W Polsce jest nadal zbyt mało lekarzy specjalistów. W związku z tym często przyjmują oni swoich pacjentów w różnych miejscowościach. W wielu przypadkach lekarze muszą pokonywać znaczne odległości, stąd niektórzy z nich wynajmują mieszkania poza miejscem zamieszkania. Lekarze w takich sytuacjach zastanawiają się, jak mają rozliczyć najem. Sprawdź, kiedy można ująć czynsz za najem mieszkania w innej miejscowości w kosztach!
Czym jest usługa najmu?
Zgodnie z postanowieniem art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju (patrz art. 659 § 2 Kodeksu cywilnego). Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas i odpłatność. Umowa najmu nie przenosi własności rzeczy, a więc oddanie do odpłatnego używania na podstawie umowy najmu stanowi świadczenie usług.
Co istotne, strony umowy najmu w ramach obowiązującej zasady swobody zawierania umów mają pełną dowolność w kształtowaniu stosunków umownych, w tym do zmiany i zawieszenia obowiązywania umowy na pewien czas z uzasadnionych przyczyn.
Koszty uzyskania przychodu
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT – kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 wspomnianej ustawy.
Ustawa o PIT nie zawiera więc wykazu wydatków, które przesądzałyby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów, tak aby źródło to przynosiło przychody także w przyszłości.
W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.
Zatem aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, w myśl powołanego przepisu winien spełniać łącznie następujące warunki:
- pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
- nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- być właściwie udokumentowany.
Do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można jednak zaliczyć wydatków osobistych osoby ją prowadzącej.
Przykład 1.
Podatnik w związku z rozszerzeniem działalności przeprowadził się do Warszawy. Wynajął mieszkanie i zamieszkał w nim z żoną i dziećmi. Czy wydatek na wynajęcie mieszkania można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
W tym przypadku najem mieszkania ma charakter wydatku osobistego. Podatnik wynajął bowiem mieszkanie po to, aby w nim zamieszkać wraz z rodziną. Tym samym wydatek związany z kosztem najmu mieszkania nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.
Podkreślenia wymaga, że o tym, co jest celowe i potrzebne, czyli racjonalnie uzasadnione w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania, że dany wydatek spełnia ustawowe kryteria uznania go za koszt uzyskania przychodu, tj. w szczególności obowiązek wykazania związku kosztów z działalnością gospodarczą, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.
Czynsz za najem mieszkania w innej miejscowości w kosztach w przypadku lekarza
Lekarze pracują często w kilku szpitalach. W wielu przypadkach szpitale są od siebie znacznie oddalone.
Przykład 2.
Lekarz ortopeda ma kontrakt w szpitalu w Kaliszu. Od maja podpisał kontrakt ze szpitalem w Lesznie. Lekarz mieszka wraz z rodziną w Kaliszu. Siedziba jego działalności także znajduje się w Kaliszu. W związku z dyżurami w szpitalu w Lesznie lekarz postanowił wynająć mieszkanie. Powyższe rozwiązanie jest tańsze niż wynajem hotelu. W mieszkaniu lekarz mieszka tylko wtedy, gdy świadczy usługi w szpitalu w Lesznie, mieszka w nim sam. Przy czym między wynajmującym i najemcą nie istnieje powiązanie majątkowe. Najem będzie udokumentowany pisemną umową cywilną, a opłaty będą wpłacane na konto bankowe. Czy wydatki na najem mieszkania w Lesznie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?
Z przedstawionego opisu wynika, że lekarz podjął nową pracę w innym mieście poza siedzibą i miejscem swego zamieszkania.
W celu zminimalizowania kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, jak również zwiększenia jej efektywności, konieczne jest przebywanie w miejscowości poza siedzibą firmy. Wynajęcie mieszkania na czas świadczenia usług poza miejscem zamieszkania jest tańszą opcją niż wynajem pokoju hotelowego bądź też ponoszenie kosztów częstych dojazdów do szpitala. Koszt najmu mieszkania służbowego, który bezpośrednio przekłada się na możliwość uzyskania przychodu z działalności gospodarczej (art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) może być zakwalifikowany jako koszt uzyskania przychodu.
Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, iż do wydatków na wynajem mieszkania dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej znajdują zastosowanie postanowienia art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przywołanym przypadku wydatki z tytułu najmu spełniają kryterium celowości, o którym mowa w przepisie, mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Należy jednak zwrócić uwagę na konieczność właściwego udokumentowania wskazanych we wniosku wydatków. Trzeba bowiem zaznaczyć, że zgromadzone dowody nie mogą ograniczać się wyłącznie do pisemnej umowy najmu oraz dokonywania wpłat na rachunek bankowy stwierdzających tylko wysokość poniesionych przez lekarza wydatków z tytułu wynajmu tego mieszkania.
Niezbędnym jest posiadanie dowodów świadczących o wykonanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej usługach wymagających pobytu w miejscowości, w której lekarz wynajął mieszkanie. W analizowanej sprawie powyższe jest udowodnione: wynajem mieszkania w innej miejscowości w sposób bezsporny ma związek przyczynowo-skutkowy z uzyskanymi przychodami, a ponadto stanowi potwierdzenie racjonalności poniesionych wydatków.
Reasumując, należy stwierdzić, że czynsz za najem mieszkania w innej miejscowości w kosztach u lekarza jest możliwy.
Jak zaksięgować fakturę za najem mieszkania w systemie wFirma.pl?
W systemie wFirma.pl otrzymaną fakturę za najem mieszkania księguje się poprzez WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT/ (BEZ VAT) » INNE WYDATKI ZWIĄZANE Z DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ gdzie należy uzupełnić wymagane pola zgodnie z dokumentem.
