Jak wykazać eksport towarów w JPK? Warto wiedzieć

Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT jest eksport towarów. Eksport może korzystać z preferencyjnej, tj. zerowej stawki podatku VAT pod warunkiem, że podatnik ma dokumenty potwierdzające wywóz towaru poza obszar Unii Europejskiej. Eksport podlega wykazaniu w pliku JPK VAT zarówno w części deklaracyjnej, jak i ewidencyjnej. Poniżej przyjrzymy się bliżej tej kwestii i odpowiemy na pytanie jak wykazać eksport towarów w JPK?

Eksport towarów i warunki zastosowania stawki 0% VAT

Jak podaje art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

1. dostawcę lub na jego rzecz, lub
2. nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

– jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez właściwy organ celny określony w przepisach celnych.

W świetle powyższego, aby uznać daną czynność za eksport towarów, muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:

• ma miejsce dostawa towarów, czyli dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel;
• miejscem tej dostawy jest terytorium Polski, a wysyłka towaru powinna odbywać się z Polski poza obszar celny UE;
• w wyniku tej dostawy towary są wysyłane z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej;
• wywóz towarów jest potwierdzony przez właściwy organ celny.

W konsekwencji dla uznania, że w danych okolicznościach występuje eksport towarów, bez znaczenia jest to, kto inicjuje transport. Ważne jest natomiast, aby w wyniku takiego transportu towar został wywieziony poza terytorium Unii Europejskiej.

Eksport towarów podlega opodatkowaniu w Polsce, jeżeli w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu towar znajdował się na terenie RP. Tak wynika bezpośrednio z treści art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Ponadto taki eksport może korzystać ze stawki 0% VAT (art. 41 ust. 4 ustawy o VAT).

Jak podaje art. 41 ust. 6 ustawy o VAT, stawkę podatku 0% stosuje się w eksporcie towarów pod warunkiem, że podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej.

Dokumentem, o którym mowa w ust. 6, jest w szczególności:

1. dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu;
2. dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność;
3. zgłoszenie wywozowe na piśmie utrwalonym w postaci papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.

Warto jednak wskazać, że może wystąpić przypadek, w którym eksport towaru będzie podlegać opodatkowaniu według 23% jako dostawa krajowa. Otóż w myśl art. 41 ust. 7 ustawy o VAT, jeżeli warunek związany z posiadaniem dokumentów potwierdzających wywóz nie został spełniony, podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0%, pod warunkiem otrzymania dokumentu przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres. W przypadku nieotrzymania tego dokumentu w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju.

Natomiast otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w terminie późniejszym uprawnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.

Eksport towarów w JPK VAT - metodyka wykazywania 

Klasyczny eksport towarów ze stawką zerową należy wykazać w poz. K_22 części ewidencyjnej oraz w poz. P_22 części deklaracyjnej pliku JPK VAT.

Zastanówmy się jednak, co w przypadku gdy podatnik otrzymuje dokumenty potwierdzające wywóz w terminie późniejszym.

Przykład 1.

Spółka dokonała eksportu towaru w maju. Nie otrzymała ona dokumentu celnego potwierdzającego wywóz IE-599 ani w maju, ani w czerwcu, ani w lipcu. W jaki sposób spółka powinna wykazać eksport towarów?

Spółka nie otrzymała dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza UE w terminie złożenia deklaracji za okres rozliczeniowy następny po okresie dokonania eksportu (termin do 25 lipca, kiedy należy złożyć deklarację za czerwiec). W konsekwencji w deklaracji za czerwiec trzeba wykazać eksport towarów ze stawką krajową 23%. Plik JPK VAT nie przewiduje odrębnych pól dla tego rodzaju przypadku, dlatego też taki opodatkowany eksport należy wykazać w poz. K_19 i K_20 części ewidencyjnej oraz w poz. P_19 i P_20 części deklaracyjnej pliku JPK VAT.

Jednocześnie może mieć miejsce przypadek, w którym podatnik w kolejnym okresie rozliczeniowym otrzymuje ww. dokumenty potwierdzające wywóz. W takiej sytuacji – zgodnie z art. 41 ust. 9 ustawy o VAT – podatnik uprawniony jest do skorygowania podatku (ze stawki 23% na 0% VAT) w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał ten dokument.

Przykład 2.

Spółka dokonała eksportu towaru w maju. Otrzymała ona dokument celny potwierdzającego wywóz IE-599 w sierpniu. W jaki sposób powinna wykazać eksport towarów?

Spółka nie otrzymała dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza UE w terminie złożenia deklaracji za okres rozliczeniowy następny po okresie dokonania eksportu (termin do 25 lipca, kiedy należy złożyć deklarację za czerwiec). W konsekwencji w deklaracji za czerwiec trzeba wykazać eksport towarów ze stawką krajową 23%. Natomiast w deklaracji za sierpień spółka może dokonać korekty. W takim przypadku w deklaracji za sierpień spółka powinna:

• wykazać eksport towarów ze znakiem minus w części ewidencyjnej dotyczącej sprzedaży krajowej (w poz. K_19 i K_20 części ewidencyjnej oraz w poz. P_19 i P_20 części deklaracyjnej pliku JPK VAT),
• wykazać eksport towarów w poz. K_22 części ewidencyjnej oraz w poz. P_22 części deklaracyjnej pliku JPK VAT.

Elementarną kwestią dla właściwego wykazania eksportu towaru w pliku JPK VAT jest posiadanie dokumentów potwierdzających wywóz, ponieważ w takim przypadku możliwe jest zastosowanie preferencyjnej stawki VAT wynoszącej zero.