Założeniem nadchodzących zmian zawartych w projekcie Ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej jest - jak sama nazwa wskazuje - uproszczenie zasad związanych z prowadzeniem własnej firmy. Wśród planowanych nowelizacji ustawodawca przewiduje zrównanie momentów uznania przychodu dla podatku VAT oraz podatku dochodowego w przypadku otrzymania zaliczek, gdy podatnicy rejestrują sprzedaż na kasie fiskalnej. Jednak czy na planowanej zmianie podatnicy rzeczywiście skorzystają? Czy otrzymane zaliczki będą stanowiły przychód w dacie ich zainkasowania?
Pobór zaliczek a obowiązek podatkowy
Obecnie w przypadku otrzymania zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów lub wykonania usługi podatnik wykazuje przychód wyłącznie na potrzeby podatku VAT. Wynika to bezpośrednio z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. W związku z powyższym podatnik zobowiązany jest do wykazania podatku należnego z otrzymanej zaliczki w deklaracji podatkowej składanej za ten okres.
W podatku dochodowym rozliczenie zaliczki obecnie wygląda nieco inaczej. Zgodnie z przepisami ustawy o PIT przychodem z działalności są kwoty należne - choćby nie zostały otrzymane. Odnosząc powyższe do zaliczek - otrzymana zaliczka nie stanowi należności, gdyż dostawa lub usługa nie zostały jeszcze dokonane, w związku z tym nie jest przychodem z działalności. Powstanie on dopiero wówczas, gdy dojdzie do dokonania dostawy lub wykonania usługi - nie później niż dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności przez nabywcę.
Powyższa zasada obejmuje także osoby ewidencjonujące sprzedaż na kasie fiskalnej, które po zakończeniu okresu rozliczeniowego zobowiązane są do skorygowania przychodu o otrzymane zaliczki, wobec których realizacja zamówienia ma nastąpić w kolejnych okresach. Dlatego też planowane są zmiany w tej kwestii.
Otrzymanie zaliczki a przychód w podatku dochodowym
Jednym z założeń przyjętego przez Radę Ministrów projektu Ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej jest uproszczenie rozliczeń podatkowych, gdy otrzymywane przez podatników zaliczki podlegają ewidencji na kasie fiskalnej. W obrocie gospodarczym taka sytuacja występuje często np w przypadku świadczenia usług budowlanych, remontowych, czy też fotograficznych.
Obecnie podatnicy zobowiązani są do rejestrowania otrzymanych zaliczek na kasie fiskalnej. W przypadku gdy sfinalizowanie transakcji następuje w różnych okresach rozliczeniowych, konieczne jest skorygowanie przychodów o znajdujące się w raportach kwoty zaliczek. Podatnicy powinni więc prowadzić dodatkowe ewidencje przyjętych zaliczek, na podstawie których należy korygować uzyskany w danym miesiącu przychód dla celów podatku dochodowego. Obecne różnice pomiędzy rozliczaniem zaliczek dla podatku VAT oraz PIT powodują wiele problemów wśród podatników, które często prowadzą do błędów księgowych.
W celu uniknięcia nieścisłości oraz ułatwienia rozliczeń osób ewidencjonujących zaliczki na kasie fiskalnej planowane jest zrównanie powstania obowiązku podatkowego w obu przypadkach. Przedsiębiorca, który pobiera od osób prywatnych zaliczki na poczet przyszłej dostawy lub wykonania usługi, nie będzie musiał prowadzić dodatkowych ewidencji oraz korygować przychodu. Wykazanie otrzymanej przedpłaty będzie równoznaczne z uzyskaniem przychodu zarówno dla celów podatku dochodowego, jak i podatku od towarów i usług.
Warto jednak podkreślić, że dana forma rozliczania zaliczek nie będzie obowiązkowa dla wszystkich. Podatnicy, którzy zdecydują się na rozliczenia zaliczek w tych samych momentach zarówno dla podatku VAT, jak i podatku dochodowego, będą zobowiązani do poinformowania o tym fakcie urzędu skarbowego do 20. stycznia roku podatkowego. W przypadku podatników rozpoczynających ewidencjonowanie na kasie fiskalnej w trakcie roku podatkowego decyzję należy zgłosić do 20. dnia następnego miesiąca. Projekt ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 10 czerwca 2014 r.
