Fundusze Europejskie na rynku pracy to nie tylko środki na poprawę dostępu do zatrudnienia, modernizację służb zatrudnienia oraz wspieranie zrównoważonego pod względem płci rynku pracy. Pandemia COVID-19 oraz wydłużanie wieku emerytalnego w całej Unii Europejskiej spowodowały, że kraje członkowskie od kilku lat przeznaczają coraz więcej środków na polepszenie stanu zdrowia osób aktywnych zawodowo i wydłużenie okresu ich aktywności zawodowej. Gdzie szukać dotacji na ochronę zdrowia w miejscu pracy? Środki na ten cel zarezerwowano w ramach regionalnych programów operacyjnych. Zobaczmy, jakie dotacje na ochronę zdrowia w miejscu pracy obejmą poszczególne województwa!
Dotacje na ochronę zdrowia w miejscu pracy - województwo łódzkie
Projekty na rzecz zdrowego i dostosowanego środowiska pracy mogą być realizowane w ramach Działania 8.4 Zdrowy pracownik (Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027). W najbliższych latach zaplanowano ogłaszanie konkursów dotyczących:
- wdrożenia działań z zakresu rehabilitacji medycznej ułatwiającej powrót do pracy oraz mających na celu utrzymanie pracownika na rynku pracy;
- wdrażania regionalnych programów zdrowotnych obejmujących profilaktykę kierowaną do osób zatrudnionych;
- działań ukierunkowanych na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy, przekwalifikowanie pracowników pracujących w warunkach negatywnie wpływających na zdrowie.
Należy jednak pamiętać, że działania w projekcie muszą wynikać z Regionalnego Programu Zdrowotnego i mogą obejmować m.in.: usługi zdrowotne (np. porady, zabiegi rehabilitacyjne, badania profilaktyczne, badania wykraczające poza obowiązkowe badania okresowe z zakresu medycyny pracy), edukację prozdrowotną skierowaną do pracowników i pracodawców, działania związane z promocją zdrowia w miejscu pracy, działania służące poprawie ergonomii pracy, w tym dostosowanie warunków pracy dla osób starszych, działania dotyczące przekwalifikowania pracowników narażonych na zdrowotne czynniki ryzyka w miejscu pracy, czyli nabycie kompetencji, umiejętności lub kwalifikacji umożliwiających kontynuowanie pracy na zmodernizowanym stanowisku lub rozpoczęcie pracy na innym stanowisku, które nie stanowi obciążenia dla zdrowia danego pracownika.
W 2023 roku ogłoszono już pierwszy nabór wniosków na działania z zakresu rehabilitacji medycznej ułatwiających powrót do pracy oraz mających na celu utrzymanie pracownika na rynku pracy. Alokacja przeznaczona na konkurs wynosiła ponad 24 mln zł, a dofinansowanie do 90% wartości projektu. Wśród podmiotów uprawnionych do ubiegania się o dofinansowanie obok instytucji ochrony zdrowia, administracji publicznej oraz organizacji społecznych wymienia się przedsiębiorstwa. Ogłoszenie kolejnego naboru wniosków na działania ukierunkowane na eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy oraz przekwalifikowanie pracowników pracujących w warunkach negatywnie wpływających na zdrowie zaplanowano na styczeń 2025 roku.
W jaki sposób o zdrowie pracowników zadba województwo małopolskie?
Wspieranie aktywnego i zdrowego starzenia się oraz zdrowego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, które uwzględnia zagrożenia dla zdrowia, w województwie małopolskim będzie realizowane za pośrednictwem Działania 6.8 Programy zdrowotne (Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021-2027). Zaplanowano realizację 2 programów profilaktyki zdrowotnej:
- profilaktyka i rehabilitacja osób z dysfunkcjami narządu ruchu utrudniającymi wykonywanie pracy zawodowej,
- program profilaktyki chorób odstresowych u osób pracujących na terenie województwa małopolskiego.
Można powiedzieć, że wspomniane programy będą w dużej mierze kontynuacją działań realizowanych w poprzedniej perspektywie finansowej (2014-2020) w województwie małopolskim. Zgodnie z harmonogramem najbliższe 2 nabory wniosków zaplanowano od 1 sierpnia do 1 września 2024 roku. Instytucją odpowiedzialną za ich przeprowadzenie będzie Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie. Przedmiotem wsparcia będą zarówno programy profilaktyki chorób odstresowych osób pracujących, jak i rehabilitacja osób z dysfunkcjami ruchu utrudniająca wykonywanie pracy zawodowej. Alokacja łącznie na 2 konkursy przekroczy 12 mln zł.
W jaki sposób o zdrowie pracowników zadba województwo lubuskie?
Wsparcie obejmujące profilaktykę zdrowotną oraz wczesną diagnostykę chorób związanych z miejscem pracy dostępne będzie w ramach Działania 6.3 Zdrowy, aktywny i kompetentny pracownik (Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027). Typy projektów możliwe do realizacji to m.in.:
- działania wspierające rehabilitację umożliwiającą powrót do pracy;
- działania zmierzające do utrzymania funkcjonowania osób na rynku pracy i przedłużenie ich aktywności zawodowej dzięki tymczasowemu wsparciu psychologicznemu, które ma zmniejszać ryzyko m.in. wypalenia zawodowego czy depresji;
- działania zapewniające bezpieczne i zdrowe miejsce pracy;
- działania związane z zapobieganiem chorobom zawodowym pracowników i wsparcie powrotu do zdrowia osób aktywnych zawodowo.
