Polscy podatnicy chętnie korzystają z prawa do odliczenia poniesionych wydatków na leki, oczywiście jeżeli prawo te uprzednio nabyli. Niejednokrotnie natomiast występują sytuacje, w których oprócz leków niezbędne są do leczenia także inne produkty medyczne o charakterze leczniczym a niekiedy nawet dochodzi do sytuacji, w której leczenie bardzo wrażliwego schorzenia może odbywać się poprzez innego rodzaju specyfiki medyczne. Powstaje wówczas pytanie czy w takiej sytuacji można także skorzystać z odliczenia od dochodu w zeznaniu rocznym poniesionych wydatków na tego typu produkty lecznicze?
Odliczenie wydatków na produkty lecznicze w ramach ulgi na leki
Podatnik od wielu lat choruje na schorzenia praktologiczne (współistniejące), które występują razem albo naprzemiennie. Podatnikowi w 2016r. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności przyznał lekki stopień niepełnosprawności. Niestety, jedyną metodą leczenia tych przypadłości to zastosowanie środków pielęgnacyjnych, których konieczność stosowania potwierdził lekarz wypisując stosowne zaświadczenie. Produkty lecznicze były kupowane na podstawie paragonów.
Wydatki na środki pielęgnacyjne, które nie spełniają cech wymaganych dla uznania ich za leki nie mogą podlegać odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej pomimo, że konieczność poniesienia takiego wydatku może być bezsprzeczna.
Natomiast wydatki na środki pielęgnacyjne spełniające cechy wymagane dla uznania ich za leki mogą jak najbardziej stanowić podstawę do odliczenia ich od dochodu podatnika w złożonym zeznaniu rocznym za rok ubiegły ale aby można było tego dokonać podatnik jest zobligowany do dysponowania dokumentem, z którego jednoznacznie będzie wynikać:
-
koszt zakupu leków,
-
data nabycia leku,
-
dane personalne podatnika, jako osoby niepełnosprawnej ponoszącej wydatek na ten cel.
Powyższe stanowisko znajduje swoje odzwierciedlenie także w interpretacji indywidualnej z 10.02.2017r. o sygn. 0461-ITPB2.4511.896.2016.2.BK wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy.
Odliczenie wydatków na substancje oraz wyroby opatrunkowe
Podatniczka jest matką niepełnosprawnej córki w wieku 8 lat, która uległa poważnemu poparzeniu termicznemu. Na leczenie złożyły się liczne operacje jak i przeszczep skóry. Córce podatniczki przyznano orzeczenie o niepełnosprawności a lekarz specjalista zalecił stosowanie substancji i produktów leczniczych, które podatniczka pokrywa z własnych środków i które nie są w żaden sposób refundowane. Podatniczka posiada odpowiednie dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków. Córka nie osiągała do tej pory żadnych dochodów i pozostaje pod stałą opieką matki. Substancje i produkty lecznicze, które córka musi stosować to:
-
maści, kremy i żele na blizny,
-
specjalistyczne opatrunki silikonowe, hydrokoloidowe
-
odzież uciskowa,
-
kompresy jałowe i niejałowe o różnych rozmiarach,
-
bandaże, plastry,
-
płyny lecznicze dezynfekujące,
-
balsamy.
W tym wypadku ponieważ podatniczka wykazała, że spełnia wymogi dla możliwości odliczenia wydatków na zakup substancji i produktów leczniczych należy jeszcze zweryfikować czy wszystkie wyżej wymienione produkty zawierają się w wykazie produktów leczniczych wynikających z Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Podsumowując wydatki dokonane przez podatniczkę na zakup produktów i substancji leczniczych dla niepełnosprawnej córki, pozostającej na jej utrzymaniu, mieszczące się w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których stosowanie zostało potwierdzone przez lekarza specjalistę podatniczka ma prawo odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej
Bez odliczenia od dochodu pozostaną natomiast wydatki na pozostałe materiały opatrunkowe oraz odzież uciskową, które nie zostały wymienione w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych.
Powyższe stanowisko uwzględnia także interpretacja indywidualna z 07.03.2016r. o sygn. IPTPB2/4511-802/15-2/Aku wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.
Odliczenie ulgi rehabilitacyjnej w stosunku do środków pielęgnacyjnych
Mąż podatniczki jest osobą trwale niepełnosprawną. Posiada orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. W 2017r. był leczony lekiem radiofarmaceutycznym emitującym promieniowanie alfa, który znajduje się w wykazie produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na podstawie pozwoleń wydanych przez Radę UE. Lek ten może być stosowany wyłącznie w specjalnie kontrolowanych ośrodkach medycznych i podawane pacjentowi tylko przez osoby wyszkolone i wykwalifikowane do ich bezpiecznego stosowania. Lek należy przechowywać go zgodnie z krajowymi przepisami dotyczącymi materiałów radioaktywnych, w pojemniku ołowianym. Odbiór, przechowywanie, stosowanie, przenoszenie i usuwanie odpadów produktu leczniczego X. są przedmiotem przepisów prawnych, wynikających z prawa atomowego. Lek nie może być nabyty bezpośrednio przez pacjenta bowiem jego zakupu mogą dokonywać tylko specjalistyczne placówki medyczne, które kupują go bezpośrednio od producenta i podają pacjentowi w dawce wyliczonej na podstawie stosownych zaleceń.
Wydatek na lek został udokumentowany fakturą wystawioną przez placówkę, która go podaje. Niestety na fakturze wyszczególniono całość usługi, którą nazwano leczeniem lekiem x. Kwota wydatku opisanego na fakturze obejmuje cenę leku X. z podaniem w wymaganych dla niego warunkach. Nie istnieje możliwość wyodrębnienia kwot poniesionych za lek jako towaru oraz usługi podania leku. Ponadto mąż podatniczki nie otrzymał na ten lek jakiekolwiek dofinansowanie. Mimo leczenia mąż podatniczki zmarł w 2017r. Podatniczka ma wątpliwości czy w tej sytuacji może wspólnie rozliczając się z mężem odliczyć od dochodu wydatki na nabycie leku w takiej postaci?
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wskazuje jednoznacznie, że odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlegają jedynie wydatki poniesione na zakup leków. Dokument zakupu, z którego nie można ustalić faktycznie poniesionego wydatku na zakup samego leku czyli bez innych kosztów nie uprawnia podatniczki do skorzystania z prawa odliczenia od dochodu wydatku poniesionego na zakup tego leku. Dla możliwości skorzystania z odliczenia od dochodu wydatku na zakup leku, konieczne jest posiadanie rachunku lub faktury, na którym wyodrębniono lek, jego cenę co niestety nie ma miejsca w powyższym przypadku.
Z uwagi na brak możliwości identyfikacji kosztu leku podatniczce niestety nie będzie przysługiwać możliwość odliczenia wydatku poniesionego w całości przez zmarłego w 2017 r. męża na zakup leku x w ramach zakupionej usługi medycznej w zakresie w jakim tę możliwość daje ulga rehabilitacyjna.
Powyższe stanowisko uwzględnia także interpretacja indywidualna z 26.01.2016r. o sygn. IPPB4/4511-1370/15-4/MS1 wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.
