0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Czy zmiana metody amortyzacji środka trwałego jest możliwa?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Podatnicy posiadający środki trwałe wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej dokonują od ich wartości początkowej odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przyjętą metodą amortyzacji. Ustawa PIT o przewiduje kilka metod amortyzacji, w związku z czym może pojawić się pytanie, czy dopuszczalna jest zmiana metody amortyzacji środka trwałego.

Zmiana metody amortyzacji środka trwałego

W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową, lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. 

Ustawa o PIT przewiduje następujące metody amortyzacji:

  • amortyzacja liniowa zgodnie ze stawkami przewidzianymi w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik do ustawy,
  • amortyzacja degresywna,
  • amortyzacja według stawek indywidualnych,
  • jednorazowa amortyzacja wybranych środków trwałych.

W kontekście postawionego na wstępie problemu dotyczącego możliwości zmiany wybranej metody amortyzacji należy wskazać na treść art. 22h ust. 2 ustawy o PIT, który podaje, że podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22l i 22ł, dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonej w art. 22i-22k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego. 

W związku z powyższym:

  1. wyboru metody amortyzacji środka trwałego dokonuje się przed rozpoczęciem amortyzacji;
  2. raz wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka, co oznacza zakaz zmiany metody amortyzacji w trakcie trwania tego procesu;
  3. przez metody amortyzacji, o których mowa w ustawie, rozumie się metody opisane w art. 22i-22k.

Z przedstawionej regulacji wynika zatem zakaz zmiany metody amortyzacji środka trwałego. Raz wybrana metoda musi być stosowana do czasu pełnego zamortyzowania składnika majątku.

Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie. 

W wyroku NSA z 16 września 2008 roku (II FSK 856/07) podano, że raz wybrana metoda amortyzacji powinna być stosowana do pełnego zamortyzowania środka trwałego, co oznacza zakaz zmiany metody amortyzacji (w trakcie dokonywania odpisów amortyzacyjnych).

Natomiast w wyroku WSA w Lublinie z 20 grudnia 2006 roku (I SA/Lu 487/06) sąd wskazał, że treść art. 22h ust. 2 u.p.d.o.f. nakazującego stosowanie wybranej metody amortyzacji do pełnego zamortyzowania środka trwałego upewnia, że w trakcie używania środka trwałego zmiana przyjętej metody jego amortyzacji jest niemożliwa.

Takie samo stanowisko prezentują organy podatkowe – zarówno w odniesieniu do zmiany metody amortyzacji, jak i co do korekty metody amortyzacji za poprzednie lata – co potwierdza treść interpretacji Dyrektora KIS z 23 marca 2018 roku (nr 0115-KDIT3.4011.80.2018.1.WR).

W piśmie tym organ podatkowy stwierdził, że skoro przed rozpoczęciem amortyzacji przedmiotowego środka trwałego wnioskodawca dokonał wyboru metody jego amortyzacji (metody liniowej) i nie zastosował indywidualnej stawki amortyzacji, to metody tej nie może w trakcie jego amortyzowania zmienić na inną, w tym na metodę indywidualnych stawek amortyzacyjnych. 

Wybraną metodę wnioskodawca zobowiązany jest stosować do pełnego zamortyzowania środka trwałego. Z tego względu nie ma on prawa do zastosowania indywidualnej stawki amortyzacji. 

Zmiana metody amortyzacji stanowiłaby bowiem naruszenie art. 22h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy zauważyć, że ewentualna korekta deklaracji podatkowej w zakresie wyboru metody amortyzacji stanowiłaby w istocie zmianę tej metody dokonaną już po rozpoczęciu okresu amortyzacji (nawet jeśli miałaby wywołać skutki od początku tego procesu). Jako sprzeczna z ww. art. 22h ust. 2 jest zatem niedopuszczalna również na gruncie art. 81 § 1 Ordynacji podatkowej. 

O ile nie jest dopuszczalna zmiana metody amortyzacji, to możliwe jest dokonanie korekty odpisów amortyzacyjnych, jeżeli np. podatnik ustalił ich wysokość w nieprawidłowej wysokości. Na taką możliwość wskazuje wyrok NSA z 21 kwietnia 2015 roku (II FSK 454/13).

Obowiązujące przepisy w sposób jednoznaczny i wyraźny wykluczają możliwość zmiany metody amortyzacji środka trwałego. Raz wybrana metoda powinna być stosowana aż do całkowitego zamortyzowania wartości środka trwałego.

Dopuszczalność zmiany stawek amortyzacji 

O ile nie jest możliwa zmiana metody amortyzacji, o tyle za zgodne z przepisami podatkowymi należy uznać przypadki zmiany stawki amortyzacji.

Zgodnie z art. 22h ust. 4 ustawy o PIT podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego, z uwzględnieniem art. 16i. Suma odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia ich do ewidencji do końca tego roku podatkowego.

Stosownie zaś do art. 22i ust. 5 ustawy podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się, począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Powołany przepis nie zabrania obniżenia stawki amortyzacyjnej danego środka trwałego nawet kilka razy. Podatnik może zatem dokonać zmiany stawki, tj. jej zmniejszenia, począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo jej zmniejszenia bądź zwiększenia uprzednio obniżonej, począwszy od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Ma w tej sytuacji możliwość stosowania różnych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych na każdy rok podatkowy, z tym tylko zastrzeżeniem, aby stawki te nie były wyższe od stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych.

Zmiana stawek amortyzacyjnych powinna być dokonywana z uwzględnieniem pozostałych przepisów ustawy. Z powyższego wynika, że możliwość obniżania lub podwyższania stawek nie jest uwarunkowana wystąpieniem żadnych okoliczności. Taką decyzję podejmuje podatnik. Ponadto wysokość obniżenia lub podwyższenia stawki amortyzacyjnej dla danego środka trwałego jest dowolna i pozostaje w gestii podatnika.

Należy mieć na uwadze, że zmiana stawki amortyzacyjnej dopuszczalna jest z początkiem nowego roku podatkowego. Podatnik ma prawo do obniżenia stawek amortyzacyjnych do dowolnego poziomu (nawet do 0%).

Podatnik nie może zmienić metody amortyzacji, jednakże możliwe jest modyfikowanie wysokości stawki amortyzacyjnej zarówno poprzez jej podwyższenie, jak i obniżenie. Odbywa się to w zakresie wysokości stawki określonej w Wykazie stawek amortyzacyjnych i możliwe jest dopiero z początkiem nowego roku podatkowego.

Odpowiadając zatem na pytanie postawione w tytule, należy wskazać, że nie jest możliwa zmiana metody amortyzacji środka trwałego. Zarówno obowiązujące przepisy, jak i wydawane wyroki sądowe oraz interpretacje podatkowe potwierdzają brak możliwości dokonania zmiany metody.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów