Przy jakich zarobkach ma miejsce przekroczenie progu podatkowego?

Przepisy prawa podatkowego przewidują obecnie 2 progi dochodowe w zakresie opodatkowania przychodów osób fizycznych. Osoby lepiej sytuowane, osiągające wyższe dochody muszą się liczyć z koniecznością uiszczenia podatku w podwyższonej kwocie. Jednak właściwie przy jakich zarobkach brutto nastąpi przekroczenie progu podatkowego – piszemy na ten temat poniżej w artykule.

Progi podatkowe – podstawa prawna oraz najważniejsze informacje

Opodatkowanie osób fizycznych uregulowano w przepisach Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej „ustawą o PIT”.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o PIT zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.

W myśl art. 27 ust. 1 ustawy o PIT – podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali podatkowej:

jeżeli podstawa obliczenia podatku wynosi do 120 000 zł – podatek wynosi 12% − kwota zmniejszająca podatek 3600 zł,
jeżeli podstawa obliczenia podatku wynosi ponad 120 000 zł – podatek wynosi 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.

Zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – za miesiące od stycznia do grudnia – wynoszą:

za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika nie przekroczył kwoty 120 000 zł – 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku od danego płatnika przekroczył kwotę 120 000 zł – 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł;
za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu od danego płatnika.

Właśnie według powyższego schematu obliczeniowego określonego w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT ustala się, czy dany podatnik przekroczył – w roku podatkowym – próg podatkowy.

Zobacz też:

Ustalenia dotyczące progu podatkowego

Jak wynika z przedstawionych powyżej regulacji prawnych, przekroczenie progu podatkowego (za miesiąc, w którym dochód podatnika w danym roku przekroczył 120 000 zł oraz za miesiące następujące po tym miesiącu) stanowi podstawę do zapłaty podatku dochodowego według podwyższonej stawki wynoszącej 32%.

Powstaje w tym miejscu pytanie, w jaki sposób ustalić graniczną kwotę progu podatkowego?

Wysokość kwoty progu podatkowego wynoszącej 120 000 zł należy odnieść do podstawy obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Oznacza to, że w celu ustalenia podstawy opodatkowania podatnik – od uzyskanych przychodów (czyli zarobków brutto) odejmuje należności na ubezpieczenia społeczne (składki) oraz koszty uzyskania przychodów i określone ulgi, jeżeli płatnik podatku ma do nich prawo.

W rezultacie nie ma możliwości wskazania jednolitej kwoty, której przekroczenie spowoduje przejście do drugiej grupy podatkowej. Na podstawę opodatkowania wpływają różne okoliczności, takie jak uczestnictwo w pracowniczych planach kapitałowych albo korzystanie z ulgi dla młodych lub zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek. Niemniej można się pokusić o przedstawienie pewnego uproszczonego wyliczenia, które należy jednak traktować pomocniczo, pamiętając o tym, że sytuacja podatników różni się między sobą ze względu na wyżej wskazane uwarunkowania oraz inne czynniki mające wpływ na podstawę opodatkowania.

Według uproszczonego, standardowego wyliczenia podatnik nie przekroczy drugiego progu podatkowego przy miesięcznych zarobkach w kwocie nieprzekraczającej 10 000 zł brutto. Oznacza to miesięcznie niespełna 7000 zł netto.

Przykład 1.

