Spółka cywilna nie posiada własnego majątku. Majątek spółki cywilnej stanowi współwłasność łączną wspólników i jest odrębny od ich majątków osobistych. Wniesienie wkładu przez wspólnika do spółki jest 1 z fundamentalnych cech zawarcia umowy spółki cywilnej i prowadzenia w tej formie działalności gospodarczej. Wkład wspólnika do spółki cywilnej może polegać na wniesieniu do spółki pieniędzy, prawa własności rzeczy lub innych praw majątkowych albo na świadczeniu usług. W dzisiejszym wyjaśnione zostało, na jakich zasadach odbywa się amortyzacja samochodu wniesionego do spółki cywilnej.
Wniesienie wkładu do spółki cywilnej przez wspólnika
W umowie spółki cywilnej strony powinny wskazać cel gospodarczy, do którego osiągnięcia dąży spółka oraz sposób działania mający ten cel urzeczywistnić. Dążąc do określonego celu gospodarczego wskazanego w umowie spółki, wspólnicy wykonują oznaczone w tej umowie działania, a wniesienie wkładu do spółki jest jednym z takich działań.
„Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów”.
Wkład wspólnika do spółki cywilnej może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Wkład w postaci rzeczy ruchomych lub nieruchomości wiąże się z przeniesieniem własności rzeczy do wspólności łącznej. Od momentu wniesienia wkładu do spółki, prawa do tego wkładu nie przysługują ich dotychczasowemu właścicielowi, ale wspólnikom, do których należy wspólność łączna, w której wszyscy wspólnicy partycypują. Wartość poszczególnych wkładów może zostać wskazana w umowie spółki, w przeciwnym razie przyjmuje się, że wkłady wniesione przez wspólników mają jednakową wartość.
Amortyzacja samochodu wniesionego do spółki cywilnej
Majątek spółki cywilnej to wspólne mienie wspólników, objęte specjalnym rodzajem własności tzw. współwłasnością łączną wszystkich wspólników. Majątek spółki cywilnej może podlegać amortyzacji, przy czym amortyzacji podatkowej podlegają tylko te składniki majątkowe, które są przedmiotem własności wszystkich wspólników. Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty uzyskania przychodów jest warunkowane wniesieniem własności środka trwałego do spółki cywilnej. Takie stanowisko potwierdzone zostało przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 12 września 2008 roku (sygn. ITPB1/415-327/08/HD).
Fragment interpretacji:
„Wniesienie bowiem takiego środka trwałego jako wkładu do spółki cywilnej będzie »zobowiązaniem się« wspólnika do osiągnięcia w ramach spółki »wspólnego celu gospodarczego«, o jakim mowa w art. 860 § 1 kc, a jednocześnie stanowić będzie wyraz »przeznaczenia« takiego środka na potrzeby podatnika związane z prowadzoną przez niego (w formie spółki cywilnej) działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisu 22a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Cech takich, uzasadniających dokonywanie odpisów amortyzacyjnych na podstawie tego przepisu, nie będą miały środki, które nie zostały wniesione jako wkład do spółki i w związku z tym nie zostały objęte współwłasnością łączną wspólników”.
W przypadku gdy wspólnik będący właścicielem samochodu wnosi pojazd do spółki jako wkład, następuje przeniesienie własności rzeczy do wspólności łącznej. Składnik majątku wniesiony przez wspólnika do spółki jako wkład może być amortyzowany, oczywiście po spełnieniu wszystkich warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych odnoszących się do amortyzacji. W szczególności pojazd musi być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia go do użytkowania, a przewidywany okres użytkowania w działalności musi być dłuższy niż 1 rok.
„Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;
- maszyny, urządzenia i środki transportu;
- inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi”.
Wartość początkowa pojazdu wniesionego jako wkład do spółki cywilnej
Wartość początkowa środków trwałych stanowi podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Zgodnie z art. 22h ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek trwały wprowadzono do ewidencji do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Spółka cywilna powinna zatem określić wartość początkową pojazdu będącego środkiem trwałym, wniesionego jako wkład niepieniężny.
Na podstawie art. 22g ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki niebędącej osobą prawną:
- wartość początkową, od której dokonywane były odpisy amortyzacyjne – jeżeli przedmiot wkładu był amortyzowany;
- wydatki poniesione na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu, niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie – jeżeli przedmiot wkładu nie był amortyzowany;
- wartość określoną zgodnie z art. 19 – jeżeli ustalenie wydatków na nabycie lub wytworzenie przedmiotu wkładu przez wspólnika wnoszącego wkład, będącego osobą fizyczną, jest niemożliwe i przedmiot wkładu nie był wykorzystywany przez wnoszącego wkład w prowadzonej działalności gospodarczej, z wyłączeniem wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych przez wspólnika we własnym zakresie.
Sposób ustalenia wartości początkowej środka trwałego otrzymanego przez spółkę niebędącą osobą prawną w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) uzależniony jest zatem od wcześniejszego statusu przedmiotu wkładu. Jeżeli składnik majątku był uprzednio amortyzowany przez wnoszącego wkład – należy przyjąć jego historyczną wartość początkową. Trzeba podkreślić, że zgodnie z art. 22h ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2-7. Oznacza to, że w razie nabycia przez spółkę niebędącą osobą prawną wkładu niepieniężnego (aportu) – jeżeli przedmiot wkładu był amortyzowany – występuje obowiązek kontynuacji zasad amortyzacji. Kontynuacja ta dotyczy uwzględnienia dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuacji metody amortyzacji.
