Uszkodzenie środka trwałego w firmie czasem wiąże się z tym, że jego naprawa może okazać się nieopłacalna. Nie pozostaje nic innego, jak dokonać jego likwidacji. Jak rozliczyć zniszczony środek trwały i w jaki sposób wykazać ten fakt w księgowości firmy, opisuje poniższy artykuł!
Jak zlikwidować zniszczony środek trwały?
Jeżeli doszło do uszkodzenia środka trwałego w firmie, a naprawa znacznie przewyższa jego wartość, należy dokonać jego likwidacji. Jest to dwuetapowy proces. W pierwszej kolejności zniszczony środek trwały należy wycofać z ewidencji środków trwałych, a następnie dokonać jego fizycznego usunięcia.
W celu wycofania ŚT z ewidencji należy przygotować dokument LT - likwidacja środka trwałego, a w przypadku fizycznego zlikwidowania środka trwałego - protokół likwidacji.
Dokument wewnętrzny LT - likwidacja środka trwałego jest konieczny do wycofania środka trwałego z ewidencji środków trwałych firmy. Powinien zawierać:
- nazwę jednostki, w której wystawia się dowód LT i jej dokładny adres;
- numer kolejny dowodu;
- datę wystawienia;
- nazwę środka trwałego;
- numer inwentarzowy środka trwałego;
- orzeczenie komisji likwidacyjnej (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej - przedsiębiorcy) podające przyczynę oraz sposób likwidacji środka trwałego;
- podpis kierownika jednostki (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej - przedsiębiorcy);
- podpis upoważnionego pracownika księgowości;
- podpis pracownika odpowiedzialnego za gospodarkę środkami trwałymi w jednostce;
- podpisy członków komisji likwidacyjnej;
- uwagi dotyczące likwidowanego środka trwałego.
Protokół likwidacji środka trwałego to dokument sporządzany w sytuacji, gdy dojdzie do fizycznego usunięcia środka trwałego. Może być on sporządzony tylko na wniosek komisji likwidacyjnej i po uzyskaniu decyzji kierownika jednostki, w której doszło do zlikwidowania ŚT. Tworząc protokół likwidacji środka trwałego, należy również pamiętać o niezbędnych elementach, które powinny się znaleźć w jego treści, w szczególności:
- miejsce i data sporządzenia;
- numer kolejny protokołu;
- nazwa likwidowanego środka trwałego;
- imiona i nazwiska osób sporządzających i uczestniczących w likwidacji;
- numer inwentarzowy środka trwałego, czyli numer który pozwala odróżnić dany środek trwały od innego, np. numer seryjny sprzętu;
- sposób likwidacji środka trwałego np. demontaż, zezłomowanie, utylizacja;
- nazwa i adres jednostki lub pieczątka firmy;
- podpisy osób uczestniczących w likwidacji;
- załączniki (np. potwierdzenie uiszczenia opłaty środowiskowej, potwierdzenie przyjęcia na złom).
Protokół likwidacji środka trwałego powinien być sporządzony i podpisany przez komisję likwidacyjną.
Likwidacja środka trwałego a amortyzacja
Odpisy amortyzacyjne nie w pełni umorzonego środka trwałego powinny zostać zaprzestane w miesiącu, w którym dany środek przeszedł w stan likwidacji. Ostatni odpis amortyzacyjny zatem pojawiłby się pod datą ostatniego dnia miesiąca, w którym nastąpiła likwidacja. Niezamortyzowana część, w przypadku gdy zniszczenie środka trwałego nie jest spowodowane błędnym jego użytkowaniem przez przedsiębiorcę (czy zatrudnianych pracowników), zaliczona będzie jednorazowo do kosztów.
Zniszczenie środka trwałego a podatek dochodowy
Zniszczony środek trwały, który nie został w całości zamortyzowany, powoduje powstanie straty, którą można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Należy jednak pamiętać, że istnieją pewne ograniczenia ustawowe, które trzeba uwzględnić przy wykazywaniu strat w kosztach.
W myśl ustawy o PIT m.in. straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu, jeśli utraciły one przydatność gospodarczą z powodu zmiany rodzaju działalności. Jednak w sytuacji, gdy środek trwały został zniszczony, jego nieumorzoną część można zakwalifikować do kosztów podatkowych.
Koszt uzyskania przychodu potrącony jednorazowo w terminie jego poniesienia - likwidacji, będzie stanowiła szkoda z likwidacji nie do końca zamortyzowanego środka trwałego.
Kwota obrazująca niezamortyzowaną wartość zniszczonego środka powinna być wpisana w pozostałych kosztach (kol. 13) w księdze przychodów i rozchodów pod datą miesiąca, w którym nastąpiła likwidacja.
W przypadku, gdy środek trwały został w pełni zamortyzowany, jego likwidacja nie wpływa w żaden sposób na podatek dochodowy.
Czy po likwidacji środka trwałego trzeba skorygować VAT?
Zniszczony środek trwały nie powoduje obowiązku korygowania sumy naliczonego VAT. Dotyczy to również sytuacji, gdy przy zakupie podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast jeżeli środek trwały był wykorzystywany do działalności opodatkowanej, podatnik ma prawo odliczyć VAT od wydatków poniesionych z tytułu jego likwidacji.
