Zmiana formy prawnej prowadzonej działalności może nastąpić np. na skutek rozwoju lub ograniczenia biznesu, pozyskania lub utraty wspólnika i wielu innych okoliczności. Przekształcenie działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie przez osobę fizyczną w spółkę lub odwrotnie implikuje szereg obowiązków i formalności niezbędnych do spełnienia. W niniejszym artykule omówimy aspekt niezakończonych transakcji. Zmiana formy prowadzenia działalności a transakcje niezakończone - sprawdź, jak rozliczyć!
Zmiana formy prawnej działalności a podatek VAT
Zmiana formy prawnej działalności może mieć wpływ na rozliczenie podatku od towarów i usług. Wszystko zależy od tego, czy nowy podmiot jest następcą prawnym swojego poprzednika. W przypadku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową (z o.o. lub akcyjną) nie ma podstaw prawnych do uznania spółki kapitałowej powstałej z takiego przekształcenia za sukcesora na analogicznych zasadach, jak w przypadku spółek powstałych w wyniku innych przekształceń.
„Przedsiębiorca będący osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców może przekształcić formę prowadzonej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę przekształconą) (przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową)”.
Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową – odliczenie VAT od faktur kosztowych
W wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową zachodzi sukcesja w zakresie praw. Sukcesja prawna oznacza, że z momentem przekształcenia podmiotów, stroną umów o świadczenie usług i dostawę towarów zawartych przez przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą staje się automatycznie nowo powstała spółka kapitałowa. Spółka od momentu przekształcenia jest zatem odbiorcą wszelkich towarów i usług dostarczonych przez kontrahentów po dniu przekształcenia podmiotów.
W związku z powyższym spółka powstała na skutek przekształcenia ma prawo do ujmowania w rejestrze zakupów VAT faktur oraz faktur korygujących związanych z działalnością gospodarczą przed przekształceniem, wystawionych na dane prowadzonej wcześniej jednoosobowej działalności gospodarczej bez obowiązku korygowania danych nabywcy, jednak pod warunkiem, że faktury te nie spowodują powstania zaległości podatkowych u przedsiębiorcy.
Może się zdarzyć, że prawo do odliczenia VAT z faktury kosztowej wystawionej jeszcze w okresie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej nastąpi dopiero po przekształceniu tej działalności w jednoosobową spółkę kapitałową. Spółka powstała na skutek przekształcenia ma również prawo do odliczenia podatku od towarów i usług z faktur wystawionych na dane jednoosobowej działalności gospodarczej oraz otrzymanych przed dniem przekształcenia, jednak odnoszących się do zakupów, od których prawo do odliczenia tego podatku powstanie po dacie przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o. lub akcyjną.
Przykład 1.
Pan Marcin prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zdecydował się na jej przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością 1 grudnia 2019 roku. Faktura za usługi księgowe od firmy stosującej metodę kasową w VAT wystawiona została 30 listopada 2019 roku i opłacona 5 grudnia tego roku, czyli po dniu przekształcenia jednoosobowej działalności pana Marcina w spółkę z o.o. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi faktur kosztowych z adnotacją „metoda kasowa” można odliczyć VAT dopiero w dacie opłacenia faktury. Oznacza to, że prawo do odliczenia VAT pojawia się po przekształceniu jednoosobowej działalności w spółkę. Czy przekształcona spółka może odliczyć podatek od towarów i usług z tej faktury?
Tak, nowo powstała spółka na skutek przekształcenia może odliczyć podatek VAT z faktury kosztowej otrzymanej od podatnika stosującego metodę kasową w VAT i opłaconą po dniu przekształcenia jednoosobowej działalności w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zmiana formy prowadzenia działalności a transakcje niezakończone – interpretacja indywidualna
Zaprezentowane powyżej stanowisko w kwestii odliczenia VAT od faktur kosztowych potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej z 26 czerwca 2013 roku, sygn. IPPP2/443-287/13-2/DG, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.
Wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej rozważa przekształcenie jej w spółkę kapitałową. Jednostka po przekształceniu planuje prowadzić działalność w takim samym zakresie jak dotychczas, przewidziany jest także „transfer” całości aktywów i pasywów przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki przekształconej.
Zadano następujące pytanie: czy spółka przekształcona będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach lub zmniejszenia kwoty podatku naliczonego z tytułu faktur korygujących otrzymanych przez nią po dniu przekształcenia, a wystawionych przez kontrahentów przed dniem przekształcenia i odnoszących się do sprzedaży dokonanej przez nich przed dniem przekształcenia oraz wskazującej jako nabywcę towaru lub usługi przedsiębiorcę przekształcanego w przypadku, gdy przed dniem przekształcenia przedsiębiorca przekształcany nie odliczył kwoty podatku naliczonego?
Dyrektor Izby Skarbowej w tej sprawie zajął następujące stanowisko:
„Odnośnie odliczania podatku naliczonego z faktur i faktur korygujących wystawionych na Wnioskodawcę należy stwierdzić, że faktury wystawione przed datą przekształcenia na Pana, są podstawą do rozliczenia, bez obowiązku korygowania danych nabywcy usługi/towaru. Tym samym Spółka ma prawo do ujmowania w ewidencji prowadzonej dla potrzeb podatku VAT faktur oraz faktur korygujących wystawionych na Pana dotyczących nabyć realizowanych w ramach działalności przed przekształceniem – tj. działalności osoby fizycznej, jeżeli zaewidencjonowane faktury nie spowodują powstania zaległości podatkowych u osoby fizycznej.
[…]
Podobnie Spółka z o.o. będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na Wnioskodawcę i otrzymanych przed dniem przekształcenia, a dotyczących zakupów, od których prawo do odliczenia podatku naliczonego powstanie po dacie przekształcenia Wnioskodawcy”.
Kiedy należy wystawić noty korygujące do faktur kosztowych?
Nie ma konieczności wystawiania noty korygującej w sytuacji, gdy faktura potwierdza nabycie dokonane przez przedsiębiorcę przekształcanego przed dniem przekształcenia i zawiera jego dane.
Nota korygująca jest natomiast wymagana, w razie gdy faktura dokumentuje nabycie dokonane w dniu lub po dniu przekształcenia, lecz z danymi przedsiębiorcy przekształcanego umieszczonymi jako nabywcy. Potwierdzenie możliwości wystawienia noty korygującej znajdziemy w ustawie o podatku od towarów i usług.
„Nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą”.
Podsumowując, możemy stwierdzić, że zgodnie z przepisami przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową lub odwrotnie implikuje przeniesienie na nowo powstały podmiot praw i obowiązków przedsiębiorcy przekształcanego. W związku z tym podmiot powstały na skutek przekształcenia ma w szczególności prawo do odliczenia podatku od towarów i usług od faktur kosztowych, dla których prawo do odliczenia powstało już po przekształceniu podmiotów. Obowiązek wystawienia noty korygującej zależny jest natomiast od momentu wystawienia faktury kosztowej – przed czy po dacie przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową.
Polecamy:
