Jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka z o.o. czy prosta spółka akcyjna – czyli jaka forma działalności gospodarczej jest najlepsza - Polski Ład

W związku z wejściem w życie Polskiego Ładu zmieniają się skutki podatkowe prowadzenia działalności. Nowe zasady obciążeń dotyczące składki zdrowotnej, wyliczeń zaliczek na podatek dochodowy, ulg lub ich braku wpłynęło znacząco na wybór formy opodatkowania w 2022 roku. Natomiast przedsiębiorcy w dalszym ciągu zastanawiają się, jaka będzie optymalna forma organizacyjno-prawna prowadzenia firmy w 2023 roku – jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka z o.o. czy prosta spółka akcyjna? Aby poznać odpowiedź na pytanie jaka forma działalności gospodarczej jest najlepsza w Polskim Ładzie w 2023 roku, konieczne będzie przeanalizowanie każdej z nich z osobna – poznanie ich zalet i wad.

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Na około 2,5 miliona polskich przedsiębiorców większość prowadzi jednoosobowe działalności gospodarcze. W roku 2022 (i tym samym dla 2023 roku) zmieniły się znacząco obciążenia podatkowe związane z ich prowadzeniem. Wzrosła wysokość składki zdrowotnej, a przez to, że równolegle zostaje zniesiona możliwość odliczenia jej od podatku, wyższe będą obciążenia prowadzenia firmy.

Obciążenia składką ZUS zdrowotną w 2023 roku w jednoosobowej działalności gospodarczej

Płatnikiem składki zdrowotnej jest każdy jednoosobowy przedsiębiorca, a jej wysokość zależy od formy opodatkowania i wysokości dochodów (przychody–koszty) lub przychodów (czyli sama sprzedaż).

Przykładowe szacunkowe wyliczenia dla poszczególnych form opodatkowania w 2023 roku.

Obciążenia podatkowe w jednoosobowej działalności w 2023 roku

Każda jednoosobowa działalność gospodarcza podlega pod obowiązek podatkowy. Wysokość i zasady opłacania podatków zależą od wybranej formy opodatkowania, a tu wyróżnia się trzy podstawowe do wyboru:

• ryczałt,

• zasady ogólne – skalę podatkową,

• podatek liniowy.

Pozostałe aspekty formalno-prawne jednoosobowej działalności gospodarczej w 2023 roku

Jednoosobowa działalność gospodarcza to nieograniczona odpowiedzialność przedsiębiorcy za czyny firmy (przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem). Dlatego jest najbardziej odpowiednia dla mikro i małych firm, które nie są narażone na duże ryzyko – bo przy większym ryzyku się nie sprawdzi. Jej plusem natomiast jest z pewnością niski koszt prowadzenia, czego przyczyną jest:

• rejestracja bez opłat;

• możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji podatkowej – księgowość może prowadzić samodzielnie przedsiębiorca lub wybrać księgową czy biuro rachunkowe (koszt usługi księgowej jest znacząco niższy niż w przypadku np. spółki z o.o.);

• brak konieczności wnoszenia wkładu własnego.

Jednoosobowa działalność gospodarcza nie musi działać w pojedynkę – może zatrudniać pracowników – tak samo jak spółka z o.o.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Drugą z najczęściej wybieranych w Polsce form prowadzenia działalności jest spółka z o.o. Warto zapoznać się z zasadami ustalania składki zdrowotnej i wyliczania podatku przy takiej formie.

Obciążenia składką ZUS zdrowotną w 2023 roku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z o.o. musi mieć wspólników – jednego lub więcej i musi mieć zarząd – jedną osobę lub więcej. Wspólnicy spółki z o.o. nie podlegają składkom na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne poza jednym wyjątkiem – gdy spółka jest jednoosobowa. 

Składki zdrowotne przy wspólnikach przedstawiają się następująco:

Składki zdrowotne przy członkach zarządu powołanych na mocy uchwały:

Obciążenia podatkowe w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w 2023 roku

Jeśli chodzi o opodatkowanie spółki z o.o., to mamy tu do czynienia z tzw. podwójnym podatkiem. Pierwszy z tytułu spółki, a drugi z tytułu wypłacenia pieniędzy z zysku spółki na rzecz wspólników – tzw. dywidenda. Nie ma tego przy jednoosobowej działalności gospodarczej – tam zysk firmy jest od razu do dyspozycji przedsiębiorcy. W spółce z o.o. natomiast wspólnik nie może dowolnie rozporządzać zyskiem na bieżąco. Należy on do spółki, w związku z czym każdy ruch pieniądza musi być szczegółowo ewidencjonowany.

