Nieuczciwa konkurencja - ogólne zagadnienia
W Internecie coraz częściej spotyka się przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność niezgodnie z prawem. Poczucie bezkarności w sieci sprzyja, że rozrasta się nieuczciwa konkurencja, a w szczególności: naśladownictwu produktów, fałszywemu oznaczeniu ich pochodzenia geograficznego, nieuczciwej reklamie oraz prowadzeniu działalności gospodarczej bez rejestracji. Stosowanie powyższych praktyk dotyka przede wszystkim przedsiębiorców przestrzegających prawa.
Do rozpoczęcia walki z nadużyciami przedsiębiorców niezbędna jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej. Warto wspomnieć, iż w świetle ustawy za przedsiębiorców uznaje się nawet te podmioty, które oficjalnie nie dokonały rejestracji. Zgodnie z art. 2 ustawy przedsiębiorcami są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które prowadząc - choćby ubocznie - działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczą w działalności gospodarczej.
Nieuczciwa konkurencja - definicja
Ustawa definiuje także pojęcie "nieuczciwa konkurencja" - przez którą należy rozumieć działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Do czynów nieuczciwej konkurencji należy przede wszystkim:
- wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa,
- fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług,
- wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,
- naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
- nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy,
- naśladownictwo produktów,
- pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie,
- utrudnianie dostępu do rynku,
- przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną,
- nieuczciwa lub zakazana reklama,
- organizowanie systemu sprzedaży lawinowej,
- organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.
Przedstawiony powyżej katalog nie jest zamknięty. Z tego względu jako nieuczciwa konkurencja może być zakwalifikowane każde działanie, które spełnia warunki wyznaczone w art. 3 ust. 1.
Jak nieuczciwa konkurencja może być zwalczana?
Nieuczciwa konkurencja nie musi pozostać bezkarna. Przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może zgłosić do sądu pozew oraz domagać się pociągnięcia podmiotu dopuszczającego się nieuczciwej konkurencji do odpowiedzialności cywilnej lub karnej - w zależności od rodzaju popełnionego czynu. Wykroczenia te są jednak egzekwowane wyłącznie na wniosek poszkodowanego. W pozwie należy wskazać, na czym polega czynność uznana za niezgodną z prawem, opisać działalność podmiotu oraz udokumentować, że działania pozwanego podlegają definicji nieuczciwej konkurencji. Powód może wystąpić do sądu m.in. z roszczeniem o zaniechanie niedozwolonych działań, czy też usunięcie skutków niedozwolonych działań. W praktyce żądanie może polegać na nakazie zmiany zachowania pozwanego, np. usunięcie logo, które naśladuje oznaczenie innego przedsiębiorstwa.
W przypadku, gdy przedsiębiorca uzyskał zysk kosztem poszkodowanego, ustawodawca przewiduje wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści. Natomiast, gdy czyn nieuczciwej konkurencji jest zawiniony - pokrzywdzony może wystąpić z roszczeniem zapłaty zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego.
Należy pamiętać, iż możliwość zgłaszania roszczeń z tytułu nieuczciwej konkurencji ulega przedawnieniu z upływem trzech lat.
Rozwój Internetu doprowadził do powstania nowych zagrożeń na gruncie nieuczciwej konkurencji. Pozornie przedsiębiorcy mogą czuć się bezkarni, jednak w rzeczywistości łatwo zdyskredytować ich czyny. Poszkodowany właściciel firmy posiada szereg narzędzi umożliwiających wyegzekwowanie swoich praw. Zgłoszenie roszczenia z tytułu naruszenia ze strony konkurencji rodzi skutki prawne w postaci odpowiedzialności cywilnej, a nawet karnej.