Nowy ład w 2022 roku wprowadzał liczne zmiany podatkowe. W artykule przedstawiamy zarys najważniejszych reform oraz omówimy przekroczenie progu podatkowego po uwzględnieniu zmian od 1 lipca 2022 roku.
1 lipca – co się zmieniło?
Najważniejszą zmianą jaka miała miejsce w 2022 roku było obniżenie stawki podatkowej z 17% do 12%. Co ważne, niższa stawka podatkowa dotyczy każdego podatnika (uzyskującego dochody na skali), bez względu na źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców czy też równoczesnego pobierania emerytury. Została ponadto zlikwidowana ulga dla klasy średniej.
Przed 1 lipca 2022 roku podstawa obliczenia podatku wyglądała następująco:
Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi | |
Ponad | Do | |
120 000 | 17% minus kwota zmniejszająca podatek: 5100 zł | |
120 000 | 15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł | |
Od 1 lipca do rozliczenia dochodu będzie ma zastosowanie następująca nowa skala podatkowa:
Podstawa obliczenia podatku w złotych | Podatek wynosi | |
Ponad | Do | |
120 000 | 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł | |
120 000 | 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł | |
Po wejściu w życie zmiany podatek od dochodów w wysokości 120 000 zł (tj. na poziomie granicy przedziału skali podatkowej) wyniesie 10 800 zł zamiast dotychczasowej kwoty 15 300 zł.
Niższy podatek będzie pobierany zaraz po wejściu w życie ustawy, już na etapie poboru zaliczek na podatek przy zastosowaniu 12% stawki. Oznacza to, że pierwsze wynagrodzenia za czerwiec wypłacane w lipcu zostaną już objęte niższym podatkiem. Szacuje się, że podatnicy znacznie skorzystają na zmianie, ostateczny zysk reformy będzie odczuwalny przy rozliczeniu podatku dochodowego już za rok bieżący, a więc w rozliczeniu rocznym.
Nowa kwota zmniejszająca podatek
Nowa kwota zmniejszająca podatek wynosi 3600 zł (30 000 zł x 12% = 3600 zł). Konsekwencją nowej kwoty zmniejszającej podatek wynoszącej 3600 zł jest też odpowiadająca jej kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosząca 300 zł (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3600 zł = 300 zł).
Przekroczenie progu podatkowego
Od 2022 roku progi podatkowe prezentowały się następująco:
I próg podatkowy, czyli 17%, do 120 000 zł;
II próg podatkowy, czyli 32%, dotyczy kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.
Po zmianie od lipca 2022 roku:
I próg podatkowy, czyli 12%, będzie obowiązywał do 120 000 zł;
II próg podatkowy, czyli 32%, dotyczy kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.
W miesiącu, w którym nastąpi przekroczenie progu podatkowego, zaliczka na podatek będzie więc wynosić 12% od części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekracza progu oraz 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali. W kolejnych miesiącach zaliczka na podatek dochodowy wyniesie 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Nie zmienia się nic w kwestii kwoty zmniejszającej – i ta powinna być stosowana nawet po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego.
Przykład 1.
Barbara zarabia 30 000,00 zł. Miejsce jej zamieszkania znajduje się w miejscowości, w której znajduje się zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250,00 zł (jest to jedyny stosunek pracy pracownika). Brak ulgi dla klasy średniej, złożony wniosek o nieprzeliczenie zaliczek na podatek. W maju 2022 roku nastąpi przekroczenie pierwszego progu podatkowego – tu jeszcze mają zastosowanie przepisy przed 1 lipca 2022.
Pracodawca powinien naliczyć podatek zgodnie z następującym schematem:
dochód narastająco od stycznia do maja: 128 185,00 zł
128 185,00 zł – 120 000,00 zł = 8 185,00 zł przekroczenie pierwszego progu podatkowego
Wypłata za maj:
30 000,00 zł brutto wynagrodzenia
składki ZUS: 4 113,00 zł (30 000,00 zł x 13,71%)
KUP: 250,00 zł
podstawa opodatkowania PIT: 25 637,00 zł (30 000,00 zł – 4 113,00 zł – 250,00 zł)
podstawa składki zdrowotnej: 25 887,00 zł (30 000,00 zł – 4 113,00 zł)
składka zdrowotna: 2 329,83 zł (25 887,00 zł × 9%)
stawka podatku dochodowego 17% do kwoty 120 000,00 zł + 32% od nadwyżki
128 185,00 zł – 120 000,00 zł = 8 185,00 zł (ponad limit)
8 185,00 zł × 32% = 2619,20 zł
25 637,00 zł – 8 185,00 zł = 17 452,00 zł (poniżej limitu)
17 452,00 zł × 17% = 2 966,84 zł
ulga podatkowa: 425 zł
podatek dochodowy do zapłaty: 5 161,00 zł (2 966,84 zł + 2 619,20 zł − 425 zł = 5 161,04 zł ~ 5 161,00 zł)
kwota wypłaty: 18 396,18 zł (30 000,00 zł – 4 113,00 zł – 2 329,83 zł – 5 161,00 zł).
Przykład 2.
Pani Zofia mieszka w miejscowości, w której znajduje się jej zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250 zł (jest to jedyny stosunek pracy pracownika). Brak ulgi dla klasy średniej, złożony wniosek o nieprzeliczenie zaliczek na podatek. W 2022 roku nastąpi przekroczenie pierwszego progu podatkowego. Przekroczenie nastąpi jednak w lipcu, a co za tym idzie – zgodnie z nowymi stawkami.
