Praca na dwóch etatach a urlop rodzicielski

Niektórzy rodzice pracują u więcej niż jednego pracodawcy. Jak wykonywanie pracy na dwóch etatach wpływa na urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski w podstawowym i wydłużonym wymiarze

Urlop rodzicielski to uprawnienie przysługujące pracownikom-rodzicom dziecka w celu sprawowania opieki nad nim – w wymiarze do 41 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka i 43 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci. Wyższy wymiar urlopu rodzicielskiego przysługuje rodzicom dziecka mającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego mającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej, którzy mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do 65 tygodni w przypadku urodzenia się jednego dziecka i 67 tygodni w przypadku urodzenia się większej liczby dzieci.

Indywidualne uprawnienie do urlopu rodzicielskiego każdego z rodziców

Każdy z rodziców ma wyłączne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 9 tygodni z pełnego wymiaru urlopu rodzicielskiego. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka. Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice. Ważne, żeby łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie przekroczył przysługującego im łącznie wymiaru.

Jak można skorzystać z urlopu rodzicielskiego?

Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach, nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Liczbę części urlopu ustala się na podstawie liczby złożonych wniosków o udzielenie urlopu. Poza tym w liczbie wykorzystanych części urlopu uwzględnia się także liczbę wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części złożonych przez ubezpieczoną matkę dziecka lub ubezpieczonego ojca dziecka.

Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego powinien zawierać następujące elementy:

• imię i nazwisko pracownika; 
• wskazanie okresu dotychczas wykorzystanego urlopu rodzicielskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego oraz liczby wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego lub liczby wniosków o zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego; 
• wskazanie okresu, na który ma być udzielony urlop rodzicielski lub jego część. 

Do wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego należy dołączyć:

• odpis skrócony aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie dziecka (dzieci), wydany przez uprawniony organ dokonujący rejestracji urodzenia w danym kraju, albo kopie tych dokumentów; 
• oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców dziecka przez okres wskazany we wniosku albo o okresie, w którym drugi z rodziców dziecka zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w okresie objętym wnioskiem; 
• w przypadku gdy wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub jego części dotyczy dziecka mającego zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego mającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej – kopię zaświadczenia.

Zatrudnienie u dwóch pracodawców a urlop rodzicielski

W przypadku rodziców zatrudnianych przez więcej niż jednego pracodawcę, przepisy prawa pracy obowiązują osobno w zakresie każdego stosunku pracy. Oznacza to, że nie ma przeszkód, by rodzic skorzystał z danego uprawnienia u wszystkich pracodawców jednocześnie. Przepisy nie wykluczają też, aby z urlopu tego korzystał w różnym czasie u różnych pracodawców. U każdego z pracodawców każde z rodziców ma prawo do 9 tygodni tego urlopu wyłącznie dla siebie, czyli bez możliwości przeniesienia go na drugie z rodziców.

Rezygnacja z urlopu rodzicielskiego

Pracownik może zrezygnować z korzystania z urlopu rodzicielskiego w każdym czasie za zgodą pracodawcy i powrócić do pracy. Przy czym, co ważne, przepisy prawa nie regulują tego, z jakim wyprzedzeniem ani w jakiej formie należy złożyć wniosek o rezygnacji z urlopu rodzicielskiego. Podobnie pracodawca nie ma też obowiązku uwzględnić wniosku o rezygnacji z urlopu rodzicielskiego. Może zostać odrzucony, a pracodawca nie musi tego w żaden sposób uzasadniać. 

Przykład 1. 

Czy pracodawca pana Huberta prawidłowo nie uwzględnił jego wniosku o rezygnacji urlopu rodzicielskiego? 

Prawo nie nakazuje uwzględniania takiego wniosku przez pracodawcę, dlatego w tej sytuacji miał on prawo odmówić. Jeśli pracodawca zgodziłby się na taką rezygnację, pan Hubert mógłby wrócić do pracy.

Łączenie pracy z urlopem rodzicielskim

Kodeks pracy dopuszcza sytuację, w której pracownik uprawniony do korzystania z urlopu rodzicielskiego może go łączyć z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku urlopu rodzicielskiego udziela się na pozostałą część wymiaru czasu pracy.

Jeśli pracownik chce łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą, powinien złożyć do pracodawcy stosowny wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. W przypadku odmowy uwzględnienia wniosku o łączenie pracy z urlopem rodzicielskim pracodawca informuje pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

W każdym przypadku okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu, stanowi iloczyn liczby tygodni, przez jaką pracownik łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu i wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego. A jeśli łączenie korzystania z urlopu z wykonywaniem pracy odbywa się jedynie przez część urlopu rodzicielskiego, to wówczas proporcjonalne wydłużenie wymiaru tego urlopu następuje wyłącznie w odniesieniu do tej części urlopu rodzicielskiego.

Przykład 2. 

Pan Krystian pracuje u dwóch pracodawców. Chce korzystać z urlopu rodzicielskiego u każdego z nich w tym samym czasie, jednak u jednego chciałby łączyć taki urlop z pracą. Czy jest to możliwe? 

Pan Krystian musi pamiętać o tym, że zawsze w przypadku urlopu rodzicielskiego konieczne jest zgłoszenie wniosku o ten urlop. W tym przypadku powinien on to uczynić u każdego z pracodawców. Wniosek o urlop rodzicielski powinien złożyć w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. U pracodawcy, u którego pan Krystian chce łączyć wykonywanie pracy z urlopem rodzicielskim, wniosek też należy zgłosić w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Pracodawca pana Krystiana jest obowiązany uwzględnić jego wniosek o łączenie pracy z urlopem rodzicielskim, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. 

Przykład 3. 

Pani Renata pracuje u dwóch pracodawców. Chce korzystać z urlopu rodzicielskiego u każdego z nich w tym samym czasie i jednocześnie chciałaby połączyć taki urlop z pracą. Jeden z pracodawców zgodził się na to, ale drugi jej tego odmówił. Czy odmowa pracodawcy w przypadku pani Renaty jest zgodna z prawem? 

Dopuszczalna pod względem prawnym jest sytuacja, gdy jeden z pracodawców odmawia łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą. Wprawdzie pracodawca obowiązany jest uwzględnić wniosek o łączenie pracy z urlopem rodzicielskim, jednak dopuszczalny jest wyjątek od tej zasady, gdy nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. 

Podsumowanie

Podsumowując, praca na dwóch etatach daje możliwości wykorzystania u każdego z pracodawców urlopu rodzicielskiego. Uprawnienia te są od siebie niezależne. Możliwe jest także łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą u każdego z tych pracodawców, chyba że organizacja pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika na to nie pozwala.