Przedsiębiorcy coraz częściej poza pensją oferują pracownikom różne benefity. Pracodawcy chcą, aby pracownicy spędzali także wspólnie wolny czas po pracy. Dzięki temu tworzą zespół i lepiej współpracują między sobą. Czy wydatki na wynajem hali sportowej dla pracowników można ująć w kosztach uzyskania przychodów?
Koszty uzyskania przychodów
Na wstępie wyjaśnijmy, kiedy mamy do czynienia z kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Tym samym wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.
W związku z tym kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma więc prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, z wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik);
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w żaden sposób zwrócona;
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów;
- został właściwie udokumentowany;
- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Podsumowując, koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.
Wynajem hali sportowej dla pracowników jako koszt podatkowy
W niektórych przypadkach podatnicy, dokonując zakupów na rzecz pracowników, zastanawiają się, czy mogą te wydatki zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
Przykład 1.
Podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Zajmuje się telesprzedażą i zatrudnia wielu pracowników. Ze środków obrotowych firmy postanowił wynająć salę sportową, aby pracownicy mogli z niej korzystać. Pracodawca nie ingeruje, którzy pracownicy będą korzystać z sali. Celem wynajęcia sali było ich zintegrowanie. Czy powyższe wydatki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
W tym przypadku bez wątpienia poniesione wydatki przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów. Należy podkreślić, że zmotywowani pracownicy bardziej angażują się w powierzone im obowiązki i przyczyniają się do zwiększania przychodów w firmie.
Ponadto przedsiębiorca wydatki te uznaje za uzasadnione z ekonomicznego punktu widzenia, ponieważ w rezultacie ich poniesienia oczekuje zwiększenia swoich przychodów.
Ponadto przedsiębiorca poprawia wizerunek firmy oraz pracodawcy, któremu pracownicy nie są obojętni, a to pośrednio przyczynia się do zabezpieczenia źródła przychodów, w firmie, w której pracownicy są dobrze traktowani, utrzymuje się bowiem pozytywna atmosfera, pracownicy mają poczucie bezpieczeństwa i chętniej rozmawiają o swoim miejscu pracy z innymi ludźmi, dzięki czemu przedsiębiorstwo otrzymuje korzystny rozgłos, jak również zdobywa nowych klientów.
Czy powyższy wynajem hali sportowej dla pracowników spowoduje u nich przychód do opodatkowania?
W naszym przypadku wszyscy pracownicy mogą korzystać z sali sportowej i pracodawca nie prowadzi żadnej ewidencji. Tym samym w tym przypadku nie powstanie u nich przychód do opodatkowania w związku z nieodpłatnym korzystaniem z sali sportowej.
Powyższe potwierdza wyrok z 8 lipca 2014 roku (sygn. akt K 7/13). Trybunał Konstytucyjny orzekł w nim, że art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2–2b Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące „innego nieodpłatnego świadczenia” dotyczy jedynie przysporzenia majątkowego o indywidualnie określonej wartości, otrzymanego przez pracownika.
Zdaniem Trybunału przede wszystkim należy ustalić, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Świadczenia uzyskiwane od pracodawcy, aby podlegały opodatkowaniu, muszą zatem prowadzić do pojawienia się po stronie pracownika dochodu, czyli korzyści majątkowej, która może wystąpić w dwóch postaciach:
- prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy;
- prowadzi do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi.
W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ jego znaczenie na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku.
Ponadto Trybunał podkreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy o PIT tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie.
Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie – z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w przypadku braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. Jednak gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy – po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.
Kolejnym elementem kontroli konstytucyjności było ustalenie zasad objęcia innego nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym. Trybunał zwrócił uwagę, że świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia – w przeciwieństwie do pieniędzy i wartości pieniężnych – są traktowane jako przychód wyłącznie pod warunkiem, że są „otrzymane”, co ma wskazywać na bezwzględnie – w odniesieniu do tego przychodu – wymagany realny charakter świadczenia.
Tym samym na pewno w naszym przypadku nie powstanie przychód do opodatkowania u pracownika.
Podsumowując, w naszym przypadku podatnik będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki na wynajem hali sportowej dla pracowników.
