Freelancerze zapewnij sobie emeryturę

Już od jakiegoś czasu jesteś freelancerem. Masz klientów, a co za tym idzie – także zlecenia. Nie narzekasz na swoje zarobki. Cieszysz się, że obrałeś właśnie tę drogę. W zasadzie niczym się nie martwisz – masz stały dochód, wykupiłeś ubezpieczenie zdrowotne w postaci polisy, więc taniej Cię wyszło, a w dodatku odwiedzasz gabinety lekarskie w znacznie lepszym stanie niż te refundowane przez NFZ. Ubezpieczeniami społecznymi na razie się nie przejmujesz, bo przecież masz dopiero dwadzieścia parę lat i do emerytury jeszcze daleko. Żyć nie umierać.

Tymczasem rodzi się pytanie, czy aby na pewno nie musisz teraz niepokoić się o swoją emeryturę? Skoro nie opłacasz składek, to kto Ci ją za kilkadziesiąt lat zapewni? Z całą pewnością dużą zaletą freelancingu jest oszczędność na ubezpieczeniach. Ale czy akurat na emerytalnym powinieneś oszczędzać? Nadejdzie kiedyś ten nieubłagany czas, kiedy nie będziesz mógł już pracować. I co wtedy? Zostaniesz na lodzie, bo drobne oszczędności na długo Ci nie wystarczą.

Dowiedź się jakie masz możliwości, bo wkrótce może być za późno. Aby zapewnić sobie godziwe życie na emeryturze, musisz zacząć odkładać na nią już teraz. Dlatego też warto zapoznać się jak najszybciej z dostępnymi opcjami.

Kilka słów o wieku emerytalnym

W Polsce granica wyznaczająca wiek emerytalny została ustalona na:

• dla kobiet 60 lat;
• dla mężczyzn 65 lat.

Czyli teoretycznie w tym wieku nie powinieneś już pracować i od tej chwili Twój dobrobyt zależy od kwoty, którą odkładałeś podczas wielu lat pracy. Jeśli nic nie odłożyłeś, to niestety masz poważny problem. Oczywiście jesteś freelancerem i możesz pracować dalej, ale czy nie wolałbyś przejść na zasłużony odpoczynek, pozwiedzać troszkę świata, spędzić ten czas na wspólnych wyprawach ze współmałżonkiem, poświęcić więcej czasu rodzinie, zająć się ogródkiem koło domu, spełnić w końcu swoje marzenia, bo nigdy na to nie miałeś czasu. No właśnie, jak wyobrażasz sobie perspektywę pracy do końca życia? Brzmi okrutnie, prawda?

Zdaje się, że jedną z najgorszych chorób ludzkości w tej chwili jest prokrastynacja, czyli patologiczna wręcz tendencja do odkładania pewnych rzeczy na później. Zazwyczaj skutki jej są bolesne. I tak jest właśnie w przypadku emerytury. Brak odpowiedniej kwoty na jej godziwe przeżycie może okazać się tragiczny w skutkach. W tym wieku problemy ze zdrowiem są częste i zupełnie naturalne, a one przecież utrudniają pracę. Według statystyk GUS po przejściu na emeryturę zostaje nam średnio:

• dla kobiet 20,8 lat życia;
• dla mężczyzn 13,3 lat życia.

I co zamierzasz przez te 20 czy 13 lat pracować, mając do tego problemy ze zdrowiem? Oczywiście, że nie. Dlatego nie zwlekaj dłużej z odkładaniem na emeryturę.

Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe

Dla kogo ten luksus?

Okazuje się, że nie dla wszystkich. Generalnie ubezpieczenie to przysługuje wszystkim, którzy z innego tytułu nie są obowiązkowo objęci tym ubezpieczeniem.