W harmonogramie na 2024 rok nie przewidziano naboru wniosków w zakresie poprawy zdrowia pracowników. Wśród podmiotów uprawnionych do składania wniosków wymienia się natomiast przedsiębiorców. Na uwagę zasługuje fakt, że projekty będą mogły być dofinansowane nawet w 95%.
W jaki sposób o zdrowie pracowników zadba województwo kujawsko-pomorskie?
Działania ukierunkowane na poprawę warunków pracy i eliminację zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy dostępne będą w ramach Działania 8.8 Wsparcie w obszarze zdrowia (Fundusze Europejskiego dla Kujaw i Pomorza 2021-2027). W tym regionie mamy najszerszy katalog projektów możliwych do realizacji. Wsparcie można uzyskać m.in. na:
- działania ukierunkowane na eliminowanie i minimalizowanie czynników ryzyka utraty zdrowia w miejscu pracy wynikających z uwarunkowań zawodowych i środowiskowych (np. narażenie na substancje zanieczyszczone, rakotwórcze i toksyczne), w tym działania szkoleniowe oraz rozwiązania organizacyjne;
- działania ograniczające i eliminujące szkodliwe dla zdrowia zachowania w miejscu pracy;
- działania promujące zdrowe i dobrze przystosowane środowisko pracy;
- działania polegające na przekwalifikowaniu pracowników długotrwale pracujących w warunkach negatywnie wpływających na zdrowie;
- działania ukierunkowane na poprawę ergonomii pracy oraz środowiska pracy;
- finansowanie dodatkowych pakietów badań profilaktycznych nakierowanych na choroby związane z miejscem pracy, wykraczających poza minimalny zakres badań okresowych w ramach medycyny pracy;
- działania rehabilitacyjne dla pracodawców i pracowników w zakresie chorób wynikających z ryzyka w miejscu pracy;
- wzmocnienie potencjału zdrowia psychicznego pracowników;
- działania wspierające rekrutację i powrót do pracy osób z (przewlekłą lub rzadką) chorobą, niepełnosprawnością lub zaburzeniami zdrowia psychicznego np. poprzez organizowanie etapów szkolenia zawodowego dla tych grup bez lub po obniżonych kosztach dla pracodawcy.
Należy zwrócić uwagę, że dotacje przewidziano również na opracowanie oraz wdrożenie programów profilaktycznych dotyczących chorób związanych z miejscem pracy skierowanych do osób zatrudnionych oraz programów rehabilitacji medycznej. W tym właśnie zakresie planowane jest ogłoszenie w czerwcu 2024 roku 2 konkursów, na które zostanie przeznaczone ponad 46 mln zł. W konkursie będą mogły wziąć udział m.in. następujące podmioty: przedsiębiorcy, instytucje wspierające biznes oraz instytucje ochrony zdrowia.
W jaki sposób o zdrowie pracowników zadba województwo wielkopolskie?
W województwie wielkopolskim w grudniu 2023 roku odbył się już pierwszy nabór wniosków, w ramach którego pracodawcy mogli starać się o środki na eliminację czynników szkodliwych i poprawę ergonomii w miejscu pracy. Zakres możliwych działań był bardzo szeroki i obejmował pogłębioną analizę czynników szkodliwych występujących w miejscu pracy i ich eliminację. Długofalowymi efektami realizacji projektów musiała być poprawa stanu zdrowia pracowników, co ma zapobiegać przedwczesnemu kończeniu kariery zawodowej ze względów zdrowotnych, a także ograniczyć liczbę długotrwałych zwolnień lekarskich. Kolejny konkurs w ramach Działania 6.4 Wsparcie pracowników i pracodawców (Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027) zaplanowano na kwiecień 2024 roku. Beneficjenci będą mogli ubiegać się o środki na wdrażanie Regionalnych Programów Zdrowotnych w obszarze profilaktyki i rehabilitacji. W kolejnych latach można zaś spodziewać się konkursów w zakresie przekwalifikowania osób pracujących w warunkach negatywnie wpływających na zdrowie. We wszystkich wskazanych typach projektów o środki mogą ubiegać się przedsiębiorcy.
Potrzebę wsparcia przedsiębiorców w formie dotacji na ochronę zdrowia w miejscu pracy dostrzegają prawie wszystkie regiony w Polsce. Widać jednak, że zakres pomocy jest bardzo różny. Część województw skupia się jedynie na opracowaniu i wdrożeniu programów profilaktycznych, inne (tak jak np. kujawsko-pomorskie) określa bardzo szeroki pakiet ochrony zdrowia pracowników. Jeżeli chodzi o dotację na ochronę zdrowia w miejscu pracy, to przedsiębiorcy występują w podwójnej roli: jako beneficjenci (czyli podmioty, które mogą złożyć wniosek i realizować projekt) oraz odbiorcy ostateczni wsparcia (uczestnicy projektów). Warto więc sprawdzać w swoim regionie, czy w danym momencie jest realizowany projekt obejmujący np. eliminowanie zdrowotnych czynników ryzyka w miejscu pracy.
