W związku z zakończeniem stosunku pracy na pracodawcy ciąży obowiązek wydania pracownikowi świadectwa pracy. W dokumencie tym znajdują się istotne informacje związane z zatrudnieniem i uprawnieniami pracowniczymi. Czy wykazanie w świadectwie pracy wykorzystanej części urlopu rodzicielskiego jest zawsze konieczne? W artykule szczegóły.
Urlop rodzicielski – kiedy przysługuje, jaki jest jego wymiar?
Prawo do urlopu rodzicielskiego przysługuje pracownikowi po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego.
Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi:
do 41 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka,
do 43 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci.
Wyższy wymiar urlopu rodzicielskiego przysługuje rodzicom dziecka mającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego mającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej. W tym wypadku wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi:
do 65 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka,
do 67 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci.
Pracownik, chcąc korzystać z urlopu rodzicielskiego, powinien złożyć o to wniosek. Pracodawca jest obowiązany go uwzględnić. Termin do złożenia wniosku o urlop rodzicielski to co najmniej 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Wniosek o urlop rodzicielski
Pracodawca udziela pracownikowi urlop rodzicielski na wniosek pracownika, który może mieć formę:
papierową,
elektroniczną.
Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego powinien zawierać następujące elementy:
imię i nazwisko pracownika;
wskazanie okresu dotychczas wykorzystanego urlopu rodzicielskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego oraz liczby wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego lub liczby wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego;
wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop rodzicielski lub jego część.
odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci) wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów;
oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców dziecka przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w okresie objętym wnioskiem;
w przypadku, gdy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub jego części dotyczy dziecka mającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego mającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej – kopię zaświadczenia.
Udzielenie urlopu rodzicielskiego
Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach, nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Liczbę części urlopu ustala się na podstawie liczby złożonych wniosków o udzielenie urlopu.
Poza tym w liczbie wykorzystanych części urlopu uwzględnia się także liczbę wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części złożonych przez ubezpieczoną matkę dziecka lub ubezpieczonego ojca dziecka.
Obowiązek wydania świadectwa pracy
W przypadku zakończenia stosunku pracy, bez względu na to, w jaki sposób to nastąpi, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego. Gdyby z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie było możliwe, wówczas pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła je pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu Ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku – Prawo pocztowe albo doręcza je w inny sposób.
W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy dotyczącego poprzedniego okresu zatrudnienia albo wszystkich okresów zatrudnienia, za które dotychczas go nie wydano.
Wykazanie w świadectwie pracy wykorzystanej części urlopu rodzicielskiego
Informacjami, które muszą znaleźć się w świadectwie pracy, są:
okres lub okresy zatrudnienia;
wymiar czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy;
rodzaj wykonywanej pracy lub zajmowanych stanowisk, lub pełnionych funkcji;
tryb i podstawa prawna rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem – strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia;
okres, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
zwolnienia od pracy w związku z siłą wyższą wykorzystane w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
urlop wypoczynkowy przysługujący pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, i wykorzystany w tym roku;
urlop opiekuńczy wykorzystany w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
wykorzystany urlop bezpłatny i podstawa prawna jego udzielenia;
wykorzystany urlop ojcowski;
wykorzystany urlop rodzicielski i podstawa prawna jego udzielenia;
wykorzystany urlop wychowawczy i podstawa prawna jego udzielenia;
okres ochronny w okresie urlopu wychowawczego, kiedy pracownik korzystał z obniżenia wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy;
zwolnienia od pracy przewidziane w celu opieki nad dzieckiem do lat 14 wykorzystane w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
liczby dni pracy zdalnej okazjonalnej wykonywanej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
liczba dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, za czas niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
okres odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych;
okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;
wykorzystany dodatkowy urlop albo inne uprawnienia lub świadczenia przewidziane przepisami prawa pracy;
okresy nieskładkowe przypadające w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty;
zajęcie wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym;
należności ze stosunku pracy uznane i niezaspokojone przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych;
informacji o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach na żądanie pracownika.
Każde świadectwo pracy powinno zawierać pouczenie o prawie pracownika do wystąpienia z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy w ciągu 14 dni od jego otrzymania, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku przez pracodawcę – o prawie wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy w ciągu 14 dni od zawiadomienia o odmowie jego sprostowania przez pracodawcę, natomiast w przypadku niezawiadomienia przez pracodawcę o odmowie sprostowania świadectwa pracy – o prawie wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy.
Wymóg zamieszczenia dodatkowych informacji w świadectwie pracy dotyczy pracodawcy będącego agencją pracy tymczasowej. Takie podmioty mają obowiązek zamieścić w świadectwie pracy wydawanym pracownikowi tymczasowemu także informacje dotyczące każdego pracodawcy użytkownika, na rzecz którego pracownik wykonywał pracę tymczasową na podstawie umowy o pracę oraz okresów wykonywania takiej pracy.
Przykład 1.
Pan Grzegorz jest ojcem 8-letniego syna Tadeusza. Po 20 latach kończy pracę w firmie Jana Kowalskiego, w związku z czym otrzyma świadectwo pracy. Czy Jan Kowalski ma obowiązek wskazać w świadectwie pracy informację o wykorzystanym urlopie rodzicielskim i jego podstawie?
W tym przypadku pracodawca nie ma takiego obowiązku, z uwagi na wiek dziecka pan Grzegorz nie będzie już bowiem mógł korzystać z uprawnienia, jakim jest urlop rodzicielski.
Przykład 2.
Pan Rafał jest ojcem 4-letnich bliźniaków Krystiana oraz Igora oraz 2-letniej Jagody. Został zwolniony z pracy. Czy pracodawca pana Rafała zamieści w świadectwie pracy informację o wykorzystanym urlopie rodzicielskim i jego podstawie?
W tym przypadku pracodawca ma obowiązek zamieścić te informacje, gdyż pan Rafał z uwagi na wiek dzieci może korzystać z tego urlopu, przy czym dokonując takich zapisów w świadectwie pracy, pracodawca musi odnotować urlop wykorzystany odrębnie na każde z dzieci z podaniem ich imienia i nazwiska.
Podsumowanie
Podsumowując, wykazanie w świadectwie pracy niewykorzystanej części urlopu rodzicielskiego dotyczy tylko sytuacji, gdy wiek dziecka pozwala na korzystanie z tego uprawnienia. W przypadku dzieci starszych niż 7 lat taka adnotacja nie powinna się znaleźć, a w przypadku młodszych dzieci jest obowiązkowa. Podając w świadectwie pracy informację o wykorzystanym urlopie rodzicielskim, trzeba wskazać wykorzystany jego wymiar i liczbę jego części. W razie błędów w tym zakresie w świadectwie pracy pracownik powinien skorzystać z uprawnienia mu przysługującego w tym zakresie i wystąpić z żądaniem jego sprostowania.