*efektywna stawka podatku. czyli szacowany procent opodatkowania zarobku wspólnika w spółce z uwzględnieniem podwójnego opodatkowania.

Przekształcenie JDG w sp. z o.o. w 2023 roku

W przypadku gdyby jednoosobowy przedsiębiorca zdecydował się na zmianę swojej jednoosobowej działalności w spółkę z o.o., ma na to trzy główne sposoby przekształcenia:

1. zamknięcie JDG / otwarcie nowej sp. z o.o. (sprzedaż majątku między JDG a spółką, cesja umów);

2. wniesienie JDG jako wkład do spółki (ograniczenie możliwości korzystania z obniżonej 9% stawki CIT, jeżeli zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa przekroczyły łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro);

3. przekształcenie JDG w spółkę z o.o. (sukcesja umów, nie ogranicza odpowiedzialności przedsiębiorcy przez okres 3 lat, ograniczenie możliwości korzystania z obniżonej 9% stawki CIT, jeżeli zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa przekroczyły łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro).

Pozostałe aspekty formalno-prawne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga wniesienia kapitału zakładowego, który wynosi minimum 5000 zł. Co ważne, w przeciwieństwie do jednoosobowej działalności odpowiedzialność majątkowa wspólników zostaje zwykle ograniczona do wysokości wniesionego wkładu kapitału do spółki.

Prosta spółka akcyjna

Prosta spółka akcyjna jest formą działalności, która pozwala wykorzystać zalety spółki z o.o. i spółki akcyjnej w jednym podmiocie.

Obciążenia składką ZUS zdrowotną w 2023 roku w prostej spółce akcyjnej 

Akcjonariusz prostej spółki akcyjnej, którego wkładem do spółki jest świadczenie pracy lub usług, będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność. Akcjonariusze prostej spółki akcyjnej – nawet gdy akcjonariusz jest jeden – opłacają składkę zdrowotną w wysokości 9% naliczoną od podstawy stanowiącej 100% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw od 2022 roku.

Prosta spółka akcyjna może mieć jednoosobowy zarząd i nie ma obowiązku tworzenia rady nadzorczej. W przypadku zarządu zasady oskładkowania są takie same jak przy spółce z o.o.

Obciążenia podatkowe w prostej spółce akcyjnej w 2023 roku

To jak wygląda opodatkowanie w prostej spółce akcyjnej przedstawia poniższe zestawienie. 

Pozostałe aspekty formalno-prawne prostej spółki akcyjnej

Różnica między spółką z o.o. a prostą spółką akcyjną polega m.in. na tym, że zamiast kapitału zakładowego tworzony jest kapitał akcyjny, który wystarczy, że wynosi 1 zł. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania prostej spółki akcyjnej – jedynym ich ryzykiem jest utrata wniesionych przez siebie środków do spółki.

Prosta spółka akcyjna charakteryzuje się dużą elastycznością, dając swobodę wyboru formy, w jakiej zostaną wniesione wkłady (czyli dopuszcza się wkłady nie tylko pieniężne). Udział w niej wspólnicy (udziałowcy) mogą otrzymać nawet np. za pomysł lub świadczenie usług. Nie ogranicza również uprzywilejowania swoich akcji – np. z akcji uprzywilejowanych może wynikać szczególne uprawnienie, zgodnie z którym każda kolejna emisja nowych akcji nie może naruszać określonego minimalnego stosunku liczby głosów przypadających na te akcje uprzywilejowane do ogólnej liczby głosów przypadających na wszystkie akcje spółki – akcje założycielskie.

Powołanie spółki akcyjnej wymaga sporządzenia statutu spółki w formie aktu notarialnego. Zyski osiągane przez spółkę akcyjną są opodatkowane podwójnie. Spółka płaci CIT, a potem jej wspólnicy PIT w momencie wypłaty dywidendy dla wspólników – podobnie zatem, jak w spółce z o.o.

Jaka forma działalności gospodarczej jest najlepsza - zestawienie najważniejszych informacji - Polski Ład

Wyciąg z najważniejszych informacji branych pod uwagę podczas wyboru optymalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polskim Ładzie.