotelowego lub innego obiektu o podobnym charakterze w ramach świadczonej usługi hotelarskiej, noclegowej lub krótkotrwałego zakwaterowania wypełnia warunek z art. 30g ust. 1 pkt 2 updof, regulujący oddanie budynku w całości lub w części do używania na podstawie innej umowy o podobnym charakterze, do umowy najmu lub dzierżawy, stwierdzając tym samym, iż przedsiębiorca zobligowany pozostaje do odprowadzenia podatku od przychodów z budynku.
W skardze na powyższą interpretację indywidualną Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 30g ust. 1 pkt 3 updof przez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że budynki hotelowe, w których świadczone są usługi noclegowe i krótkotrwałego zakwaterowania będą podlegały podatkowi dochodowemu od osób fizycznych z tytułu przychodów z budynków.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wniósł o jej oddalenie. Przedstawione przez organ podatkowy stanowisko poparte zostało także wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, które to – finalnie – zaskarżone zostało przez podatnika skargą kasacyjną, w której wniósł on o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Podatek od przychodów z budynków - Naczelny Sąd Administracyjny po stronie przedsiębiorców
Przełom w dotychczas ugruntowanej linii orzeczniczej przyniósł zapadły na tle wskazanego stanu faktycznego wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2023 r., sygn. akt: II FSK 71/21. Wydanym rozstrzygnięciem Naczelny Sąd Administracyjny nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego, podtrzymanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, uchylając interpretację organu podatkowego.
Przedmiotowym wyrokiem, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że umowa o świadczenie usług hotelarskich stanowi umowę nazwaną i zdefiniowaną przez ustawodawcę poza kodeksem cywilnym, tj. w ustawie o usługach hotelarskich. Sąd jednoznacznie stwierdził przy tym, iż umowy najmu oraz dzierżawy, uregulowana przez ustawodawcę w kodeksie cywilnym, posiadają w zupełności inne cechy niż sporna na tle rozpatrywanego stanu faktycznego umowa hotelowa. Zaznaczono przy tym, iż odpowiednie odesłanie do innych umów podobnych, dokonane na gruncie ustawy o CIT, znajduje odniesienie wyłącznie w stosunku do ujętej w kodeksie cywilnym umowy najmu i dzierżawy, co doprowadziło Naczelny Sąd Administracyjny do konstatacji, że prowadzona przez Skarżącego działalność hotelarska – a ściślej – hotele, nie będą podlegały obowiązkowi rozliczenia się podatkiem od przychodów z budynku.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz o usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1944)
- Wyrok NSA z 4.07.2023 r., II FSK 71/21, LEX nr 3600781.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
Polecamy:
