Osobie objętej ubezpieczeniem zdrowotnym ZUS przysługują świadczenia opieki zdrowotnej, które mają na celu zachowanie zdrowia oraz ochronę przed skutkami chorób i leczenie. Ubezpieczenie zdrowotne ZUS można podzielić na ubezpieczenie obowiązkowe oraz dobrowolne. Leczenie osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym jest finansowane ze składek na to ubezpieczenie, którymi dysponuje Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne ZUS
Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają między innymi:
- pracownicy, zleceniobiorcy,
- osoby prowadzące działalność gospodarczą,
- dzieci, studenci, uczniowie,
- emeryci, renciści
- bezrobotni.
Katalog osób podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu jest zamknięty. Wyszczególnienie osób, które podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, można znaleźć w art. 66 ust. 1 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego nabywa prawo do świadczeń opieki zdrowotnej w momencie zgłoszenia jej do ubezpieczenia zdrowotnego.
Po zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego ZUS, osoba ubezpieczona oraz członkowie jej rodziny uzyskują prawo do świadczeń opieki zdrowotnej. Ustanie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej następuje po upływie 30 dni od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia. Natomiast osoby, które ukończyły szkołę średnią lub wyższą bądź zostały skreślone z listy uczniów lub studentów, tracą prawo do świadczeń opieki zdrowotnej po upływie 4 miesięcy.
Osoba, która straciła prawo do świadczeń opieki zdrowotnej z tytułu objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, nadal chce z nich korzystać, może ubezpieczyć się dobrowolnie.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne
Do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego może przystąpić osoba, która nie posiada obowiązkowego tytułu do tego ubezpieczenia oraz ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, ani nie została zgłoszona do ubezpieczenia jako członek rodziny osoby ubezpieczonej. Dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym mogą być także objęci wolontariusze.
Osoba, która chce przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego musi podpisać umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na czas nieokreślony. Osoba ubezpieczona dobrowolnie w każdej chwili może rozwiązać umowę, poprzez złożenie pisemnej rezygnacji w oddziale NFZ, właściwym dla jej miejsca zamieszkania. Umowa wygasa w przypadku uzyskania przez ubezpieczającego obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
Przy podpisaniu umowy w NFZ należy przedstawić dokument tożsamości oraz dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia, czyli np. świadectwo pracy, decyzję o zawieszeniu/zakończeniu działalności gospodarczej, itp.
Po podpisaniu umowy o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym, należy dokonać zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 24 10 xx. Za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu ubezpieczony ma obowiązek składać deklarację rozliczeniową ZUS DRA. Wysokość dobrowolnej składki zdrowotnej zmienia się co kwartał. Należy wziąć pod uwagę, że dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne ustanie, gdy zaległość w opłacaniu należności będzie trwać nieprzerwanie przez miesiąc.
