Jedną z podstawowych zasad w obrocie gospodarczym związanych z przedsiębiorstwami jest zmiana pracowników i ich rotacja. Podstawy takiego stanu rzeczy można upatrywać w wielu czynnikach, czy to w sytuacji rynkowej, w zmianach organizacyjnych danego przedsiębiorstwa lub nawet w zmianach restrukturyzacyjnych. Warto przeanalizować sytuację gdy zmiany pracownicze dotyczą podmiotów, które działają na płaszczyźnie konkurencyjnej.
W sytuacji, kiedy rotacja zaczyna zmieniać się w nieuczciwe przejmowanie pracowników konkurencyjnego zakładu pracy, wówczas możemy mieć do czynienia z czynem nieuczciwej konkurencji.
Przejmowanie pracowników konkurencyjnego zakładu pracy jako czyn nieuczciwej konkurencji
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Za czyn nieuczciwej konkurencji uważany jest także nieuczciwy wpływ na stosunki umowne, którego przejawem będzie przejmowanie pracowników konkurencyjnego zakładu pracy, przy zastosowaniu technik i mechanizmów godzących w dobre obyczaje czy sprzeczne z prawem.
Nakłanianie pracownika do określonych zachowań jako czyn nieuczciwej konkurencji.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czynem nieuczciwej konkurencji jest nakłanianie osoby świadczącej na rzecz przedsiębiorcy pracę, na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych albo innych obowiązków umownych, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy.
Ochrona jaką zagwarantował ustawodawca w ramach wskazanego przepisu sprowadza się do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania stosunków umownych przedsiębiorcy, chroniąc go przed niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy lub rozwiązaniem umowy, do których miałby dojść z związku z podjętymi działaniami osoby trzeciej. Dobrem chronionym ustawodawca uczynił trwałość stosunków umownych, zakazując nakłaniania do rozwiązania umów osób świadczących na rzecz przedsiębiorcy pracę.
Przedmiotem czynu niedozwolonego w tym przepisie jest zatem określony typ zachowań, który polega na nakłanianiu pracowników konkurenta do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych albo innych obowiązków umownych. Każdorazowo, nakłanianie musi zmierzać do przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy.
Przykład 1
Nakłanianie pracownika odpowiedzialnego za dokumentację konieczną do rozstrzygnięcia przetargu do nie przesłania jej w terminie do odpowiedniego organu, na skutek czego oferta, ta nie będzie brana pod uwagą w konkursie, a kontrahent namawiający będzie mógł w ten sposób wygrać ów przetarg. Nieuczciwość przejawia się tu w zakłócaniu harmonijnego wywiązywania się z podjętych zobowiązań, czego skutkiem może być zmniejszenie siły rynkowej przedsiębiorcy dotkniętego takim czynem.
W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji o którym mowa w art. 12 ust.2, mają na celu ochronę rynku, a poprzez to podmiotów biorących w nich udział.
Oczywiście konkurencja zakłada rywalizację, ale rywalizacja ta nie powinna zostać zakłócona. Ocena konkretnego zachowania przedsiębiorcy musi następować z uwzględnieniem wpływu tego zachowania na stosunki rynkowe. W praktyce niezbędne jest wykazywanie nie tylko nagannego postępowania przedsiębiorcy, ale również jego następstw lub zagrożenie ich powstania powodujących zakłócenie pracy innego przedsiębiorcy.
Fakt nadużycia zasad uczciwej konkurencji wymaga stanowczego i pewnego dowodu, a ciężar tego dowodzenia spoczywa na podmiocie domagającym się ochrony prawnej. W sytuacji, w której przedsiębiorca zorientuje się, że inny przedsiębiorca podjął działania zmierzające do nakłaniania pracownika do czynu nieuczciwej konkurencji, chcąc domagać się ochrony prawnej w tym zakresie musi udowodnić, że takie działania zostały podjęte.
Również nakłanianie pracownika do rozwiązania umowy o pracę, nie tylko jej niewykonywanie, musi być kierunkowe, następować w celu przysporzenia korzyści osobie nakłaniającej lub innej osobie albo w celu wyrządzenia szkody przedsiębiorcy, który pracownika zatrudnia.
Czasami rozróżnienie granicy czynu niedozwolonego od działania dozwolonego w obrocie gospodarczym może być trudne, dlatego każdy przypadek należy rozpatrywać wnikliwe i indywidualnie.
Przykład 2
Samo złożenie konkurencyjnej oferty pracownikowi przedsiębiorcy nie stanowi jeszcze nakłaniania do niewykonania, lub nienależytego wykonania, albo rozwiązania umowy, jednakże tylko wtedy, jeśli są zgodne z dobrym obyczajem i z prawem, a także z zasadami uczciwej konkurencji i swobody działalności gospodarczej.
Jeśli w wyniku takiej oferty pracownik rozwiąże umowę o prace, nie należy jednak wiązać w każdym wypadku z czynem nieuczciwej konkurencji, za takie bowiem nie należy uznawać zachowania będące wynikiem suwerennej decyzji pracownika świadczącego pracę na rzecz przedsiębiorcy.
Skutki popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji
W przypadku dopuszczenia się osoby trzeciej do nakłaniania pracowników konkurencyjnego zakładu pracy do rozwiązania umowy czy jej niewykonywania, jest możliwość poniesienia przez taki podmiot odpowiedzialności cywilnej.
W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
- zaniechania niedozwolonych działań;
- usunięcia skutków niedozwolonych działań;
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
- naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Wskazany przepis zawiera dokładnie określony katalog roszczeń przysługujących pokrzywdzonemu przedsiębiorcy i stanowi regulację szczególną w stosunku do przepisów choćby kodeksu cywilnego. Zatem likwidacja skutków dopuszczenia się czynu nieuczciwej konkurencji powinna następować według tej regulacji. Aby, osoba trzecia poniosła odpowiedzialność z tytułu popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, konieczne jest wytoczenie powództwa przeciwko tej osobie. Przedsiębiorca dochodzący któregokolwiek z roszczeń określonych w art. 18 ust. 1 ustawy poza wykazaniem zachowań strony pozwanej kwalifikujących je jako czyn nieuczciwej konkurencji, powinien także wykazać, że jego interes został zagrożony lub naruszony.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
