Dotacje na szkolenia i usługi doradcze czyli kadry nowoczesnej gospodarki

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników to obecnie konieczność, aby sprostać wyzwaniom dynamicznego rynku pracy. Nowoczesne technologie, sztuczna inteligencja, elastyczne formy zatrudnienia, cyfryzacja przedsiębiorstw, zielona transformacja, gospodarka obiegu zamkniętego, Internet Rzeczy to kilka najnowszych trendów, z którymi mierzą się właściciele firm. Ceny szkoleń, studiów podyplomowych oraz specjalistycznego doradztwa mogą jednak przyprawić o zawrót głowy. Z pomocą mogą przyjść Fundusze Europejskie. Jakie są dotacje na szkolenia i usługi doradcze i gdzie je znaleźć, aby wykształcić kadry nowoczesnej gospodarki?

Program FERS 2021–2027 – czyli dotacje na szkolenia i usługi doradcze na poziomie ogólnokrajowym

Program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027 (FERS) to odpowiedź na wyzwania rynku pracy, edukacji, ochrony zdrowia, zwiększenia dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami oraz rozwoju integracji społecznej. Budżet całego programu to blisko 22 mld zł. Do najważniejszych celów programu zaliczamy m.in.: wsparcie dla osób na zmieniającym się rynku pracy, poprawę sytuacji osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy oraz wsparcie samozatrudnienia poprzez udzielanie preferencyjnych pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Najwięcej możliwości na podnoszenie kwalifikacji zawodowych znajdziemy w Priorytecie 1 Umiejętności, w którego ramach wyróżniamy: 

• Działanie 1.3 Kadry nowoczesnej gospodarki, czyli:
1. usługi szkoleniowe i doradcze dla pracowników przedsiębiorstw i innych pracodawców realizowane w obszarach kluczowych dla rozwoju społeczno-gospodarczego kraju w tym:
• dostosowanie przedsiębiorstw do zmian oraz radzenia sobie w trudnościach (m.in. wsparcie przedsiębiorstw ponownie rozpoczynających działalność oraz wsparcie doradcze dla firm przechodzących okresowe trudności),
• wsparcie przedsiębiorców w zakresie wynikającym z rekomendacji sektorowych rad oraz Rady Programowej ds. kompetencji (wzrost kompetencji pracowników w obszarach zgodnych z zapotrzebowaniem na kompetencje w poszczególnych sektorach gospodarki),
• działania związane z wdrażaniem Europejskiego Aktu o Dostępności (szkolenia, które mają na celu przekazanie przedsiębiorcom podstawowej wiedzy na temat dostosowania oferty do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami oraz zasad uniwersalnego i włączającego projektowania towarów i usług, sposobów zapewnienia dostępności oferowanych produktów i usług oraz dostępności przestrzeni do potrzeb użytkowników),
• działania w zakresie wyzwań wynikających ze zmian demograficznych oraz na rynku pracy;
2. rozwój kompetencji zielonej ekonomii (wsparcie dotyczy m.in. korzyści biznesowych wynikających ze stosowania rozwiązań wpisujących się w obszar zielonej ekonomii oraz metod budowania przewagi konkurencyjnej na podstawie rozwiązania zero i niskoemisyjne w przedsiębiorstwach);
3. wzmocnienie Bazy Usług Rozwojowych oraz jakości świadczonych usług (w BUR dostępna będzie oferta usług dla wszystkich dorosłych planujących podnieść lub zmienić kwalifikacje, w tym dla osób o niskich kwalifikacjach, osób po 50. roku życia);
4. pilotażowe wprowadzenie Indywidualnych Kont Rozwojowych (planuje się, że grupa pracujących osób dorosłych otrzyma indywidualne uprawnienia w celu zakupu szkoleń, a sposób wykorzystania dostępnej kwoty oraz potrzeby użytkowników będą podlegać stałej obserwacji).

Warto zwrócić uwagę, że w roku 2023 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, która jest odpowiedzialna za wdrażanie działania 1.3, ogłosiła 4 nabory wniosków dotyczące: wsparcia podmiotów posiadających wpis do Bazy Usług Rozwojowych, refundacji kosztów usług rozwojowych zakupionych za pośrednictwem BUR, uświadamiania korzyści wynikających z wdrażania gospodarki obiegu zamkniętego w przedsiębiorstwach (GOZ to się opłaca) oraz wsparcia firm znajdujących się w okresowych trudnościach. O dofinansowanie we wspomnianych naborach mogli ubiegać się m.in.: przedsiębiorcy; podmioty działające na rzecz rozwoju gospodarczego; podmioty działające na rzecz zatrudnienia, rozwoju kapitału ludzkiego lub potencjału adaptacyjnego przedsiębiorców; partnerzy społeczni i gospodarczy oraz organizacje pracodawców i organizacje związkowe.

