Wyjaśniamy, w jaki sposób odpowiada przedsiębiorca będący przewoźnikiem, z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu osób.
Przewoźnik, który profesjonalnie zajmuje się przewozem osób, zobligowany jest do przestrzegania przepisów prawa, ale także zasad jakie sam ustalił w stosunku do podróżnych. Przede wszystkim przewoźnik zobowiązany jest, aby przestrzegać harmonogramów przyjazdów i odjazdów i pomimo możliwych trudności komunikacyjnych powinien dochować należytej staranności w każdym przypadku.
Przedwczesny odjazd środka transportowego
Zgodnie z prawem przewozowym, przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką podróżny poniósł wskutek przedwczesnego odjazdu środka transportowego. Niewątpliwie jeśli osoba chcąca skorzystać ze środka transportu nie zawarła wcześniej z przewoźnikiem umowy przewozu, to w zasadzie nie ma możliwości dochodzenia roszczeń z powyższego tytułu. Co innego, jeśli podróżny kupił bilet, a przewoźnik odjechał przedwcześnie.
W takiej sytuacji potencjalny podróżny musi udowodnić fakt przedwczesnego odjazdu pojazdu ale także szkodę, jaką poniósł w następstwie przedwczesnego odjazdu. W ustawienie nie określono progu kwotowego odszkodowania jakiego może się obiegać podróżny. Zatem uzasadnionym jest przyjęcie, że przewoźnik będzie musiał zapłacić pełne odszkodowanie, przy przyjęciu, że podróżny wykaże że doszło do opóźnienia, szkodę oraz związek pomiędzy jednym i drugim.
Przykład:
Przewoźnik odjechał 5 minut przed planowanym odjazdem, przez co podróżny nie wsiadł do autobusu, na który posiadał zakupiony wcześniej bilet. Przez to, że podróżny nie dojechał do miejsca docelowego i nie zdążył na samolot. Podróżny będzie domagał się odszkodowania i zwrotu biletów za równo za bilet autobusowy jak i samolotowy, na rejs który nie zdążył oraz nowy rejs, który musiał zakupić bilet.
Obowiązek zapewnienia odpowiednich warunków podróży
Gdy dojdzie do realizacji usługi przewozu, przewoźnik zobowiązany jest do zapewnienia odpowiednich warunków podróży każdemu podróżnemu. Chodzi tutaj o zapewnienie właściwych, bezpiecznych i higienicznych warunków oraz wygody i należytej obsługi. Wydaje się, że weryfikacja bezpieczeństwa może nastąpić poprzez kontrole pojazdu pod względem technicznym, albo poprzez adekwatne zatrudnianie przeszkolonego personelu a także zagwarantowanie bezpieczeństwa osobistego podróżnym przez możliwe zminimalizowanie niebezpieczeństwa ze strony innych osób.
Zorganizowanie przez przewoźnika podróżnym właściwych warunków higieny będzie uzależnione od rodzaju środka transportu, jego klasy oraz długości trasy, która ma być docelowo zrealizowana.
Zadaniem przewoźnika jest podejmowanie przez niego działania ułatwiających podróżnym, w szczególności osobom o ograniczonej zdolności ruchowej oraz osobom niepełnosprawnym, korzystanie ze środków transportowych.
Ustawodawca nie przewiduje żadnej sankcji za naruszenie w/w obowiązków, jednak właściwym byłoby przyjęcie, że w przypadku niezastosowania się do obowiązków wynikających z przepisu przez przewoźnika, na skutek czego podróżny doznałby uszczerbku na życiu lub zdrowiu, podstawą odpowiedzialności przewoźnika mogłyby być przepisy o odpowiedzialności deliktowej z kodeksu cywilnego.
Nie można tutaj nie wspomnieć, że naruszenie przez przewoźnika omawianego przepisu i obowiązków z nich wynikających może być podstawą zastosowania wobec niego sankcji administracyjnych, co mogłoby równać się z cofnięciem zezwolenia, licencji czy koncesji w tych branżach transportu, gdzie niezbędne jest ich uzyskanie. Nie zapominając o ewentualnych konsekwencjach w postaci utraty kontraktów z współpracownikami.
Odpowiedzialność przewoźnika za rzeczy przewożone przez podróżnego
Nieodzowną częścią związano z umową przewozu jest przewóz nie tylko podróżnego, ale także jego bagażu. Podróżny może zabrać ze sobą do środka transportowego rzeczy, jak również oddać je do przewozu jako przesyłkę bagażową. W przypadku powstania szkody w rzeczy, które podróżny przewozi ze sobą pod własnym nadzorem, przewoźnik ponosi odpowiedzialność, jeżeli szkoda powstała z jego winy. Chodzi tutaj o takie sytuacje, kiedy to pomimo nadzoru podróżnego nad bagażem podręcznym z winy przewoźnika dochodzi do jego uszkodzenia.
Jeśli natomiast podróżny mieściłby bagaż według wytycznych przewoźnika lub w miejscu na ten cel przeznaczony, wówczas przewoźnik odpowiada za przewożone przez podróżnego rzeczy jak za przesyłkę, czyli na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że jeśli podróżny umieści bagaż np. w luku bagażowym , a podczas postoju na skutek nie zablokowania zamka, ktoś ukradnie ten bagaż, wówczas odpowiedzialność przewoźnika w zasadzie jest przesądzona.
Dochodzenie roszczeń
Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową, podróżny powinien wejść na drogę reklamacyjną. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przewoźnikowi zaś - po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.
Zwrócić uwagę należy, że jeżeli wniesiono pozew do sądu bez postępowania reklamacyjnego, sąd może uznać, że podróżny nie ma legitymacji biernej, co może skutkować oddaleniem powództwa jako przedwcześnie wniesionego. Przejściowy brak legitymacji procesowej, wynikający z niewyczerpania postępowania reklamacyjnego, może zostać uzupełniony także po wytoczeniu powództwa, zarówno podczas postępowania pierwszoinstancyjnego, jak i w trakcie postępowania odwoławczego.
Regulacje unijne – przewozy autokarowe i autobusowe
Prawo Unii Europejskiej z zakresu transportu autobusowego i autokarowego ma na celu zapewnienie pasażerom wysokiego poziomu ochrony, na podstawie unijnego rozporządzenia, pasażer został wzbogacony o narzędzia pomocowe, mające na celu jego ochronę. Są to między innymi uprawnienia w przypadku odwołania lub opóźnienia przewozu dotyczące kontynuacji podróży, zmiany trasy, zwrotu kosztów i odszkodowanie. W przypadku podróży o planowanym czasie dłuższym niż trzy godziny przewoźnik w razie odwołania lub opóźnienia odjazdu z terminalu powyżej 90 minut oferuje pasażerom nieodpłatnie posiłki i zakwaterowanie.
Podstawa prawna
-
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego I Rady (UU) Nr 181/2011 Z dnia 16 lutego 2011 r. dotyczące praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004, Dz.U.UE.L.2011.55.1.
-
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe, Dz.U.2020.8 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
