Czy dodatek stażowy wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego?

Przedmiotem opracowania będzie kwestia zasiłku macierzyńskiego i tego, czy na jego wysokość ma wpływ dodatek stażowy. W pierwszej kolejności poruszone zostanie zagadnienie dodatku stażowego – czym jest, komu przysługuje? W dalszej części zaś przedstawione zostaną rozważania odnośnie do zasiłku macierzyńskiego – od czego zależy jego wysokość, a także czy wspomniany dodatek stażowy wlicza się do zasiłku macierzyńskiego.

Czym jest dodatek stażowy i komu przysługuje?

Dodatek stażowy to świadczenie pieniężne, które obowiązkowo jest wypłacane pracownikom tzw. budżetówki – jednostek budżetowych.

Będzie on przysługiwał urzędnikom, osobom zatrudnionym w urzędach i instytucjach, choćby na stanowiskach innych niż urzędnicze, nauczycielom, pielęgniarkom, funkcjonariuszom – policjantom, strażakom, strażnikom granicznym.

Przysługuje on w miarę upływu czasu, po zdobywaniu kolejnych lat pracy – w wysokości 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, należy się za ponad 5-letnią pracę w urzędach państwowych. Wzrasta on o 1% za każdy kolejny rok pracy. Nie może być jednak wyższy niż 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Dodatek stażowy przysługuje za dni:

• w których pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę;
• w których pracownik jest niezdolny do pracy z powodu choroby i otrzymuje zasiłek chorobowy;
• w których pracownik jest niezdolny do pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które otrzymuje zasiłek z ubezpieczenia społecznego;
• urlopu macierzyńskiego.

Pierwszy dodatek stażowy pracownik dostanie zatem po 5 latach zatrudnienia w jednostce budżetowej.

W innych zakładach pracy, prywatnych przedsiębiorstwach wprowadzenie dodatku stażowego jest nieobowiązkowe i zależy od decyzji pracodawcy. Informacja w tym zakresie powinna się znajdować w umowie o pracę lub regulaminie wynagradzania, jeśli taki jest wprowadzony w zakładzie pracy.

Zasiłek macierzyński – komu przysługuje?

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:

1. urodziła dziecko;
2. przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10. roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;
3. przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10. roku życia.

Celem zasiłku macierzyńskiego jest:

• rekompensata braku wynagrodzenia za pracę,
• zapewnienie środków utrzymania przez okres niezdolności do pracy wywołanej macierzyństwem – co może mieć miejsce jeszcze w ciąży lub po urodzeniu dziecka.

Co wlicza się do podstawy zasiłku macierzyńskiego?

Do podstawy zasiłku macierzyńskiego wlicza się przeciętne miesięczne wynagrodzenie, które zostało wypłacone za okres 12 miesięcy, które poprzedzały miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Jeżeli osoba była zatrudniona krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych, podstawą jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, któremu podlegała osoba, która ma otrzymać zasiłek macierzyński.

Czy dodatek stażowy wlicza się do zasiłku macierzyńskiego?

Art. 42 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stanowi, że premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia, które przysługują za okresy miesięczne, są wliczane do podstawy zasiłku w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmowane jest do ustalenia podstawy zasiłku.

Z kolei na podstawie art. 41 ust. 1 tej ustawy, ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku, zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.

Dotyczy to zatem składników wynagrodzenia, które przysługują świadczeniobiorcy w okresie pobierania zasiłku, z zastrzeżeniem, że są one w rzeczywistości wypłacane za okres pobierania tego świadczenia.

Przepis ten zakłada zatem konieczność badania, czy dany składnik wynagrodzenia został faktycznie wypłacony. Jeśli mimo zachowania prawa do niego w okresie niezdolności do pracy, dodatek za wysługę lat nie został faktycznie wypłacony, składnik ten należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku.

Stąd też dodatek stażowy nie jest wypłacany w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Przykład 1.

Pani Anna przebywała na zasiłku chorobowym w związku z ciążą. W tym czasie nabyła prawo do dodatku stażowego. Kobieta obecnie przebywa na zasiłku macierzyńskim. Czy w jej przypadku dodatek stażowy będzie się zaliczać do zasiłku macierzyńskiego? Okres pobierania przez panią Annę zasiłku macierzyńskiego nie jest ani czasem, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, ponieważ nie jest to standardowe wynagrodzenie w myśl przepisów Kodeksu pracy, ani czasem niezdolności do pracy wskutek choroby albo konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem. Jest to inny rodzaj świadczenia określony w odrębnych przepisach, w tym ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W tym przypadku wypłata dodatku stażowego obok jakiegokolwiek zasiłku z ZUS, np. chorobowego jak w przypadku pani Anny, wyklucza zaliczenie go do podstawy wymiaru tego zasiłku. Jednak dodatek stażowy powinien wejść do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Podsumowanie

Podsumowując, można krótko wskazać, że do zasiłku macierzyńskiego wlicza się dodatek stażowy, który pracownik otrzymał w przeszłości w związku z osiągnięciem premiowanego w zakładzie pracy okresu pracy, tzw. wysługi lat.

Ważne jest jednak, że w okresie otrzymywania zasiłku macierzyńskiego pracownik, któremu wliczono dodatek stażowy do podstawy wymiaru tego świadczenia, nie może otrzymać kolejnego dodatku stażowego.

Zasady związane z ustalaniem wymiaru zasiłku macierzyńskiego i tym, co się na niego wlicza, określa ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Dodatek stażowy dotyczy zawsze pracowników sfery budżetowej, a innych – w sytuacji, gdy pracodawca przewidział to w umowie o pracę lub regulaminie wynagradzania, lub innych, wewnętrznych, dokumentach, które stanowią przepisy pracy w danym zakładzie pracy.