Dochód narastająco od stycznia do sierpnia: 129 160,00 zł – 120 000,00 zł = 9160,00 zł.
Pracodawca powinien naliczyć podatek zgodnie z następującym schematem:
Wypłata za sierpień:
19 000,00 zł brutto wynagrodzenia
składki ZUS: 2604,90 zł (19 000,00 zł x 13,71%)
KUP: 250,00 zł
podstawa opodatkowania PIT: 16 145,00 zł (19 000,00 zł – 2 604,90 zł – 250,00 zł)
podstawa składki zdrowotnej: 16 395,10 zł (19 000,00 zł – 2 604,90 zł)
składka zdrowotna: 1 475,55 zł (163 95,10 zł × 9%)stawka podatku dochodowego 12% do kwoty 120 000,00 zł + 32% od nadwyżki
129 160,00 zł – 120 000,00 zł = 9 160,00 zł (ponad limit)
9 160,00 × 32% = 2931,20 zł
16 145,00 zł – 9 160,00 zł = 6 985,00 zł (poniżej limitu)
6 985,00 zł × 12% = 838,20 zł
ulga podatkowa: 300 zł
podatek dochodowy do zapłaty: 3469,00 zł (838,20 zł + 2931,20 zł − 300 zł = 3469,40 zł ~ 3469,00 zł)
kwota do wypłaty: 11 450,55 (19 000,00 zł – 2 604,90 zł – 1 475,55 – 3 469,00 zł).
Przykład 3.
Roman zarabia 35 000,00 zł brutto. Mieszka w miejscowości, w której znajduje się jego zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250 zł (jest to jedyny stosunek pracy pracownika). Nastąpiło również przekroczenie rocznej podstawy składek emerytalno-rentowych. Jak będzie wyglądała lista płac Romana we wrześniu 2022 roku?
35 000,00 zł brutto wynagrodzenia
składki ZUS: 857,50 zł (35 000,00 zł x 2,45% – tylko składka chorobowa)
KUP: 250,00 zł
podstawa opodatkowania PIT: 33 893,00 zł (35 000,00 zł – 875,50 zł – 250,00 zł)
podstawa składki zdrowotnej: 34 124,50 zł (35 000,00 zł – 875,50 zł)
składka zdrowotna: 3 072,82 zł (34 142,50 × 9%)
stawka podatku dochodowego 32%
33 893,00 zł × 32% = 10 845,76 zł
ulga podatkowa: 300 zł
podatek dochodowy do zapłaty: 10 546,00 zł (10 845,76 – 300 zł = 10 845,76 zł ~ 10 546 zł)
kwota do wypłaty: 20 523,68 zł (35 000,00 zł – 857,50 zł – 3 072,82 zł – 10 546,00 zł).
Przykład 4.
W październiku 2022 roku (narastająco od początku roku kalendarzowego) dochód pracownika wyniósł: 115 000,00 zł. Dodatkowo nie ma on naliczanych składek emerytalno-rentowych w związku z przekroczeniem i złożeniem stosownego oświadczenia.
W listopadzie 2022 roku pracownik uzyskał przychód w wysokości: 27 000,00 zł. Miejsce jego zamieszkania znajduje się tam, gdzie zakład pracy, stąd koszty uzyskania przychodu wynoszą miesięcznie 250 zł.
Ile będzie wynosić podatek?
115 000,00 zł + 26 089,50 zł = 141 089,000 zł
120 000,00 zł – 141 089,00 zł = 21 089,00 zł
27 000,00 zł zł brutto wynagrodzenia
składki ZUS: 661,50 zł (27 000,00 x 2,45% – tylko składka chorobowa)
KUP: 250,00 zł
podstawa opodatkowania PIT: 26 089,00 zł (27 000,00 zł – 661,50 zł – 250,00 zł)
podstawa składki zdrowotnej: 26 338,50 zł (27 000,00 zł – 661,50 zł)
składka zdrowotna: 2 370,46 zł (26 338,50 × 9%)
stawka podatku dochodowego 12% do kwoty 120 000 zł + 32% od nadwyżki
120 000,00 zł – 141 089,00 zł = 21 089,00 zł (ponad limit)
21 089,00 zł × 32% = 6748,48 zł
26 089,000 zł – 21 089,00 zł = 5000,00 zł (poniżej limitu)
5 000,00 zł x 12% = 600,00 zł
ulga podatkowa: 300,00 zł
podatek dochodowy do zapłaty: 7 048,00 zł (600,00 zł + 6 748,48 zł – 300,00 zł = 7 048,48 zł ~ 7 048,00 zł.
Przekroczenie progu podatkowego – podsumowanie
Polski Ład ciągle transformuje i tym razem od lipca 2022 roku zmieni się stawka podatku, co będzie miało bezpośrednie przełożenie na wyliczenie przekroczenia progu podatkowego. W okresie od lipca do grudnia 2022 roku dochód pracownika uzyskany od początku roku – i który nie przekracza kwoty pierwszego przedziału skali – płatnicy powinni objąć 12% podatkiem, zaś od nadwyżki ponad tę kwotę należy zastosować 32% podatek. Nawet po przekroczeniu progu podatkowego będzie można skorzystać z ulgi podatkowej, tak więc przepis ten pozostaje bez zmian. Modyfikacji ulega jednak kwota ulgi, która nie będzie wynosić 425 zł, tylko 300 zł.