• Działanie 1.9 Rozwój kompetencji cyfrowych, którego celem jest podniesienie poziomu kompetencji cyfrowych społeczeństwa poprzez stworzenie na poziomie lokalnym warunków do systemowego wsparcia osób dorosłych w nabywaniu i doskonaleniu podstawowych umiejętności cyfrowych. W ramach działania uruchomione zostaną lokalne ośrodki rozwoju kompetencji cyfrowych (Kluby Rozwoju Cyfrowego, KRC) jako nowe funkcje w istniejących na terenie gmin samorządowych instytucjach kultury, edukacji, kształcenia ustawicznego itp. Działalność KRC kierowana będzie do wszystkich mieszkańców danej gminy w celu wsparcia rozwoju ich kompetencji cyfrowych, w szczególności do osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym.

W roku 2023 przeprowadzono nabór wniosków w ramach Działania 1.9 i wybrano Centrum Projektów Polska Cyfrowa jako operatora, który na terenie całego kraju będzie realizował projekt pn. Kluby Rozwoju Cyfrowego – projekt wspierający (KRC Wsparcie) o wartości około 52 mln zł.

Jak korzystać z Bazy Usług Rozwojowych?

Za pośrednictwem Bazy Usług Rozwojowych przedsiębiorcy już od kilku lat mogą ubiegać się o wsparcie szkoleń, kursów oraz studiów podyplomowych podnoszących kwalifikacje zawodowe. Czy firmy mają świadomość, jak korzystać z bazy? Czy w każdym momencie można uzyskać dofinansowanie na szkolenie?

Oferty zawarte w Bazie Usług Rozwojowych są nadzorowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i stanowią możliwość bezzwrotnego dofinansowania usługi szkoleniowej w ramach środków europejskich. Aby przedsiębiorca mógł skorzystać z dofinansowania, musi zwrócić się do operatora Podmiotowego Systemu Finansowania. W każdym województwie w ramach konkursu wybierany jest jeden lub kilku operatorów realizujących projekt. W sytuacji, gdy w danym regionie nie ma wybranego operatora lub operator wykorzystał już wszystkie środki, przedsiębiorca pozbawiony jest możliwości uzyskania dofinansowania. Baza Usług Rozwojowych jest zatem wyszukiwarką szkoleń i kursów, które zostały zatwierdzone przez PARP, ale umowa o dofinansowanie zawsze zawierana jest na linii operator – przedsiębiorca.

BUR na przykładzie województwa wielkopolskiego

Aby lepiej zrozumieć mechanizm BUR, przyjrzyjmy się, jak to wygląda w praktyce na przykładzie województwie wielkopolskiego. 30 listopada 2023 roku w Urzędzie Marszałkowskim w Poznaniu podpisano umowy projektów, których celem jest podnoszenie jakości działalności wielkopolskich przedsiębiorstw oraz kwalifikacji pracodawców i pracowników. Ze wsparcia będą mogły skorzystać mikro-, małe średnie i duże przedsiębiorstwa, które mają swoją siedzibę w regionie. Projekt, na który przeznaczona zostanie kwota 141 mln zł, będzie realizowany na podstawie Bazy Usług Rozwojowych. Wybrani w konkursie beneficjenci będą pełnili funkcję operatorów BUR w poszczególnych podregionach województwa wielkopolskiego:

• Wielkopolska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości podregion poznański wraz z miastem Poznań (67,4 mln zł);
• Fundacja Kaliski Inkubator Przedsiębiorczości – podregion kaliski (21,9 mln zł);
• Agencja Rozwoju Regionalnego – podregion koniński (20,7 mln zł);
• Krajowa Izba Gospodarcza – podregion leszczyński (19,5 mln zł);
• Fundusz Rozwoju i Promocji Województwa Wielkopolskiego – podregion pilski (11,8 mln zł). 

Przedsiębiorcy zainteresowani wsparciem będą wybierać usługę rozwojową w Bazie Usług Rozwojowych i zgłaszać się do operatora w danym subregionie. Realizacja projektów rozpocznie się w pierwszym kwartale 2024 roku i potrwa do końca 2028 roku. Szacuje się, że wsparciem objętych zostanie ok. 10 tys. instytucji, w tym ok. 31 000 pracowników przedsiębiorstw. 

Co to jest Europejska pożyczka na kształcenie? 

Alternatywą dla przedsiębiorców, którzy z różnych przyczyn nie mogą skorzystać z BUR, będą Europejskie pożyczki na kształcenie. Bank Gospodarstwa Krajowego prowadzi obecnie procedurę przetargową na wybór pośredników pożyczek, a sam produkt dostępny będzie w I kwartale 2024 roku. Główne parametry pożyczki:

• dla osób dorosłych zamieszkałych na terytorium Polski;
• kwota na finansowanie form kształcenia: do 50 tys. zł na jednego pożyczkobiorcę, w ramach tej kwoty dopuszcza się możliwość realizacji jednego lub kilku szkoleń z dowolnego obszaru wiedzy lub umiejętności;
• kwota na finansowanie kosztów racjonalnych usprawnień związanych z realizacją szkolenia/kursu: do 15 tys. zł w ramach każdej pożyczki na kształcenie, nie więcej niż wartość danej pożyczki na kształcenie;
• oprocentowanie: 0%;
• okres spłaty: do 3 lat;
• karencja w spłacie kapitału: do 6 miesięcy;
• brak prowizji i opłat;
• umorzenia: do 35 proc. kapitału pożyczki na kształcenie w zależności od spełnienia kryteriów umorzenia.

Pożyczkę będzie można przeznaczyć na studia podyplomowe, kursy, szkolenia oraz inne formy kształcenia oferowane przez krajowe i zagraniczne podmioty, z wyjątkiem studiów I, II i III stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich.

Co to jest Krajowy Fundusz Szkoleniowy? 

Krajowy Fundusz Szkoleniowy to dofinansowanie szkoleń pracowników i pracodawców ze środków Funduszu Pracy. Dystrybutorem środków są powiatowe urzędy pracy (PUP), które w roku 2024 na ten cel przeznaczyły kwotę 300 mln zł. O dofinansowanie mogą ubiegać się prowadzące działalność na terenie Polski firmy, fundacje zatrudniające pracowników na umowę o pracę oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i zatrudniające na umowę o pracę co najmniej jedną osobę. Mikroprzedsiębiorstwo może uzyskać do 100% kosztów poniesionych na kształcenie ustawiczne, mali, średni i pozostali przedsiębiorcy będą musieli wnieść wkład własny w wysokość 20% (dofinansowanie do 80% kosztów). Dofinansowanie w pierwszej kolejności skierowane jest do osób spełniających priorytety wskazane na dany rok przez Ministra właściwego ds. pracy (limit podstawowy) i Radę Rynku Pracy (rezerwa). Do priorytetów KFS na 2024 zaliczamy wsparcie kształcenia ustawicznego:

• w związku z zastosowaniem w firmach nowych procesów, technologii i narzędzi pracy; 
• w zidentyfikowanych w danym powiecie lub województwie zawodach deficytowych;
• osób powracających na rynek pracy po przerwie związanej ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem oraz osób będących członkami rodzin wielodzietnych;
• w zakresie umiejętności cyfrowych;
• osób pracujących w branży motoryzacyjnej;
• skierowane do pracodawców zatrudniających cudzoziemców;
• w zakresie zarządzania finansami i zapobieganie sytuacjom kryzysowym w przedsiębiorstwach. 

Droga pozyskania środków jest prosta, należy jednak pamiętać, że powiatowe urzędy pracy najwięcej środków mają na początku roku, warto więc wówczas złożyć wniosek.

Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o dofinansowania szkoleń (stacjonarnych, online), kursów zawodowych, studiów podyplomowych, doradztwa oraz mentoringu. Wysokość wsparcia jest uzależniona od kilku czynników i zazwyczaj mieści się w przedziale 50–80% wartości szkolenia. Istnieją również przypadki gdy dofinansowanie wynosi 100%. Przedsiębiorcy zainteresowani podnoszeniem kwalifikacji zawodowych powinni znaleźć operatora wsparcia, który realizuje projekt Bazy Usług Rozwojowych w ich województwie, lub zwrócić się do powiatowego urzędu pracy (Krajowy Fundusz Szkoleniowy). W przypadku projektów szkoleniowych o zasięgu ogólnopolskim najlepszym źródłem informacji będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, która jest Instytucją Organizująca Konkursy w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027. Nowością od 2024 roku będzie natomiast Europejska pożyczka na kształcenia, która będzie podlegać częściowemu umorzeniu.