Usługi logistyczne - jak ustalić miejsce opodatkowania?

Branża transportowa i logistyczna to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi polskiej gospodarki. Bezpośredni udział sektora usług transportu i logistyki w polskim PKB zwiększył się o ponad jedną piątą od momentu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. W naszym kraju w związku z rozwojem powyższych branż powstaje coraz więcej magazynów. Dynamiczny rozwój powoduje, że co roku powstają nowe firmy, które świadczą usługi logistyczne.

Usługi logistyczne - miejsce świadczenia

Przypomnijmy, że kwestie dotyczące miejsca opodatkowania przy świadczeniu usług uregulowane zostały w rozdziale 3 działu V ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dalej jako ustawa o VAT.

Stosownie do art. 28a ustawy o VAT na potrzeby stosowania ww. rozdziału, w zakresie określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług:

1. ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:

1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art.15 ust. 6,

2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Wskazany przepis wprowadza zatem drugą definicję podatnika do ustawy, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Według tej regulacji jest nim osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2–4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jednakże w odniesieniu do pewnych kategorii usług przepisy dotyczące podatku od towarów i usług wprowadzają szczególne regulacje dotyczące miejsca świadczenia. Jedną z takich kategorii są usługi związane z nieruchomościami.

I tak, według art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Kompleksowe usługi logistyczne a VAT

Usługi logistyczne nie zostały zdefiniowane na potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług, zatem należy za punkt wyjścia przyjąć wykładnię językową tego pojęcia. Według Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009 r.) logistyka to „planowanie i organizacja skomplikowanego przedsięwzięcia”. To zarządzanie przepływem towarów, informacji oraz innych zasobów od dostawcy do odbiorcy. Jest to pewien proces sprawnego i efektywnego działania, który prowadzi do konkretnego celu pożądanego przez odbiorcę takiego przedsięwzięcia, co wymaga integracji całego systemu.

W praktyce gospodarczej w zakres usługi logistycznej wchodzi szereg mniejszych usług, które w innej sytuacji mogłyby być opodatkowane jako samodzielne. W skład usługi logistycznej mogą wejść takie usługi jak: usługa transportowa, spedycyjna, magazynowania.

Biorąc pod uwagę powyższe, wielu podatników zastanawia się, gdzie powinno takie kompleksowe usługi opodatkować. 

Na powyższe pytanie znajdziemy odpowiedź w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 2 czerwca 2014 r., numer IPTPP2/443-233/14-4/AW:

„Jak wskazał Wnioskodawca – w ramach usługi magazynowo-logistycznej wykonuje następujące czynności: zamawianie towaru od Dostawcy, odbiór towaru, rozładunek, oznakowanie, przechowywanie towarów, zapakowanie towaru dla Klienta, dostarczenie towaru do Klienta, kontrola i analiza stanu zapasów w celu zapewnienia stałej ilości, zapewnienie dozoru nad towarem, tj. ubezpieczenie i ochrona, kontrola ilościowa, rozpatrywanie reklamacji od Klienta, sporządzanie raz na miesiąc raportów magazynowych dla Dostawcy, zapewnienie dostępu do magazynu dla pracowników Dostawcy w towarzystwie pracowników Dystrybutora w celu weryfikacji ilości magazynowanych towarów, to miejsce świadczenia powyższej usługi winno być ustalone na podstawie zasad ogólnych określonych w art. 28b ustawy o podatku od towarów i usług. Z przedstawionego opisu sprawy wynika bowiem, że Dostawca nie będzie miał żadnych uprawnień do używania nieruchomości, tj. magazynu. Zatem usługa ta nie będzie miała charakteru usługi związanej z nieruchomością, w związku z czym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski”.

Tym samym kompleksowe usługi logistyczne nie są usługami związanymi z nieruchomościami i miejsce ich opodatkowania wynika z uregulowań zawartych w art. 28b ustawy o VAT.

Usługi logistyczne a usługi magazynowania towarów

Jednak musimy pamiętać, że powyższe dotyczy kompleksowej usługi logistycznej. Wiele firm myli ją z usługami magazynowania towarów.

W przypadku, gdy faktycznym przedmiotem usługi jest usługa magazynowania towarów, miejscem jej opodatkowania jest miejsce położenia nieruchomości.

Powyższe potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 11 grudnia 2014 r., numer IBPP4/443-444/14/PK:

„Kompleksowe usługi w zakresie magazynowania, obejmujące przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, przechowywanie, pakowanie, wydawanie, rozładunek i załadunek są objęte tym artykułem jedynie wówczas, gdy magazynowanie stanowi świadczenie główne czynności jednolitej i usługobiorcom jest przyznane prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości”.

Stosownie do powyższego, aby można uznać, że kompleksowa usługa magazynowania podlegała opodatkowaniu w miejscu, w którym znajduje się magazyn (nieruchomość), konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

• magazynowanie musi stanowić świadczenie główne podejmowanych czynności oraz

• usługobiorca ma prawo używania wyraźnie określonej nieruchomości”.