Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ponoszeniem różnego rodzaju kosztów. Zakwalifikowanie danego wydatku jako koszt uzyskania przychodów uzależnione jest od charakteru prowadzonej działalności gospodarczej. Kiedy przedsiębiorca może wprowadzić jacht w środkach trwałych w działalności gospodarczej? W jaki sposób należy go amortyzować?
Jacht w środkach trwałych – czy to możliwe?
Rozstrzygając, czy poniesiony wydatek stanowi koszt uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej, trzeba brać pod uwagę jego celowość, możliwość przyczynienia się do osiągnięcia przychodu, a także adekwatność poniesionego wydatku do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności. Należy podkreślić, że nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki wyszczególnione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wszelkie wydatki spoza katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów mogą zatem stanowić koszt w działalności, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą osiągnięciu przychodów lub zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów.
Wydatki związane z zakupem lub wytworzeniem jachtu nie zostały wprost wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu wydatków wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów, co nie oznacza jeszcze, że mogą zostać automatycznie uznane za koszty uzyskania przychodów. Do podstawowych cech decydujących o możliwości zaliczenia składników majątkowych do kategorii środków trwałych w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym decydujących o możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodu odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od ich wartości początkowej, jest fakt ich wykorzystywania na potrzeby prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Wydatki związane z nabyciem lub wytworzeniem jachtu mogą stanowić koszty uzyskania przychodów w postaci odpisów amortyzacyjnych, jeżeli przedsiębiorca jest w stanie wykazać związek pomiędzy poniesieniem wydatków związanych z nabyciem lub wytworzeniem jachtu a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem bądź zabezpieczeniem jego źródła.
Trzeba mieć na uwadze, że aby dany składnik majątku mógł zostać wprowadzony do środków trwałych, musi spełniać szereg warunków.
Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o PIT amortyzacji podlegają co do zasady stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;
- maszyny, urządzenia i środki transportu;
- inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
Jacht w środkach trwałych – interpretacja indywidualna
W interpretacji indywidualnej (sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.186.2019.1.AP) z 2 lipca 2019 roku Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odniósł się do amortyzacji jachtu wytworzonego przez podatnika.
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w której ramach zajmuje się przede wszystkim promocją różnych produktów na kanałach social mediowych. Wnioskodawca planuje rozwinąć swoje kanały, a w efekcie również i swoją działalność inwestując w projekt, który polegałby na tworzeniu filmów, postów i artykułów z dalekiej podróży własnoręcznie zbudowanym jachtem. Wnioskodawca wskazał, że chciałby stworzyć, nagrać i wyemitować za pomocą swoich kanałów social mediowych historię, która będzie jednocześnie pewną koncepcją alternatywnego życia. Historię wraz z odpowiednim „poradnikiem” jak ruszyć jego śladem. Dochody wnioskodawcy będą pochodzić z różnych źródeł, m.in. ze sprzedaży prawa do wykorzystania tej autentycznej historii, koncepcji i wizerunku w ramach działalności gospodarczej. Na podstawie tych historii wnioskodawca zamierza opracowywać kampanie marketingowe i emitować je na wyżej wymienionych kanałach oraz sprzedawać prawa do wykorzystania tej historii i wizerunku w innych mediach. Jednocześnie wnioskodawca zaznaczył, że nie jest to jedynie sprzedaż powierzchni reklamowej w internecie, gdyż każde pojawienie się produktu w historii musi być opracowane tak, aby stanowić spójną całość i pasować do koncepcji oraz pomagać w promocji wartości, na których mu zależy. Sama historia będzie więc miała charakter szkoleniowy i przekazywać będzie wiedzę żeglarsko-podróżniczą, którą wnioskodawca chciałby uzupełnić o możliwość uczestnictwa w zorganizowanych przez niego rejsach szkoleniowych, w przyszłości warsztatach szkutniczych. W takim przypadku historię, o której mowa, traktować należy jako reklamę wyżej wymienionych usług, gdyż będzie przyciągać na kanały wnioskodawcy osoby zainteresowane tym tematem.