Zatem po złożeniu odpowiedniego wniosku do ZUS ubezpieczenie społeczne i rentowne przysługuje:

• osobom, które były kiedyś objęte obowiązkowym ubezpieczeniem i w ciągu 30 dni po dniu jego upłynięcia złożą odpowiedni wniosek o ubezpieczenie dobrowolne na formularzu ZUS ZUA;
• osobom nie podlegającym obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, ponieważ sprawują opiekę nad członkiem rodziny spełniającym warunki do przyznania zasiłku pielęgnacyjnego;
• obywatelom polskim wykonującym pracę za granicą w firmach zagranicznych;
• obywatelom polskim wykonującym na terytorium Polski pracę na rzecz firm zagranicznych, ale tylko wówczas, gdy firmy te nie posiadają w Polsce swojej siedziby ani przedstawicielstwa;
• małżonkom pracowników, którzy zostali skierowani do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych, urzędach konsularnych, w misjach specjalnych za granicą, w instytutach oraz ośrodkach informacji i kultury za granicą;
• studentom i uczestnikom studiów doktoranckich;
• alumnom seminariów duchownych, nowicjuszom, postulantom i juniorystom do ukończenia 25 roku życia;
• wnioskodawcom-obywatelom państwa członkowskiego Unii Europejskiej odbywającym na podstawie nieodpłatnych umów cywilnoprawnych staż adaptacyjny. Jeśli uznano ich kwalifikacje do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności regulowanej.

UWAGA 1: osoby, które rozwiązały stosunek pracy i później nawiązały nowy stosunek pracy NIE MOGĄ starać się o dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

UWAGA 2: osoby, które prowadzą własną działalność gospodarczą, NIE MAJĄ prawa do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, gdyż obowiązuje je obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Obowiązki:

• Każda osoba objęta dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym jest zobowiązana do samodzielnego wyliczania i uiszczania składek.
• Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52 proc. podstawy jej wymiaru. Kwotę składki oblicza się na podstawie zadeklarowanej kwoty, którą corocznie ogłasza Minister Pracy i Polityki Społecznej. Od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. będzie to 3359 zł. Podstawa do obliczania wymiaru składek nie może być niższa niż 60 proc. tej kwoty czyli 2015,40 zł. Zatem składka emerytalna za 2011 r. wynosi 393,41 zł (2015,40 * 0,1952 = ~393,41).
• Podstawą ustalenia składki jest zadeklarowana przez ubezpieczonego kwota, jednak nie może być ona niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• Ubezpieczeni zobowiązani są do uiszczenia składek w terminie do dziesiątego dnia każdego miesiąca.

III filar – Indywidualne Konto Emerytalne czyli IKE

Trzeci filar może być zarówno dodatkowym jak i dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalnym. Ma charakter kapitałowy, a składki wpływające na indywidualne konta zarządzane są przez instytucje finansowe.

Każda osoba fizyczna może uczestniczyć tylko w jednym IKE, ale po roku od pierwszej wpłaty, poprzez dokonanie wypłaty transferowej można zmienić instytucję prowadzącą.

Sposoby oszczędzania to:

• Lokaty bankowe oferowane przez banki to najprostszy sposób oszczędzania. Na lokatę albo jednorazowo wpłaca się określoną sumę pieniędzy na określony czas, albo dokonuje się stałych, systematycznych wpłat. Otworzenie lokaty jest równoznaczne z zobowiązaniem, że nie wypłacimy z niej pieniędzy przed upływem jej terminu (czyli pieniądze na niej są zamrożone), w przeciwnym razie można stracić znaczną część odsetek. Lokatę można założyć najmniej na okres 2 tygodni, a najwięcej na 60 miesięcy. Jeżeli po upływie wskazanego terminu nie zlikwiduje się lokaty, może ona ulec przedłużeniu o kolejny okres. Dzięki dobremu oprocentowaniu generowane są odsetki, im dłuższy termin lokaty, tym wyższe jest oprocentowanie (zazwyczaj wynosi od 1,5 proc. do 4 proc., ale bywają wyższe). Większość banków określa minimalną kwotę, od której można założyć lokatę.
• Konta oszczędnościowe oferowane przez banki – w większości wypadków dopłat do rachunku można dokonywać w dowolnym czasie i w dowolnej ilości. Wypłata pieniędzy przed terminem nie oznacza utraty odsetek. Im więcej pieniędzy wpłaci się na rachunek, tym lepsze warunki oprocentowania się uzyska.
• Ubezpieczenia kapitałowe oferowane przez towarzystwa ubezpieczeniowe – tutaj przedmiotem ubezpieczenia jest życie osoby ubezpieczonej. Minimalny okres ubezpieczenia to 5 lat, maksymalny 75 lat. Przeznaczone są one dla osób pomiędzy 18 a 60 rokiem życia. Ubezpieczony najczęściej musi zadeklarować czas odkładania pieniędzy oraz docelową kwotę, którą ma zamiar zebrać do wygaśnięcia ubezpieczenia. Zgromadzony kapitał jest wypłacany albo w przypadku śmierci, albo w momencie wygaśnięcia ubezpieczenia. Wypłaty można dokonać w całości lub w ratach. Ubezpieczony może czasowo zawiesić opłacanie składek. Część składki przeznaczana jest na opłacenie ochrony, czyli określony procent inkasuje towarzystwo.
• Fundusze inwestycyjne oferowane przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych – tutaj zyski zależą od tego, w co inwestuje dany fundusz. Na rynku najczęściej spotykamy: fundusze akcji; fundusze rynku pieniężnego; fundusze obligacji; fundusze zrównoważone oraz fundusze stabilnego wzrostu. Generalnie fundusz inwestycyjny to osoba prawna, z usług której każdy może skorzystać w celu pomnażania kapitału. Zadaniem doradcy inwestycyjnego jest inwestowanie powierzonych mu pieniędzy w taki sposób, aby osiągnąć jak największy zysk dla uczestników funduszu.
• Samodzielne inwestowanie na giełdzie oferowane przez domy maklerskie – dobrze zainwestowane akcje z pewnością generują najwyższe zyski, jednak z każdą inwestycją związane jest ryzyko utraty pieniędzy. Dlatego też to rozwiązanie najlepsze jest dla osób, które znają się na giełdzie i mają czas na śledzenie rynku finansowego, a także zmian zachodzących w obrębie konkretnych spółek.

Składki na IKE mogą być płacone w dowolnym momencie i częstotliwości. W 2011 r. limit wpłat na IKE wzrósł do 10,077 tys. zł (w 2010 r. wynosił 9,579 tys. zł). Dochody z tytułu oszczędzania na IKE są zwolnione od podatku od dochodów kapitałowych w wysokości 19 proc. tzw. podatku Belki, czyli zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych, ale tylko wtedy, gdy przed upływem 60 roku życia nie wycofamy pieniędzy z IKE.

Środki zgromadzone w IKE podlegają dziedziczeniu. Czyli w razie śmierci zostają one wypłacone wskazanym osobom zgodnie z dyspozycją oszczędzającego.

Twoja przyszłość zależy tylko i wyłącznie od Ciebie. Jak widać na powyższych przykładach możliwości zapewnienia sobie emerytury masz mnóstwo, wystarczy zdecydować się na którąś.

Bez względu na swój obecny wiek musisz już teraz zacząć myśleć o swojej finansowej przyszłości, bo przecież chcesz zapewnić sobie godziwą emeryturę. Nie podejmuj jednak pochopnie decyzji. Przeanalizuj wszystkie opcje i wybierz taką, która najbardziej będzie odpowiadała postawionym przez Ciebie wymogom. Zastanów się, czy Twój miesięczny dochód jest stały, czy mogą nastąpić przerwy w dopływie finansów. Twój wybór powinien zależeć od wielu czynników, dlatego daj sobie czas do namysłu. Byle nie za dużo, bo do emerytury coraz bliżej.