Członkostwo unijne i “zniesienie granic” przyczynia się już od kilku lat do swobodnego przepływu obywateli pomiędzy krajami. Sprawia to, iż Polacy decydują się na pracę za granicą, ale niejednokrotnie zdarza się również, że to obywatele innych państw postanawiają prowadzić swój biznes w naszym kraju. Wówczas jako osoby zagraniczne muszą podjąć decyzję, w jakim charakterze będzie prowadzona w Polsce działalność - czy to w formie oddziału, czy też na początek jako przedstawicielstwo, czy może jako jednoosobowa działalność gospodarcza.
Kim jest osoba zagraniczna?
Osoba zagraniczna to:
- osoba fizyczna nieposiadającą obywatelstwa polskiego,
- osoba prawna z siedzibą za granicą,
- jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą.
Osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz osoby zagraniczne z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach, jak obywatele polscy, a więc w dowolnej formie, w szczególności w postaci jednoosobowej działalności gospodarczej.
Własna jednoosobowa działalność gospodarcza
Biorąc pod uwagę powyższą definicję, zagraniczne osoby fizyczne z:
- państw członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy),
- państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej (Islandia, Liechtenstein, Norwegia),
- innych państw, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi albo na podstawie umowy międzynarodowej zawartej przez Polskę z krajem tej osoby,
- nie muszą tworzyć oddziałów czy przedstawicielstw - mają prawo wykonywać działalność gospodarczą w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej. Obowiązek tworzenia oddziałów dotyczy bowiem spółek, osób prawnych, a także jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które postanawiają prowadzić w Polsce stałą działalność gospodarczą.
Oddział
Przedsiębiorca z ue tworzący oddział w Polsce powinien mieć na uwadze, że będzie on mógł wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego, o czym mówi art. 86 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, że PKD oddziału polskiego nie może odbiegać od profilu działalności głównej siedziby znajdującej się za granicą. Dodatkowo zagraniczny przedsiębiorca zobowiązany jest do wyznaczenia osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania firmy w jego imieniu.
Polecamy
Pieniądze od mikropłatników, czyli słów kilka o crowdfoundingu
Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany:
- używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego, wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce",
- prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości,
- zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego, szczególnie w zakresie okoliczności, na które wskazują przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W przypadku, gdy nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział lub przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej), w terminie 14 dni od dnia ich wystąpienia (art. 90 s.d.g.).
Przedstawicielstwo
Innym rozwiązaniem jest prowadzenie przez osobę zagraniczną przedstawicielstwa. Zadaniem przedstawicielstwa nie jest prowadzenie działalności, a jedynie promowanie i reklamowanie firmy należącej do osoby zagranicznej prowadzonej poza terytorium Polski. Przedstawicielstwo nie podlega rejestracji w KRS ani w CEIDG, ale w Rejestrze Przedstawicielstw prowadzonym przez Ministerstwo Gospodarki.
Różnice między oddziałem a przedstawicielstwem
| Cecha | Oddział | Przedstawicielstwo |
| Zakres działalności | maksymalnie taki jak siedziby głównej - prowadzenie działalności | reklama i promocja |
| Rejestracja | Krajowy Rejestr Sądowy | Rejestr Przedstawicielstw ministerstwa gospodarki |
| Dodatek przy nazwie | “oddział w Polsce” | “przedstawicielstwo w Polsce” |
| Przynależność państwowa | wpływa na wybór formy działalności | nie ma znaczenia |
Osoby zagraniczne, w zależności od kraju pochodzenia oraz formy działalności, jaką prowadzą w kraju, z którego pochodzą, w Polsce mogą tworzyć oddziały, przedstawicielstwa lub też własne działalności gospodarcze. Nie każda z form pozwala na swobodne prowadzenie działalności. Przedstawicielstwo np. ogranicza się jedynie do promocji i reklamy głównego podmiotu, a działalność oddziału nie może wykroczyć poza czynności, jakimi zajmuje się osoba zagraniczna w działalności pierwotnej.
