Działalność rolnicza - kiedy stanowi działalność gospodarczą?

Przepisów ustawy o PIT nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej (z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej). W związku z tym, aby określić, czy dana działalność stanowi działalność rolniczą, czy też nie, należy przeanalizować czym jest działalność gospodarcza i działalność rolnicza, które są określone w ustawie o PIT.

Działalność rolnicza - definicja

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT działalność rolnicza nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Działalnością rolniczą jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:

• miesiąc – w przypadku roślin,

• 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub kaczek,

• 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,

• 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt

– licząc od dnia nabycia.

Tym samym jedynie w sytuacji gdy rolnik sprzedaje artykuły nieprzetworzone pochodzące z własnego gospodarstwa rolnego nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego.

Podatek rolny stanowi równowartość 2,5 dt żyta/ha przeliczeniowy - cena żyta do podatku rolnego na 2017 rok wynosi 52,44 zł za 1 dt.

Przy działalności rolniczej rolnicy nie prowadzą księgi przychodów i rozchodów czy ksiąg rachunkowych.

Przykładowo podatkiem rolnym podlega sprzedaż mleka czy żywych cieląt. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, zawarte w interpretacji indywidualnej z 21 maja 2015 r., sygn. IBPBI/1/4511-171/15/WRz, gdzie możemy przeczytać:

(...) sprzedaż mleka oraz żywych cieląt z własnej hodowli, pozyskanych w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego, nie generuje przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej, lecz przychody z działalności rolniczej, do której nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o podatku od osób fizycznych. W konsekwencji dochody uzyskane z tej działalności (ze sprzedaży mleka i cieląt pozyskanych w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jak również nie łączy się ich z dochodami pochodzącymi z innych źródeł przychodów, w tym z pozarolniczej działalności gospodarczej (…).

Organy podatkowe potwierdzają również opodatkowanie podatkiem rolnym sprzedaży świerków. Stanowisko takie zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w piśmie z 16 stycznia 2015 r., sygn. ITPB1/415-1072/14/DP, gdzie możemy przeczytać:

(…) działalność, którą Wnioskodawca będzie wykonywał, mieści się w przytoczonej powyżej definicji działalności rolniczej (okres przechowywania roślin wynosi 2 lata), nie będąc jednocześnie zaliczana do działów specjalnych produkcji rolnej, gdyż produkcja sadzonek drzewek i krzewów ozdobnych oraz plantacja choinek w gruncie na otwartej przestrzeni, jako rodzaj upraw i produkcji nie została objęta treścią ww. załącznika, tj. Tabeli rodzajów i rozmiarów działów specjalnych produkcji rolnej oraz norm szacunkowych dochodu rocznego. W konsekwencji do przychodów uzyskanych z tego tytułu zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajdują zastosowania przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W takim przypadku na mocy art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych także przychody uzyskane ze sprzedaży choinek świątecznych z własnej produkcji wyłączone będą z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (…).

Natomiast stosownie do art. 2 ust. 3 ustawy o PIT, działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym. Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 3a ww. ustawy, nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym „załącznikiem nr 2”.

Definicję działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej na gruncie ustawy o PIT ustalono w art. 5a pkt 6 ustawy PIT, zgodnie z tym przepisem jest to działalność zarobkowa:

1. wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,

2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT.

Opodatkowanie działów specjalnych produkcji rolnej

Przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej podatnicy mają dwa sposoby ustalania dochodu:

1. na podstawie prowadzonych ksiąg (KPiR albo ksiąg rachunkowych),

2. według norm szacunkowych.

Podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej, są obowiązani składać w terminie do 20 stycznia roku podatkowego urzędowi skarbowemu deklaracje wg ustalonego wzoru o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym (PIT-6).

Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika właściwego urzędu skarbowego w terminie siedmiu dni o:

• zaistnieniu zmian w prowadzonej produkcji w stosunku do podanej w deklaracji,

• zaprzestaniu lub rozpoczęciu w ciągu roku eksploatacji obiektów umożliwiających całoroczny cykl produkcji,

• rozpoczęciu w ciągu roku podatkowego prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej.

Dla prowadzących działy specjalne i określających dochód wg norm szacunkowych Minister Finansów określił wysokość tych norm na 2018 rok rozporządzeniem z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej (Dz.U. 2017 poz. 2393).