Firmy transportowe niezwykle często otrzymują zlecenie wykonania swoich usług na terytorium krajów UE. Jak wskazuje praktyka niejednokrotnie mają problem z rozliczeniem wykonanych usług na gruncie podatku VAT. Tematem poruszanym w artykule będzie transport towarów do UE a podatek VAT.
Transport towarów do UE a VAT
Podstawowa zasada określenia miejsca świadczenia usług sformułowana została w art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie ze wskazanym artykułem miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Natomiast za podatników – jak wynika z art. 28a pkt 1 ustawy o VAT – uważa się:
-
podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu VAT lub działalność odpowiadającą tej działalności (dotyczy to podatników zagranicznych), bez względu na cel czy rezultat takiej działalności (z wyłączeniem organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane),
-
osoby prawne niebędące podatnikami, o których mowa wyżej, które są zidentyfikowane do celów podatku VAT w Polsce lub w innym państwie członkowskim.
W przypadku usług transportowych na rzecz podatnika, ustalając miejsce ich świadczenia, należy stosować zasadę ogólną określoną w art. 28b ustawy o VAT, niezależnie od tego, gdzie transport będzie się odbywał. Zgodnie ze wskazanym artykułem miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Co istotne, w sytuacji gdy nabywcą jest podmiot niebędący podatnikiem VAT, usługa transportowa podlega opodatkowaniu w miejscu, gdzie transport się rozpoczyna, przy czym miejscem rozpoczęcia transportu towarów, zgodnie z art. 28 f ust. 4 ustawy o VAT, jest miejsce, w którym faktycznie rozpoczyna się transport towarów, niezależnie od pokonanej odległości do miejsca, gdzie się one znajdują.
Reasumując, gdy transport rozpoczyna się na terytorium Polski, należy zastosować stawkę w wysokości 23%. Natomiast gdyby polska firma świadczyła usługę transportową, która swój początek miałaby w innym kraju wspólnoty, wówczas nie podlega ona opodatkowaniu.
Obowiązek podatkowy w usługach transportowych
Usługi transportowe podlegają opodatkowaniu w dacie ich wykonania (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). To oznacza, że co do zasady po wykonaniu każdorazowej (pojedynczej) usługi transportu należy rozpoznać obowiązek podatkowy.
Faktura na rzecz unijnego kontrahenta
Zgodnie z art. 106a ustawy o VAT przepisy dotyczące faktur stosuje się m.in. do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej – posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
-
państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
-
państwa trzeciego.
Faktury wystawione dla kontrahentów zagranicznych muszą zawierać co do zasady takie same dane, co faktury wystawiane w obrocie krajowym.
Jednak zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o VAT faktura dokumentująca usługi wykonane, których miejsce opodatkowania jest poza terytorium RP, nie zawiera:
-
kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
-
stawki podatku,
-
sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,
-
kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.
Ponadto w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi, wystawca powinien zawrzeć dodatkowy opis "odwrotne obciążenie".
W przypadku świadczenia omawianych usług na rzecz osób lub podmiotów zamieszkałych w innych krajach UE, jednak niebędących podatnikami, zastosowanie ma ogólna reguła dotycząca miejsca świadczenia, a więc o miejscu opodatkowania decyduje siedziba usługodawcy. W takim przypadku wystawia się fakturę z właściwą w Polsce stawką podatku VAT.
Podatnicy, zarejestrowani jako podatnicy VAT UE, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje m.in. o dokonanych usługach, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT (zasada ogólna opodatkowania usługi przez usługobiorcę), na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca.
Jak wskazano, w przypadku świadczenia usług transportowych na rzecz kontrahenta z UE zastosowanie znajduje art. 28b ustawy o VAT, a zatem podatnicy muszą złożyć taką informację.
Informacje podsumowujące – co do zasady - składa się w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, dla transakcji objętych informacją. Jeśli informacje podsumowujące składane są za pomocą środków komunikacji elektronicznej, wówczas termin złożenia informacji upływa 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy dla transakcji objętych daną informacją.
| Usługodawca | Usługobiorca | Trasa | Miejsce opodatkowania |
| Firma polska | Firma polska | Polska – Niemcy | Transakcja powinna zostać opodatkowana w Polsce. Stawka 23% |
| Firma polska | Osoba fizyczna niebędąca podatnikiem VAT | Polska – Francja | Transakcja powinna zostać opodatkowana w Polsce. Stawka 23% |
| Firma polska | Osoba fizyczna niebędąca podatnikiem VAT | Francja – Polska | Gdy transport rozpoczyna się na terytorium innego kraju UE - nie podlega opodatkowaniu w Polsce |
