W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, w jakiej relacji pozostaje procedura VAT marży do przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Przede wszystkim odpowiemy sobie na pytanie, czy podatnik, który kupuje za granicą towar w procedurze VAT marża, jest zobligowany do wykazania w Polsce podatku z tytułu WNT. Zakup w procedurze VAT marża a WNT - wyjaśniamy!
Na czym polega procedura VAT marża?
W pierwszej kolejności wyjaśnijmy, na czym polega procedura VAT marża, która jest szczególnym sposobem rozliczania podatku VAT.
Dla potrzeb stosowania szczególnej procedury opodatkowania w zakresie dostawy towarów używanych ustawodawca w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy określił, że przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1–3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112).
Zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odsprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.
Należy zaznaczyć, że opodatkowanie w systemie marży jest ograniczone do pewnej kategorii towarów używanych oraz istotne jest przy tym, od kogo towary używane zostały nabyte.
I tak, stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i ust. 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:
- osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
- podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
- podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
- podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
- podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy – między innymi – towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży.
Jest to szczególna forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku. Taka procedura opodatkowania może być stosowana w przypadku dostawy towarów używanych nabytych wcześniej przez podatnika w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży.
Przy czym dla opodatkowania dostawy towarów używanych w procedurze marży nie mniej ważne jest – oprócz rodzaju towaru, który może zostać objęty tą procedurą – także to, od kogo ten towar został kupiony. Zastosowanie tej procedury wymaga, aby towary używane były nabyte od podmiotów wymienionych w powołanym wyżej art. 120 ust. 10 ustawy.
Ponadto, jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy, warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar został jednak nabyty w celu odsprzedaży.
Procedura VAT marża a WNT
Następnie przejdźmy do kwestii WNT, czyli wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Jest to czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie podatnika dokonującego WNT, co wprost wynika z art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy VAT.
Przechodząc natomiast do definicji, wskażmy, że przez WNT rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów ma miejsce pod warunkiem, że zarówno sprzedawca, jak i nabywca są podatnikami podatku VAT (z pewnymi wyjątkami). Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów uznaje się za dokonane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu.
W transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów opodatkowaniu podlega czynność nabycia towarów. Podatek należny rozliczany jest przez nabywcę towaru w państwie, do którego następuje dostawa towarów, czyli przywóz. Jednakże nie wszystkie transakcje polegające na nabyciu towarów od podatnika z innego państwa członkowskiego, które to towary są przemieszczane z innego państwa członkowskiego do Polski, są wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów.
Mamy bowiem w ustawie VAT listę wyłączeń zawartą w art. 10 ustawy.
W art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazano, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 9, nie występuje w przypadku, gdy dostawa towarów, o których mowa w art. 120 ust. 1, w której wyniku ma miejsce wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium kraju, jest opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
To oznacza, że w przypadku procedury VAT marża bezpośrednio wyłączono konieczność rozpoznawania WNT po stronie kupującego.
Takie też stanowisko potwierdzają wydawane przez organy podatkowe interpretacje, czego przykładem może być treść pisma Dyrektora KIS z 23 listopada 2017 roku (nr 0112-KDIL1-3.4012.434.2017.1.KM). Organ podatkowy wskazał tam, że w sytuacji, gdy podatnik nabywa towary używane (części samochodowe) od kontrahenta z Wielkiej Brytanii na zasadach odpowiadających procedurze VAT marży i posiada dokumenty potwierdzające ich nabycie na wskazanych zasadach, to spełnione są przesłanki wynikające z art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy wyłączające możliwość uznania opisanej transakcji oraz jej rozliczenia jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
W konsekwencji nabycie przez podatnika towarów używanych od podatnika z Wielkiej Brytanii, który stosuje przy sprzedaży rozliczenie marżą, nie jest WNT i podatnik nie ma obowiązku rozliczanie podatku należnego z tytułu ich nabycia.
Przykład 1.
Podatnik z Polski zakupił używany samochód w Niemczech. Został on nabyty w celu dalszej odsprzedaży. Sprzedawca z Niemiec zastosował procedurę VAT marża, co zostało wyszczególnione na fakturze VAT. Czy kupujący ma obowiązek rozliczyć WNT?
W takim przypadku po przywiezieniu pojazdu z Niemiec do Polski podatnik nie ma obowiązku odprowadzania podatku VAT z tytułu WNT.
