Dynamiczny rozwój technologii sprawia, że coraz więcej usług może być wykonywanych przez internet. Zjawisko to obejmuje również usługi dietetyczne. W sieci funkcjonuje bowiem wiele portali, które zajmują się odpłatnym udzielaniem porad oraz przygotowywaniem planów dietetycznych. Czy tego rodzaju usługi mogą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT?
Zwolnienie przewidziane dla usług dietetycznych
Analizowany problem dotyczy interpretacji treści zwolnienia opisanego w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że zwolnieniu podlegają usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:
- lekarza i lekarza dentysty;
- pielęgniarki i położnej;
- medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o działalności leczniczej;
- psychologa.
Przedstawione zwolnienie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Przysługuje ono bowiem osobom posiadającym określony zawód i wykonującym przewidziane w przepisie czynności.
Choć zawód dietetyka nie został w powyższym przepisie wskazany wprost, to powszechnie przyjmuje się, że mieści się on w pojęciu zawodów medycznych. Przykładowo w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania dietetycy zostali wymienieni w grupie 22 „specjaliści do spraw zdrowia”, obejmującej również lekarzy, dentystów, pielęgniarki i inne (229301 specjalista do spraw dietetyki). W rezultacie w przypadku zawodu dietetyka mamy spełnione kryterium podmiotowe.
Jeżeli zatem w konkretnej sprawie zostanie ustalone, że świadczona usługa jest diagnozą, opieką bądź leczeniem, to tego rodzaju świadczenie podlega zwolnieniu z VAT.
Powyższe przesłanki są spełnione w przypadku wykonywania zawodu dietetyka. Usługi dietetyczne mają bowiem na celu profilaktykę w zakresie zapobieganiu chorobom. Natomiast porady dietetyczne wprowadzają wzorce prawidłowego żywienia oraz zdrowego stylu życia, które bezpośrednio wpływają na zdrowie pacjenta.
Internetowe usługi dietetyczne
Ustaliliśmy, że typowe usługi dietetyka mogą korzystać ze zwolnienia opisanego w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy VAT, ponieważ są spełnione zarówno przesłanki podmiotowe, jak i przedmiotowe. Przechodząc do meritum naszego problemu, należy zastanowić się, czy te same zasady obowiązują w przypadku świadczenia tych samych usług przez internet.
Organy podatkowe stoją w tej kwestii na stanowisku, że wszędzie tam, gdzie nie ma bezpośredniego związku z leczeniem, nie ma prawa do zastosowania zwolnienia od podatku VAT. Taki związek może zostać osiągnięty jedynie poprzez bezpośredni kontakt i badanie pacjenta. W sytuacji, gdy usługi są wykonywane zdalnie przez internet, takiego związku nie ma, co zdaniem organów podatkowych stanowi podstawę do odmowy prawa do skorzystania ze zwolnienia z VAT.
Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 14 października 2016 r., nr ITPP1/4512-576/16/AJ, wskazał:
„Odnosząc się jednak do przedmiotu zapytania należy wskazać, że usługi konsultacji dietetycznych w przedmiocie udzielania porad przez Internet (za pośrednictwem Skype) na podstawie wywiadu dietetycznego, w świetle cytowanych przepisów prawa, nie stanowią – w ocenie tut. organu – usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy.
W sytuacji zatem, gdy Spółka świadczy usługi za pośrednictwem Internetu, brak jest bezpośredniego (osobistego) kontaktu z klientami oraz wykonywania badań i obserwacji klientów. Nie można zatem świadczonych przez niego usług określić mianem usług opieki medycznej. Nie można bowiem świadczyć usług w zakresie opieki medycznej, bez wnikliwego zbadania danej osoby, jej obserwacji oraz opieki nad nią w procesie działań medycznych, a to podstawowe warunki definiujące te usługi.
Tym samym przedmiotowe usługi, świadczone za pośrednictwem Internetu przez Wnioskodawcę, stanowią w istocie usługi w zakresie udzielania porad w zakresie dietetyki, których nie można uznać za usługi opieki medycznej, bowiem ich głównym celem nie jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia, a co za tym idzie nie korzystają one ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy”.
Powyższe stanowisko jest mocno ugruntowane zarówno w wydawanych interpretacjach, jak i w wyrokach sądowych. Powszechnie akcentuje się, że w przypadku świadczenia usługi dietetycznej przez internet nie ma możliwości wykonania bezpośredniego badania i obserwacji pacjenta. Bez tego elementu nie może być natomiast mowy o świadczeniu medycznym. Powoduje to, że nie jest spełniona przesłanka przedmiotowa i w konsekwencji w tym zakresie zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy VAT nie przysługuje.
