Ustawa o ubezpieczeniach gwarantowanych przez Skarb Państwa reguluje zasady udzielania ubezpieczeń eksportowych oraz działalność KUKE. Ubezpieczenia eksportowe stanowią kluczowy element zabezpieczający interesy firm operujących na rynkach zagranicznych. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej na temat ubezpieczeń mających wspierać polskich przedsiębiorców działających w obrocie międzynarodowym!
Ubezpieczenie gwarantowane – podstawowe informacje
Celem ubezpieczeń gwarantowanych jest umożliwienie polskim przedsiębiorcom udziału w międzynarodowym obrocie handlowym oraz wzrostu ich aktywności na arenie międzynarodowej i ochrona podmiotów prywatnych oraz publicznych na wypadek strat poniesionych w związku z działaniami służącymi transformacji energetycznej Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie realizacji celów Porozumienia paryskiego do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu sporządzonej w Nowym Jorku 9 maja 1992 roku, przyjętego w Paryżu 12 grudnia 2015 roku.
Ubezpieczenie kontraktów eksportowych obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego w wyniku niemożności wykonania kontraktu eksportowego bądź w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania kontraktu eksportowego przez kontrahenta zagranicznego, jeżeli szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko handlowe, ryzyko polityczne, ryzyko nierynkowe.
Ubezpieczenie inwestycji bezpośrednich za granicą obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego w związku z realizacją tej inwestycji, jeżeli szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko polityczne.
Ubezpieczenie inwestycji podejmowanych w celu realizacji kontraktów eksportowych obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego w związku z realizacją tej inwestycji, jeżeli szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko polityczne.
Ubezpieczenie umów przedsiębiorców zależnych obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego w wyniku niemożności wykonania umowy sprzedaży bądź niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta, pod warunkiem że szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko handlowe, ryzyko polityczne, ryzyko nierynkowe.
Ubezpieczenie umów lub inwestycji realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umożliwiających rozpoczynanie, kontynuowanie lub rozwijanie działalności gospodarczej wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta albo w wyniku realizacji inwestycji – pod warunkiem, że szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko handlowe, polityczne lub nierynkowe.
Ubezpieczenie gwarantowane:
- dotyczy ryzyka handlowego i politycznego, jeżeli jest związane z kontraktem eksportowym lub umową zawartą na okres kredytu co najmniej dwóch lat;
- dotyczy ryzyka nierynkowego, jeżeli jest związane z kontraktem eksportowym lub umową zawartą na okres kredytu poniżej dwóch lat;
- może dotyczyć ryzyka związanego ze zmianami kursów walutowych.
KUKE – co należy wiedzieć?
Prowadzenie działalności w zakresie ubezpieczeń gwarantowanych ustawa powierza Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych Spółka Akcyjna (KUKE).
Ustawa budżetowa określa limit, którego nie mogą przekroczyć łączne zobowiązania KUKE z tytułu ubezpieczeń gwarantowanych, a także przewidywane na dany rok wypłaty ze środków budżetu państwa z tytułu pożyczek udzielonych KUKE z budżetu państwa.
Kto może skorzystać z ubezpieczenia eksportowego oraz gwarancji?
Z ubezpieczenia gwarantowanego jako ubezpieczający, ubezpieczony albo zleceniodawca lub beneficjent gwarancji ubezpieczeniowej, mogą korzystać:
- przedsiębiorcy mający miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy dokonują eksportu krajowych produktów i usług lub inwestycji bezpośrednich za granicą, w tym za pośrednictwem przedsiębiorców zależnych mających siedzibę za granicą;
- oddziały przedsiębiorców zagranicznych mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które dokonują eksportu krajowych towarów i usług;
- podmioty prywatne lub publiczne zawierające umowy lub dokonujące inwestycji, które mają być realizowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i umożliwiają rozpoczynanie, kontynuowanie lub rozwijanie działalności gospodarczej wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu;
- podmioty udzielające instrumentów finansujących;
- przedsiębiorcy zależni w zakresie, w jakim ubezpieczenie gwarantowane będzie dotyczyć towarów i usług, które stanowiły towary lub usługi krajowe, bądź dokonujący inwestycji bezpośrednich za granicą;
- członkowie konsorcjum, w którego skład wchodzi przedsiębiorca krajowy lub jego przedsiębiorca zależny, lub oddział przedsiębiorcy zagranicznego mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w ramach tego konsorcjum ma miejsce eksport krajowych produktów i usług lub sprzedaż przez przedsiębiorcę zależnego za granicą towarów i usług, które stanowiły towary lub usługi krajowe, bądź inwestycja bezpośrednia za granicą;
- zakłady ubezpieczeń – w przypadku ubezpieczenia gwarantowanego w formie ubezpieczenia pośredniego (reasekuracji);
- agencje kredytów eksportowych – w przypadku udziału w ubezpieczeniu udzielonym przez agencję kredytów eksportowych.
Przykład 1.
W jakich przypadkach produkt lub usługę uznaje się za krajową?
Produkt lub usługę, eksportowane w ramach kontraktu eksportowego, uznaje się za krajowe, jeżeli udział składników pochodzenia zagranicznego, w zależności od rodzaju eksportowanych produktów i usług lub okresu kredytu, w przychodzie netto z realizacji kontraktu eksportowego wynosi maksymalnie od 50% do 90%.
W przypadku reasekuracji udział składników pochodzenia zagranicznego w przychodzie netto z realizacji kontraktu eksportowego oblicza się w stosunku do części kontraktu eksportowego realizowanej przez krajowego przedsiębiorcę.
Ustalenie pochodzenia produktu lub usługi eksportowanych w ramach kontraktu eksportowego następuje na podstawie dowodów przedstawionych przez ubezpieczającego lub przedsiębiorcę, który zawarł z KUKE umowę.
Udział składników pochodzenia zagranicznego w przychodzie netto z realizacji kontraktu eksportowego ustala się w odniesieniu do ogółu produktów lub usług eksportowanych w ramach kontraktu eksportowego.
Pochodzenie produktu lub usługi może być wykazane przez udowodnienie minimalnego procentowego udziału składników pochodzenia krajowego liczonego jako różnica 100% i wyrażonego w procentach maksymalnego udziału składników pochodzenia zagranicznego. Minimalny procentowy udział składników pochodzenia krajowego może być wykazany przez udowodnienie pochodzenia krajowego jedynie wybranych składników.
Składnikami pochodzenia zagranicznego produktu lub usługi są koszty wytworzenia lub cena nabycia poniesione przez przedsiębiorcę w związku z realizacją kontraktu eksportowego na rzecz:
- dostawców i usługodawców, będących osobami prawnymi lub jednostkami nieposiadającymi osobowości prawnej, mającymi siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- pracowników, dostawców i usługodawców, będących osobami fizycznymi nieposiadającymi miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- organów władzy publicznej państw obcych.
Składnikami pochodzenia krajowego produktu lub usługi są poniesione przez przedsiębiorcę w związku z realizacją kontraktu eksportowego:
- inne niż wymienione wyżej koszty wytworzenia lub cena nabycia;
- koszty zakupu surowców lub półfabrykatów, które nie są wydobywane ani wytwarzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub których odpowiedniki wydobywane lub wytwarzane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiadają parametrów określonych w kontrakcie eksportowym.
Ubezpieczenia eksportowe a powstanie szkody
W razie powstania szkody objętej ubezpieczeniem ubezpieczający zobowiązany jest bez nieuzasadnionej zwłoki udzielić KUKE wszelkich wiadomości oraz przedstawia dokumenty i inne dowody niezbędne do ustalenia okoliczności powstania szkody i jej rozmiarów.