Sam proces budowania takiej łódki również zostałby nakręcony i zamieszczony na kanałach social mediowych wnioskodawcy. Projekt miałby na celu promowanie pasji, podróży, sportu i ekologii. Wnioskodawca chciałby, aby wybudowany przez niego jacht stał się środkiem trwałym w jego firmie. Przewidywany okres jego użytkowania wyniesie więcej niż rok, a wartość początkowa przekracza 10 000 zł. Jacht ten jest niezbędny do realizacji projektu (podróży oraz postów, filmów i artykułów z nią związanych), który w efekcie przyniesie dochód, między innymi z reklam. Wnioskodawca zadał pytanie, czy opisany jacht może być środkiem trwałym podlegającym amortyzacji.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podkreślił, że przepisy prawa nie ograniczają możliwości wytworzenia czy zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej składników majątku uznanych za środki trwałe, które będą wykorzystywane zarówno na potrzeby tej działalności, jak i na inne cele, niezwiązane bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Dyrektor KIS potwierdził, że w przypadku opisanym przez wnioskodawcę zachodzi związek przyczynowo-skutkowy, dający podstawy do zaliczenia w koszty podatkowe prowadzonej działalności gospodarczej wydatków na budowę jachtu (poprzez odpisy amortyzacyjne). Wnioskodawca wskazał bowiem na rodzaje przychodów, jakie będzie uzyskiwać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (m.in. sprzedaż prawa do wykorzystania nagranej autentycznej historii, koncepcji i wizerunku, kampanie marketingowe i ich emisja na kanałach social mediowych, organizacja rejsów szkoleniowych i warsztatów szkutniczych) i oświadczył, że wydatki te w efekcie przełożą się na uzyskanie przychodów – bądź bezpośrednio (poprzez uzyskanie przychodów ze sprzedaży filmów), bądź pośrednio (dzięki wykorzystaniu filmów jako reklamy usług wnioskodawcy).
Jeżeli zatem własnoręcznie zbudowany jacht spełnia przesłanki, o których mowa w art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. będzie kompletny, zdatny do użytku, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, będzie wykorzystywany na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, to stanowić będzie środek trwały. Oznacza to, że wszelkie faktury za zakupione materiały, niezbędne wyposażenie jachtu oraz inne koszty związane z jego budową, wnioskodawca powinien zbierać, nie rozliczając ich wcześniej, aż do momentu, kiedy jacht będzie kompletny i zdatny do użytku, a następnie sumę ich wartości potraktować jako wartość początkową środka trwałego.
Nie ma przeszkód, aby odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej stanowiły w całości koszty uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej. Warunkiem koniecznym dla uznania odpisów amortyzacyjnych od danego środka trwałego za koszt uzyskania przychodów jest jego wykorzystywanie w ramach i na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Ustalenie wartości początkowej środka trwałego
Składnik majątku wprowadza się do ewidencji środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania. Prawidłowe ustalenie wartości początkowej środka trwałego jest kluczowe, ponieważ to właśnie wartość początkowa stanowi podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszt uzyskania przychodów w działalności gospodarczej.
Za wartość początkową środka trwałego uważa się w razie odpłatnego nabycia – cenę nabycia, natomiast w razie wytworzenia we własnym zakresie – koszt wytworzenia. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
Amortyzacja jachtu
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się co do zasady od wartości początkowej środka trwałego, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wprowadzony do ewidencji środków trwałych.
W Klasyfikacji Środków Trwałych jachty są ujmowane:
- w grupowaniu 770 – jachty morskie,
- w grupowaniu 773 – jachty śródlądowe.
Roczna stawka amortyzacyjna dla obu grup wynosi 7%.
Środki trwałe używane sezonowo to składniki majątku, które nie są wykorzystywane przez przedsiębiorcę ciągle, a jedynie w określonym okresie roku. Jacht w środkach trwałych, może być użytkowany sezonowo w działalności gospodarczej, np. stanowić przedmiot najmu w okresie urlopowym. Trzeba mieć na uwadze, że od środków trwałych wykorzystywanych tylko przez część miesięcy w roku, należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych wyłącznie w miesiącach faktycznego ich używania. Podatnik ma jednak prawo do uwzględnienia w kosztach podatkowych pełnej rocznej kwoty umorzenia.
„Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie ich wykorzystywania; w tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku”
Wysokość odpisu miesięcznego dla jachtu wykorzystywanego sezonowo w działalności gospodarczej ustala się zatem:
- poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie, lub
- poprzez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku.
W obu przypadkach odpisów dokonuje się tylko w okresie wykorzystania środka trwałego. Odpisy amortyzacyjne zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie w miesiącach używania danego środka trwałego. Wybór jednego z powyższych sposobów ustalania miesięcznego odpisu amortyzacyjnego środka trwałego używanego sezonowo należy do podatnika. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z szybszą amortyzacją składnika majątku, przez co większa kwota jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodów w danym roku, natomiast w drugim przypadku następuje wydłużenie okresu amortyzacji, a więc do kosztów podatkowych trafia niższa kwota, niż ma to miejsce przy stosowaniu pierwszego sposobu amortyzacji środka trwałego używanego sezonowo.
