Co powoduje przedawnienie roszczeń? Dłużnicy nie muszą spłacać należności wierzycielowi! Jednak należy pamiętać, że samo roszczenie nie zniknie, tylko będzie niemożliwe do wyegzekwowania przed sądem. Co to oznacza? Sprawdź!
Przedawnienie roszczeń - co na nie wpływa?
Przedawnienie roszczeń rozpoczyna bieg w chwili wymagalności roszczenia, czyli od momentu możliwości dochodzenia jego spełnienia. Przed ustaleniem należy jednak sprawdzić czy w międzyczasie nie doszło do zawieszenia lub przerwania biegu przedawnienia.
Zawieszenie biegu przedawnienia
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje w przypadku:
- roszczeń dzieci przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej,
- roszczeń osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli,
- roszczeń małżonków - przez czas trwania małżeństwa,
- roszczeń, których - z powodu siły wyższej - uprawniony nie może dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody.
Przerwanie biegu przedawnienia
Przerwanie biegu przedawnienia powoduje:
- wniesienie pozwu do sądu,
2. złożenie wniosku o wezwanie do próby ugodowej przed sądem,
3. złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia i wniesienia pozwu,
4. zgłoszenie w procesie zarzutu potrącenia wierzytelności wzajemnej przez pozwanego wierzyciela,
5. złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu,
6. zgłoszenie wierzytelności w toku postępowania upadłościowego,
7. złożenie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji,
8. wszczęcie mediacji,
9. uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której przysługuje.
Po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczeń, termin biegnie od początku, na nowo.
Co ważne w razie, gdy przedawnienie roszczeń zostanie przerwane przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.
Terminy przedawnienia roszczeń
Jedynymi roszczeniami, które ulegają przedawnieniu, są roszczenia majątkowe, poniższa tabela przedstawia, po ilu latach następuje w zależności od jego typu:
| Lp. | Roszczenie | Terminprzedawnienia |
| 1. | Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej | 3 lata |
| 2. | Roszczenia o świadczenie okresowe (np. czynsz najmu, alimenty) | 3 lata |
| 3. | Wszelkie roszczenia majątkowe (z wyłączeniem: roszczeń o świadczenia okresowe, roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, roszczeń, co do których przepis szczególny przewiduje krótszy termin przedawnienia albo których przedawnienie nie zostało wyłączone) | 10 lat |
| 4. | Wszystkie roszczenia stwierdzone:
| 10 lat |
Odstępstwa od terminów przedawnienia roszczeń
Przepisy kodeksu cywilnego wskazują m. in. następujące odstępstwa od przedawnienia roszczeń:
| Lp. | Roszczenie | Termin przedawnienia |
| 1. | Roszczenia przedsiębiorcy z tytułu dokonanej sprzedaży | 2 lata |
| 2. | Roszczenia pracodawcy i pracownika ze stosunku pracy | 3 lata |
| 3. | Roszczenia z tytułu umowy przewozu | 1 rok |
| 4. | Roszczenia z tytułu czynów niedozwolonych | 3 lata (od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie) nie później niż 10 lat od daty popełnienia czynu |
| 5. | Roszczenia z tytułu czynów niedozwolonych będących przestępstwami (zbrodnia lub występek) | 20 lat |
Przedawnienie roszczeń - dalsze kroki
Mimo przedawnienia można dalej dochodzić swoich praw. Po upływie terminu przedawnienia roszczeń dłużnik może się jednak skutecznie uchylić od jego uregulowania.
| Uwaga! Sąd podczas rozwiązywania sporu nie bierze pod uwagę terminu przedawnienia z urzędu. Jeśli dłużnik zamierza wykorzystać fakt, że nastąpiło przedawnienie roszczeń, konieczne jest złożenie pisma procesowego podnoszącego zarzut przedawnienia. |
Działalność gospodarcza i przedawnienie roszczeń
Co w sytuacji, kiedy nasz kontrahent okazał się nierzetelny? Zgodnie z ogólną zasadą, że roszczenia stwierdzone m.in. prawomocnym wyrokiem sądu przedawniają się z upływem 10 lat, właściciel firmy przed upłynięciem 12 miesięcy ma możliwość skierowania sprawy na drogę sądową. Po uzyskaniu prawomocnego orzeczenia sądu przedsiębiorca ma 10 lat na wyegzekwowanie roszczenia od swojego dłużnika.
