Podatnik, który zawarł umowę pożyczki i nie zgłosił tego faktu w urzędzie skarbowym naraża się na przykre konsekwencje. Jeżeli bowiem dopiero podczas czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub też postępowania kontrolnego, powoła się na tę pożyczkę, wówczas stawka podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) od niej będzie wynosiła 20%. Wyjątkiem jest jedynie spółka zapożyczająca się u swojego wspólnika.
Pożyczkobiorcy, którzy otrzymali pożyczkę pieniężną od członków rodziny w kwocie przekraczającej 9 637 zł i nie zgłosili tego faktu w urzędzie skarbowym, również mogą ponieść przykre konsekwencje.
Podstawa do PCC
Opodatkowaniu PCC podlegają m.in. umowy pożyczki. Stawka podatku od czynności cywlinoprawnych wynosi2%. Pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty podatku oraz do zgłoszenia umowy pożyczki właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu 14 dni. Na pożyczkodawcy nie ciąży odpowiedzialność solidarna za jego uregulowanie. Kwota podatku obliczana jest na podstawie kwoty lub wartości pożyczki.
Strony umowy mogą ustalić, że podatek PCC uiści także pożyczkodawca w całości lub części, pomimo iż ustawodawca jasno określił podatnika. Odrębne ustalenia stron będą skuteczne tylko pomiędzy nimi, nie zmieniają one podmiotu, na którym ciąży obowiązek podatkowy. Oznacza to, że w sytuacji, gdy np. pożyczkodawca zgodnie z ustaleniami umowy miał obowiązek zapłacić podatek, a nie zrobi tego lub uiści go z opóźnieniem, wówczas to pożyczkobiorca będzie musiał ponieść konsekwencje. Mogą one przybrać formę karnych odsetek bądź innych obciążeń przewidzianych w Kodeksie karnym skarbowym.
Podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% od wartości umowy pożyczki pożyczkobiorca winien wykazać w deklaracji PCC-3 (do 14 dni od powstania obowiązku podatkowego) i uiścić. |
Zwolnienie z PCC
Ustawodawca przewidział także sytuacje, w których podatnik nie będzie miał obowiązku uiszczać podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zwolnienie to ma zastosowanie w przypadku, kiedy pożyczkobiorcą jest członek najbliższej rodziny, czyli rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, małżonkowie, dzieci, wnukowie, macocha, ojczym (tzw. zerowa grupa podatkowa).
Jeżeli wartość pożyczki przekracza 9 637 zł, wówczas konieczne jest spełnienie kilku dodatkowych warunków, by zwolnienie mogło być zastosowane. Po pierwsze pożyczkobiorca musi złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PCC-3 w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego. Po drugie pożyczka powinna mieć formę przelewu bankowego (nie gotówkową).
Pożyczkobiorca musi właściwie udokumentować otrzymanie pieniędzy, np. poprzez potwierdzenie przelewu lub przekaz pocztowy.
W sytuacji, gdy pożyczkodawcami są członkowie rodziny z pierwszej grupy podatkowej, czyli teściowe, zięć, synowa, to kwota wolna wynosi łącznie 9 637 zł. Jeśli pożyczka została udzielona w wyższej kwocie, to od kwoty nadwyżki (ponad 9637zł) należy odprowadzić 2% podatku PCC.
PCC a pożyczka od obcej osoby
Zwolnienie z PCC ma również zastosowanie do pożyczek od osób obcych (np. znajomych), o ile kwota pożyczki nie przekroczy 5 000 zł od jednej osoby oraz 25 000 zł od kilku różnych osób w okresie trzech kolejnych lat kalendarzowych.
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
