Głównym celem rachunkowości jest wielopłaszczyznowy pomiar kosztów i wyników podmiotów gospodarczych. Istotą gospodarowania jest pomnażanie kapitału odzwierciedlające się w uzyskiwaniu przez przedsiębiorstwa możliwie najkorzystniejszych wyników finansowych, co sprowadza się do utrzymania płynności finansowej, osiągania zysków i maksymalizacji wartości rynkowej jednostek gospodarczych. W niniejszym artykule przedstawiamy czym jest ewidencja operacji wynikowych!
Charakterystyka kont wynikowych
Konta wynikowe są przeznaczone do ewidencji kosztów, przychodów i wyników finansowych. Powstały w celu ewidencji wielkości mających wpływ na zmiany sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Na kontach wynikowych ujmujemy procesy gospodarcze i ustalenia wyniku finansowego jednostki.
Wyróżniamy następujące rodzaje kont wynikowych:
-
konta kosztów,
-
konta przychodów,
-
konto wyniku finansowego.
Otwarcie konta wynikowego następuje w momencie zaksięgowania na nim pierwszej operacji gospodarczej. W odróżnieniu od kont bilansowych nie otwieramy ich, prezentując stany początkowe. Funkcjonowanie kont wynikowych jest analogiczne jak w przypadku kont bilansowych, co oznacza, że obowiązuje zasada podwójnego zapisu. Księgowane w trakcie danego okresu obrachunkowego wynikowe operacje gospodarcze powodują narastanie obrotów na kontach wynikowych. Na koniec roku obrotowego na ich podstawie ustalany jest wynik finansowy jednostki.
Istota kosztów w działalności gospodarczej
Równowartość zużytych w działalności gospodarczej zasobów majątku trwałego i obrotowego, usług obcych oraz pracy ludzkiej, stanowi koszty danego przedsiębiorstwa. Ich ponoszenie ma na celu stworzenie nowych wartości w postaci wytworzenia produktów.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 31 ustawy o rachunkowości koszty i straty to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Wyróżniamy następujące rodzaje kosztów:
-
materiałowe – obejmujące zużycie materiałów;
-
osobowe – związane z wykorzystaniem w podmiocie gospodarczym pracy ludzkiej;
-
usług obcych – odnoszące się do wykorzystanych w przedsiębiorstwie usług;
-
amortyzacji – spowodowane zużyciem składników majątku trwałego;
-
finansowe – wynikające bezpośrednio z transakcji związanych z różnego rodzaju działalnościami inwestycyjnymi firmy lub działalnościami finansowymi;
-
operacyjne – związane ze zwykłą działalnością jednostki gospodarczej.
Czym są przychody?
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 30 ustawy o rachunkowości przychody i zyski to uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Przychody ze sprzedaży oraz ich koszty
Wynik finansowy jest osiągany w procesie sprzedaży. Czynnikami kształtującymi wynik finansowy są jego elementy obliczeniowe zwiększające wynik, czyli przychody i zyski oraz elementy obliczeniowe zmniejszające wynik, a więc koszty, straty i obciążenia podatkowe. Do ewidencji przychodów ze sprzedaży i kosztów zasadniczej działalności służą konta zespołu 7 „Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem”.
Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Na pozostałe przychody i koszty operacyjne składają się operacje niebędące zasadniczym przedmiotem działalności danego przedsiębiorstwa, ale występujące jako pośredni jej skutek.
Pozostałe przychody operacyjne to np. otrzymane kary umowne, dotacje, darowizny, odpisane, przedawnione, umorzone lub nieściągalne zobowiązania lub nadwyżka gotówki w kasie. Do pozostałych kosztów operacyjnych zaliczyć możemy w szczególności: zapłacone kary umowne, darowizny, odpisane, przedawnione, umorzone lub nieściągalne należności czy niezawiniony niedobór gotówki w kasie.
Przychody i koszty finansowe
Przychody i koszty finansowe to operacje polegające na przenoszeniu praw własności lub uprawnień w zakresie aktywów finansowych, aktywów pieniężnych oraz inwestowaniu własnych kapitałów w działalność innych jednostek.
Wśród przychodów finansowych wymienić możemy m.in. odsetki bankowe czy dodatnie różnice kursowe. Koszty finansowe to np. odsetki i prowizje od kredytów i pożyczek oraz ujemne różnice kursowe.
Straty i zyski nadzwyczajne
Straty/zyski nadzwyczajne to ubytki/przyrosty wartości majątku powstałe na skutek okoliczności określonych jako nadzwyczajne. Okoliczności określane jako nadzwyczajne mogą powstawać z zakłócenia w normalnej działalności gospodarczej spowodowanego zdarzeniem losowym i ryzykiem gospodarczym. Straty i zyski nadzwyczajne to, inaczej ujmując, skutki powstałe w wyniku zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Do zdarzeń takich zaliczyć możemy m.in.: klęski żywiołowe, katastrofy czy napady rabunkowe.
Wynik finansowy i rachunek zysków i strat
Na koniec roku obrachunkowego salda kont wynikowych są przenoszone na konto „Wynik finansowy”. Zapisy z kont wynikowych wpływają pośrednio na zmiany stanu aktywów i pasywów poprzez konto „Wynik finansowy”.
Na podstawie danych zgromadzonych na kontach wynikowych sporządzany jest rachunek zysków i strat. Jest on dokumentem, w którym wyszczególnione są oddzielnie przychody i koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. Rachunek zysków i start dostarcza informacji o wielkości wyniku finansowego danego przedsiębiorstwa oraz o strukturze poszczególnych przychodów i kosztów.
Polecamy:
