W polskim prawie brakuje jednolitego pojęcia określającego procesy wytwórcze w rolnictwie. Chcąc osiągać przychody z uprawy roli lub hodowli zwierząt, warto wiedzieć, jak prawidłowo je zaklasyfikować oraz co i kiedy może sprzedawać bezpośrednio rolnik lub hodowca. Działalność rolnicza, co należy przez to rozumieć? Odpowiadamy!
Działalność gospodarcza – definicja
Działalność gospodarczą w rozumieniu Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi działalność spełniająca łącznie sześć warunków:
- jest to działalność zarobkowa, czyli nastawiona na uzyskiwanie zysku (podkreślić należy, że istotne jest nastawienie na uzyskiwanie zysku, nie zaś jego faktyczne uzyskiwanie);
- działalność należy do jednego z wyżej wymienionych rodzajów (jest działalnością wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż lub polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych);
- jest to działalność prowadzona we własnym imieniu;
- jest to działalność prowadzona w sposób zorganizowany,
- jest to działalność prowadzona w sposób ciągły; jak wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 18 stycznia 2012 r., I SA/Gl 818/11:
„Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań skierowanych na zarobek”; - przychody z tej działalności nie są zaliczane do innego źródła przychodów niż pozarolnicza działalność gospodarcza.
Na czym polega działalność rolnicza?
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy działalnością rolniczą w rozumieniu ust. 1 pkt 1 jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w których trakcie następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
- miesiąc – w przypadku roślin,
- 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,
- 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
- 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt,
licząc od dnia nabycia.
Działami specjalnymi produkcji rolnej w myśl art. 2 ust. 3 ww. ustawy są uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
Stan nieprzetworzony to taki stan produktu, który nie różni się zasadniczo od stanu, w jakim produkt znajdował się bezpośrednio po jego wytworzeniu.
Produkt przetworzony to taki, który na skutek zastosowanych względem niego procesów technologicznych nabrał nowych cech, właściwości (zob. interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 sierpnia 2014 r., ITPB1/415-618/14/WM).
Podobnie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 20 lutego 2017 r., sygn. 1462-IPPB1.4511.1135.2016.1.RK, możemy przeczytać:
„Prowadzona przez Wnioskodawczynię produkcja kiszonej kapusty i ogórków pozyskanych z własnego gospodarstwa rolnego nie stanowi działów specjalnych produkcji rolnej. Produkcja a następnie sprzedaż kiszonek, nie stanowi również działalności rolniczej w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
NSA w wyroku z 11 października 1996 r., SA/Lu 2526/95, stwierdził, że:
„Działalnością rolniczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych jest produkcja roślinna i zwierzęca. Produkcja zwierzęca obejmuje takie czynności, jak hodowla trzody chlewnej, ubój tuczników wraz z rozbiórką poubojową włącznie. Produkcja ta nie obejmuje natomiast tzw. konfekcjonowania ani też sprzedaży detalicznej mięsa, gdyż czynności te mają charakter czynności handlowych”.
Jak zaklasyfikować sprzedaż bezpośrednią przez rolnika?
Od 1 stycznia 2016 r. wśród przychodów z innych źródeł pojawił się nowy rodzaj przychodów: przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu.
Zgodnie z art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi działalności gospodarczej sprzedaż przetworzonych produktów rolnych zaliczanych do przychodów z innych źródeł przy spełnieniu następujących warunków, m.in.:
- przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie będzie odbywać się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze;
- jest prowadzona ewidencja sprzedaży;
- kwota przychodów wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych ze sprzedaży produktów wytworzonych przez rolników wynosi 40 000 zł;
- ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody.
Limity ilościowe dla żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania. Roczny limit wynosi przykładowo dla:
- kiszonek warzywnych – 5000 kg,
- truskawek – 14 ton,
- mleka surowego – 52 000 l,
- ogórka pod osłonami – 35 kg na m2.
Podatnicy osiągający przychody ze sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych powinni prowadzić (odrębnie za każdy rok podatkowy) ewidencję sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych. W ewidencji powinny być zawarte następujące dane:
- numer kolejnego wpisu,
- data uzyskania przychodu,
- kwota przychodu,
- przychód narastająco od początku roku.
Dzienne przychody powinny być ewidencjonowane w dniu sprzedaży. Ewidencja sprzedaży powinna znajdować się w miejscu sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych. Rolnicy dokonujący sprzedaży, o której mowa, nie mają obowiązku wystawienia rachunków za ww. sprzedaż.
Sprzedaż bezpośrednia produktów roślinnych i zwierzęcych przez rolnika do 40 000 zł rocznie podlega zwolnieniu z opodatkowania. Po przekroczeniu limitu 40 000 zł podatek dochodowy wynosi 2%.
W ramach sprzedaży bezpośredniej rolnik może dokonywać sprzedaży m.in. mleka surowego, śmietany, jaj, produktów pszczelich nieprzetworzonych, świeżego mięsa, produktów mięsnych (np. szynki, pasztety, kiełbasy), wyrobów garmażeryjnych stanowiących produkty złożone (np. pierogi z mięsem, serem, gołąbki, sałatki warzywno-mięsne). W zakresie sprzedaży produktów roślinnych do najczęściej sprzedawanych należą: surowce roślinne, przetwory (np. soki owocowe, dżemy, owoce suszone, kiszonki, marynaty i soki warzywne), przetwory zbożowe (np. mąki), pieczywo, oleje i gotowe posiłki (np. niemięsne pierogi, kopytka i kluski śląskie, knedle z owocami, placki ziemniaczane).
Aspekty prawne sprzedaży bezpośredniej
Dokonujący sprzedaży bezpośredniej zobligowani są do umieszczania w każdym miejscu zbywania żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta, napisu „rolniczy handel detaliczny”, który uwzględnia:
- imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny,
- adres miejsca prowadzenia produkcji żywności
- weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny (w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej).
Polecamy:
