Odśnieżanie wykonywane przez przedsiębiorcę stanowi odpłatne świadczenie usług, dla którego należy określić stawkę podatku VAT. Dodatkowo może zdarzyć się, że odśnieżanie stanowi element kompleksowej usługi utrzymania porządku na drogach. Taki przypadek również wymaga określenia pod względem stawki podatku VAT. Odpowiadamy, jaką stawką VAT opodatkować usługi odśnieżania?
Jaką stawką VAT opodatkowane są usługi odśnieżania?
Podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%, jednakże zgodnie z normą wynikającą z treści art. 41 ust. 2 ustawy o VAT stawka podatku VAT dla usług wymienionych w załączniku nr 3 wynosi 8% stawka VAT.
W poz. 50 załącznika nr 3 ustawy o VAT wymienione zostały usługi zamiatania śmieci i usuwania śniegu – sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 81.29.12.0.
Zgodnie z wyjaśnieniami do PKWiU grupowanie to obejmuje:
- usługi czyszczenia próżniowego pasów startowych;
- usługi zamiatania i polewania ulic;
- usługi posypywania dróg piaskiem i solą;
- usługi usuwania śniegu i lodu, włącznie z usuwaniem śniegu i lodu z dachów budynków.
Należy zatem stwierdzić, że usługa odśnieżania jest opodatkowana obniżoną 8% stawką podatku VAT.
Zgodnie z wyjaśnieniami fiskusa zawartymi w interpretacjach podatkowych taka sama stawka będzie obowiązywać w przypadku kompleksowej usługi polegającej na zimowym utrzymaniu dróg.
Przypomnijmy, że każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna czynność obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, czynność ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia świadczenia nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedno świadczenie kompleksowe, obejmujące kilka świadczeń pomocniczych.
Jeżeli jednak w skład świadczenia wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu świadczenia złożonego.
Ze świadczeniem złożonym mamy do czynienia, gdy:
- świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie, lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej;
- poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny;
- nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych;
- nie istnieje możliwość odrębnego fakturowania za daną czynność.
Dyrektor KIS w interpretacji z 25 marca 2019 roku (nr 0112-KDIL1-2.4012.9.2019.2.MR) wskazał, że kompleksowa usługa utrzymania porządku na drogach w okresie zimowym jest właśnie takim świadczeniem złożonym, gdzie elementem dominującym jest usługa odśnieżania. To zdaniem organu podatkowego oznacza, że dla całego świadczenia zastosowanie znajdzie obniżona stawka 8% VAT.
Co ciekawe, stawka podatku znajdzie również zastosowanie do usług pełnienia dyżurów w zakresie usług zimowego utrzymania dróg odnośnie do takich czynności jak:
- monitorowanie sytuacji na drogach;
- wysyłanie odpowiedniego sprzętu (pługi, piaskarki, solarki, zamiatarki) do usuwania śniegu, zwalczania gołoledzi;
- wydawanie dyspozycji i poleceń obsłudze jednostek sprzętowych do rozpoczęcia prac;
- zarządzanie sprzętem do zimowego utrzymania dróg – wysyłanie sprzętu na drogi;
- kontrola wykonywanych prac, sporządzanie meldunków i sprawozdań; udzielanie informacji o sytuacji i warunkach na drogach;
- prowadzenie dokumentacji związanej z obsługą zimowego utrzymania dróg;
- prowadzenie ewidencji zużytych materiałów wykorzystanych do zwalczania gołoledzi, usuwania śniegu i błota na drogach;
- dokonywanie objazdów dróg celem sprawdzenia skuteczności podjętych działań i wykonanych czynności mających na celu oczyszczenie dróg.
Takie stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji z 24 października 2017 roku (nr 0114-KDIP4.4012.467.2017.2.MPE).
Usługi odśnieżania a miejsce świadczenia usługi
Możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której podatnik z Polski wykonuje usługę odśnieżania nieruchomości położonej na terenie innego kraju. W takim przypadku pojawia się pytanie o miejsce świadczenia usługi.
Reguła ogólna wyrażona w art. 28b ustawy o VAT wskazuje, że miejscem świadczenia jest kraj siedziby usługobiorcy. Natomiast wyjątkiem jest art. 28e ustawy o VAT, który podaje, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.
Jak podaje art. 31a rozporządzenia Rady UE 282/2011, usługi związane z nieruchomościami obejmują jedynie te usługi, które mają wystarczająco bezpośredni związek z daną nieruchomością. Usługi uważa się za mające wystarczająco bezpośredni związek z nieruchomością w następujących przypadkach:
- gdy wywodzą się z nieruchomości, a dana nieruchomość stanowi element składowy usługi i jest elementem centralnym oraz niezbędnym z punktu widzenia świadczonych usług;
- gdy są świadczone w odniesieniu do nieruchomości lub dla niej przeznaczone i mają na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu danej nieruchomości.
W treści interpretacji Dyrektora IS w Poznaniu z 15 lipca 2014 roku (nr ILPP4/443-241/14-2/ISN) organ podatkowy wskazał, że usługa odśnieżania jest usługą związaną z nieruchomością, zatem konieczne jest w tym przypadku zastosowanie normy wynikającej z treści art. 28e ustawy o VAT.
Przykład 1.
Podatnik z Polski świadczy na rzecz przedsiębiorcy z Niemiec usługę odśnieżania dachów w Berlinie. W takim przypadku miejscem opodatkowania są Niemcy, w związku z czym obowiązek rozliczenia podatku na zasadzie odwrotnego obciążenia przejmuje niemiecki kontrahent. Podatnik z Polski wystawia fakturę z adnotacją „odwrotne obciążenie” bez stawki oraz bez kwoty podatku.
Przykład 2.
Podatnik z Polski świadczy usługę odśnieżania dachu hali magazynowej znajdującej się na terenie Słowacji, ale będącej własnością podatnika z Polski. Miejscem opodatkowania usługi jest terytorium Słowacji. Usługodawca powinien w tym przypadku zarejestrować się na potrzeby podatku VAT na Słowacji i wystawić FV zgodnie z tamtejszymi przepisami podatkowymi.
Odśnieżanie stanowi usługę, do której zastosowanie ma obniżona stawka VAT. Analogicznie miejsce świadczenia takiej usługi jest określane poprzez kraj położenia nieruchomości.