Pracownik uzyskuje przychód w stałej wysokości 28 000 zł brutto miesięcznie. Podatnik nie korzysta z żadnych ulg i nie jest uczestnikiem PPK, ponadto stosuje podstawowe koszty uzyskania przychodu (KUP). W którym miesiącu roku kalendarzowego nastąpi przekroczenie progu podatkowego? W celu ustalenia momentu przekroczenia progu podatkowego konieczne jest obliczenie podstawy opodatkowania dla poszczególnych miesięcy. Kwotę stanowiącą tę podstawę ustala się narastająco, czyli poprzez zsumowanie przychodów z miesięcy kalendarzowych. Podstawę do opodatkowania należy ustalić w następujący sposób: kwotę wynagrodzenia (brutto), tj. w omawianym przypadku 28 000 zł, pomniejszyć każdego miesiąca o podstawowe KUP, a więc o 250 zł. Następnie od tej sumy trzeba odjąć kwotę wynagrodzenia pomniejszoną o należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. W tym przypadku będzie to 28 000 zł × 13,71%, czyli 3838,80 zł. Wyliczenie dla stycznia będzie zatem wyglądać następująco: 28 000 zł − 250 zł, czyli 27 750 zł, a następnie od tej kwoty należy odjąć 3838,80 zł, co daje sumę 23 911 zł. Analogicznie trzeba postępować w kolejnych miesiącach, pamiętając o kumulowaniu (narastaniu) comiesięcznych kwot po uwzględnieniu odliczeń z tytułu KUP i składek ZUS. W omawianym przypadku przekroczenie progu podatkowego (120 000 zł) nastąpi w czerwcu, co wynika z obliczenia: 168 000 zł − 24 532,80 zł = 143 467 zł. W maju nie doszłoby jeszcze do osiągnięcia granicznej kwoty, ponieważ podstawa do opodatkowania wyniosła 119 556 zł.

Konsekwencje przekroczenia progu podatkowego

Wypada jeszcze poświęcić nieco miejsca skutkom przekroczenia progu podatkowego. W takim przypadku podatnik będzie zmuszony dokonać zapłaty podatku według wyższej stawki – od nadwyżki po przekroczeniu progu podatkowego. W tych okolicznościach znajduje zastosowanie schemat obliczania należności skali podatkowej określony w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT. Przepis ten został przywołany we wcześniejszej treści niniejszego artykułu. Jak to zatem wygląda w praktyce?

Przykład 2.

W roku podatkowym podatnik uzyskał przychód wynoszący 131 000 zł. Oznacza to, że odnośnie do tej osoby nastąpiło przekroczenie progu podatkowego o 11 000 zł. Ile w takim przypadku wyniesie jego należność z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych? Po przekroczeniu kwoty wyznaczającej granice progu podatkowego, czyli 120 000 zł, należy zastosować sposób ustalania wysokości podatku określony w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT. Oznacza to, że przy podstawie obliczenia podatku ponad 120 000 zł podatek wynosi 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł. W odniesieniu do podatnika, o którym mowa w pytaniu, należność podatkową ustala się według wzoru: 10 800 zł + 32% × 11 000 zł. W konsekwencji podatnik będzie obowiązany do zapłaty podatku wynoszącego 14 320 zł.

Jeżeli nastąpiło przekroczenie progu podatkowego przez pracownika, pracodawca powinien rozpocząć odprowadzanie od wynagrodzenia wyższych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Powyższa zasada nie odnosi się do umów prawa cywilnego, w związku z czym jest możliwe, że zleceniobiorcy, którzy uzyskają przychód przekraczający 120 000 zł, będą musieli sami uiścić wyższy podatek. Osoby te mogą jednocześnie złożyć płatnikowi wniosek o pobieranie zaliczek podatkowych w wyższej stawce.

Przy jakich zarobkach brutto następuje przekroczenie progu podatkowego? Podsumowanie

Zasady ustalania wysokości należności fiskalnych przy przekroczeniu progu podatkowego określa ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z postanowieniami wymienionego aktu prawnego, jeżeli podstawa obliczenia podatku przekracza 120 000 zł, podatek wynosi 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł. Ze względu na funkcjonowanie rozmaitych ulg oraz możliwość zastosowania zróżnicowanych kosztów uzyskania przychodu nie jest celowe wskazanie jednolitej kwoty, której przekroczenie spowoduje przejście do drugiej grupy podatkowej. Przyjmuje się jednak, według uproszczonego wyliczenia, że przekroczenie progu podatkowego nie dojdzie do skutku przy zarobkach w kwocie nie wyższej niż 10 000 zł brutto.

Polecamy:

Najważniejsze zmiany w wynagrodzeniach i Kodeksie pracy od 2023 r.!