Zakupione użytkowe oprogramowanie komputerowe dla celów firmowych o wartości powyżej 3500 zł zwykle traktowane jest jako wartość niematerialna i prawna. Kwalifikuje się go jako autorskie prawo majątkowe lub licencję. W związku z taką kwalifikacją minimalny okres amortyzacji programu określony jest ściśle w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Program komputerowy jako wartość niematerialna i prawna
Najczęściej kupując program komputerowy przedsiębiorca kupuje licencję na jego użytkowanie. Może być ona ograniczona czasowo lub dożywotnia. Oprogramowanie komputerowe będzie wartością niematerialną i prawną jeżeli:
- zakupione zostało w celach firmowych,
- jest nabytą licencją bądź prawem autorskim,
- jest zdatne do użytku,
- przewidywany okres użytkowania wynosi co najmniej rok,
- jest programem użytkowym a nie systemowym.
Program operacyjny jako wyjątek
Oprogramowanie systemowe będzie inaczej traktowane niż program użytkowy. Kupowane jest ono coraz częściej już z samym komputerem i związane jest bezpośrednio z jego działaniem. Będzie ono więc powiększało wartość zakupionego środka trwałego - czyli komputera (zestawu komputerowego), a nie będzie oddzielnym składnikiem majątku - wartością niematerialną i prawną - jak program użytkowy.
Wartość początkowa
Wartość początkową praw majątkowych i licencji stanowi ich cena nabycia. Podobnie jak w przypadku określania wartości początkowej środków trwałych tak i przy wartościach niematerialnych i prawnych cenę nabycia powiększa się o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania oprogramowania do używania w firmie. Wpływ na wartość początkową może mieć zatem wydatek poniesiony na instalację oprogramowania, jego uruchomienie i testowanie.
Od wartości początkowej będzie zależało podatkowe zakwalifikowanie wydatku na oprogramowanie komputerowe. Jeżeli wartość zakupu jest niższa niż 3500 zł przedsiębiorca może zakwalifikować wydatek bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu. Jeżeli jednak wartość kształtuje się powyżej 3500 zł będzie kwalifikowane jako wartość niematerialna i prawna, a do kosztów zaliczane będą okresowe odpisy amortyzacyjne, których wielkość będzie zależała od przyjętej stawki amortyzacyjnej.
Metoda i stawka amortyzacji oprogramowania
Wartości niematerialne i prawne amortyzowane mogą być wyłącznie metodą amortyzacji liniowej. Amortyzacja metodą degresywną bądź amortyzacja jednorazowa są niedopuszczalne. W zakresie tym przedsiębiorca nie może mieć zatem wątpliwości. Natomiast pojawiają się one już przy ustalaniu rocznej stawki amortyzacyjnej.
W przypadku wartości niematerialnych i prawnych nie ma ściśle przypisanych podstawowych stawek amortyzacyjnych. Określenie wysokości stawki leży więc w gestii samego przedsiębiorcy. Jednak musi się on liczyć z ograniczeniami jakie nakłada w tej kwestii ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy mówią, że okres amortyzacji oprogramowania komputerowego w postaci licencji czy prawa autorskiego nie może być krótszy niż 24 miesiące. Oznacza to zarazem, że najwyższą stawką amortyzacji jaką można przyjąć w stosunku do programu komputerowego jest stawka 50%. Przyjęcie jej spełni przepisy, bowiem wartość niematerialna i prawna przy tak określonej stawce zostanie zamortyzowana w całości po upływie ustawowych 24 miesięcy. Przedsiębiorca przy wyborze stawki amortyzacyjnej jest ograniczony w tym przypadku tylko górnym limitem. Nie ma zatem żadnych przeciwwskazań aby przyjąć stawkę niższą niż 50%.
